Úrval - 01.11.1965, Blaðsíða 85

KELTNESKl ÞJÓÐFLOKKURINN
83
þar sem þeir drekka hóflaust
falla þeir í dá eða verða óðir þegar
þeir eru drukknir. Víst er um það,
að ítölskum kaupsýslumönnum þótti
þessi veikleiki Keltanna hreinasta
guðsblessun. Vín frá Miðjarðarhafs-
ströndum var flutt á prömmum upp
eftir ám Frakklands og síðan lengra
norður eftir á vögnum. Og í grafir
keltneskra prinsa á Bretlandi voru
látnar stórar leirkrukkur („amph-
orae“) með ítölsku víni. Verðið,
sem keltneskir hermenn vildu greiða
fyrir vínið sýnir, hve mikils þeir
mátu þennan munað: Stór leir-
krukka gat kostað heilan þræl.
Það fór auðvitað ekki hjá því,
að hinir drykkfelldu hermenn lentu
oft í deilum. Algengasta þrætuefnið
var það, hvernig merkjum um
mannvirðingu var úthlutað, og tákn-
rænt í því efni var skipting eftir-
sóttustu kjötstykkjanna. Posidoni-
us (kennari Ciceros) getur þess,
að æðsti maðurinn í keltneskri
veizlu hafi fengið læri. Hermaður,
sem gengið var framhjá, eða hon-
um fannst það, skoraði keppinaut
sinn um hið umdeilda stykki á hólm,
og í einvíginu, sem af því leiddi,
var barizt upp á líf og dauða.
Æsingurinn gat orðið smitandi.
Sagnir gengu af keltneskum her-
mönnum, sem frávita af drykkju
vátryggðu sig fyrir peninga, eða
jafnvel nokkrar vínkrukkur, og
leyfðu síðan félögum sínum að skera
sig á háls, í þeirri öruggu fullvissu,
ekki aðeins að þeir kæmust yfir í
annan heim, heldur einnig að vin-
ir þeirra og vandamenn mundu
hljóta veraldlegan hagnað af dauða
þeirra.
Söguritarar minnast oft á ofsa
hinna keltnesku þjóða. „Allur kyn-
stofninn er stríðsóður, æstur og
ákafur í bardaga, enda þótt þeir
séu að öðru leyti heiðarlegir og ekki
illa siðaðir," þannig hljóðaði úr-
skurður Strabós. Júlíus Cæsar var
varkár gagnvart galliskum banda-
mönnum sínum, „sem voru fljótir
til að taka upp nýtt skipulag og
jafn fljótir að leggja það niður fyrir
annað jafnvel enn óreyndara;" en
hann var hrifinn af óseðjandi for-
vitni þeirra. Þeir héldu í ferðamenn,
sem áttu leið framhjá, og yfirheyrðu
þá um sérhvern orðróm, sem á gangi
var; og síðan tóku þeir ákvarðanir,
sem byggðar voru á upplýsingum
eftir slíkum ótryggum heimildum
— og urðu oft að iðrast fljótfærni
sinnar síðar. Því að, eins og Cæsar
komst svo háðslega að orði, menn
svöruðu þeim því til, sem þeir vildu
heyra. Svo er víst, að hjá sumum
ættflokkum var fyrirskipað, að
skýra skyldi yfirvöldunum frá
hverjum nýjum orðrómi, sem upp
kæmi, en ekki gera hann uppskáan
fyrir hinum trúgjarnari almenningi.
Þetta bráðræði og sú drembi-
lega sjálfstæðistilfining, sem því var
samfara, olli því, að Keltarnir gátu
aldrei náð neinni varanlegri þjóðar-
einingu. Ættflokkar bundust sam-
tökum í því skyni að finna og nema
ný lönd, þegar ásókn germanskra
þjóða handan við Rín og Dóná varð
þeim óbærileg; og í ránsflokkunum,
sem herjuðu sléttur Norður-ftalíu, j
gátu verið menn úr nokkrum ætt- Ji
flokkum, sem skorti kvikfé. En slikH
samtök fóru oftast í mola og leystust®
upp. Þeir skarar af yfirbreiddum