Úrval - 01.11.1965, Blaðsíða 87

KELTNESKI ÞJÓÐFLOKKURINN
85
hollustuskyldur við skyldmenni og
ættflokkur við ættflokk; og gagn-
kvæm vernd á milli ættflokka var
innsigluð með því, að skiptast á
gislum. Það gat jafnvel náð til hins
yfirnáttúrlega samfélags (samfélags
guðanna); því að þegar nokkrir
flokkar gengu í samband sín á milli
í einhverjum sameiginlegum til-
gangi, eða þegar einhver gerðist
æðstráðandi; gerðust ættarguðir
sterkasta ættflokksins verndarar
ættarguða lægri ættflokkanna. Júl-
íus Cæsar í Gallíu, og keisarar og
þjóðhöfðingjar í Bretlandi færðu sér
í nyt þetta keltneska verndarfyrir-
komulag í hernaðarlegum og stj órn-
málalegum tilgangi. Vernd sjálfs
Rómaveldis til handa vissum brezk-
um ættflokkum, bæði fyrir inn-
rásina árið 43 e. Kr. og á fyrstu
árunum eftir hertökuna, var vissu-
lega eins mikið sniðin eftir hinu
eldgamla, keltneska stjórnarfyrir-
komulagi ættflokkanna, eins og
þeirri utanríkisstj órnmálastefnu,
sem Rómaveldið hafði tekið upp.
Sérhver keltneskur ættflokkur
kom saman á vissum hátíðum kirkj -
unnar. Galliska almanakið hefur
varðveitzt í einstökum atriðum á
brotum af eirtöflu, sem talin er frá
síðari hluta fyrstu aldar f. Kr., og
fannst hjá Coligny skammt frá
Bourg (í Frakklandi). f þessu alm-
anaki er tunglmánuðunum skipt í
bjartan helming og dimman helm-
ing, og skiptingin er merkt með
orðinu ATENOUX („nóttin kemur
aftur“), sem gerir trúlega þá at-
hugasemd Cæsars, að Gallar mæli
tímann fremur í nóttum en dögum.
Samkomurnar voru haldnar á helg-
um stöðum, fyrst og fremst í trú-
arlegum tilgangi; var þá minnzt
upphafslegs landnáms og áfram-
haldandi búsetu á landi ættflokksins
á táknrænan hátt, með sameiningu
(giftingu) herguðs ættflokksins og
gyðju landsins. Veraldleg málefni
voru þá einnig tekin til umræðu
við þessi tækifæri. Á samkomunni
gafst einnig tækifæri til að endur-
nýja reglur samfélagsins og inn-
leiða nýtt skipulag, og til að veita
ungum mönnum inngöngu í félags-
skap frjálsra hermanna, eftir að
þeir höfðu þreytt ýmis inntöku-
próf í hreysti. Á samkomunni gat
konungurinn boðið út her, eða tek-
ið formlega og endanlega ákvörðun
um samning við annan ættflokk.
Jafnvel í þeim ættflokkum, þar sem
í stað konungs höfðu komið frið-
dómarar (magistrates=einsk. lög-
reglustjórar), höfðu hermenn þeir,
sem þar voru saman komnir, aug-
sýnilega lítið tækifæri til að gera
annað en samþykkja formlega þær
ákvarðanir, sem teknar voru fyrir
þeirra hönd. Presturinn Diviciacus
vinur Cæsars og Ciceros, sem
var yfirdómari eða Vergobret hjá
Aedicum, varð að ganga undir ár-
lega endurkosningu, en þegar hann
sat í embætti, hafði hann vald á
lífi og dauða, friði og ófriði hjá
þjóð sinni. Ósamþykki sitt var þýð-
ingarlaust að láta í ljós, nema gera
uppreisn; og rómverskir hershöfð-
ingjar fengu að kenna á því, að
sáttmálar, sem gerðir voru við þá-
verandi stjórnendur eða friðdómara
keltneskra ættflokka, og innsiglað-
ir með því, að skiptast á gislum,
voru lítils virði, ef svo vildi til, að