Úrval - 01.08.1967, Qupperneq 37

VEÐURSTJÓRN ER BRÁÐUM VÆNTANLEG
35
veðurfar. Nú orðið getum við vísað
flugvélum örugglega til loftsins,
spáð fyrir um breylingu á loft-
straumum og gert mönnum fært að
gera varúðarráðstafanir vegna vænt-
anlegra storma eða ofsaroks. I næstu
framtíð mun okkur ef til vill takast
að „temja“ stormana. Okkur tekst
kannski að verða „húsbændur" veð-
ursins.
Veðurspár eru nú orðnar svo ör-
uggar, að segja má, að öryggi þeirra
sé 87%. 48 stunda veðurspáin er nú
eins nákvæm og 30 stunda veður-
spáin var fyrir 15 árum. í septem-
ber í fyrra byrjuðu veðurfræðing-
arnir að spá fyrir á nýjan hátt um
líkur á rigningu eða snjókomu. Þeir
fóru að birta líkurnar í hundraðs-
tölum.
Flugmaður, sem hefur sig til flugs
frá Kennedyflugvellinum við New
York, mun að öltum líkindum hafa
í fórum sínum ljósmynd af veðrinu,
sem hann má búast við á leið sinni,
þ.e. kort af skýjunum, sem verða
munu á leið hans. Nú er verið að
gera nýjar tilraunir á þessu sviði.
í flugskjalamöppu sinni, sem hann
tekur á alþjóðlegu flugupplýsinga-
skrifstofunni á flugvellinum, um
leið og hann leggur af stað, mun
m.a. verða að finna skýra og gljá-
andi ljósmynd, þ.e. loftmynd af
svæðinu, sem hann mun fljúga um.
Inn á þessa ljósmynd, sem tekin
hefur verið í háloftunum, eru merkt
ýmis tákn, sem fullkomna þetta
„veðurkort" hans.
Veðurathuganagervihnettirnir sem
eru á stærð við venjulegan bað-
bolta og byrjuðu að senda frá sér
gagnlegar upplýsingar fyrir aðeins
einu ári, eru enn á mjög frumstæðu
stigi. Ljósmyndirnar, sem þeir taka,
staðfesla venjulega veðurskilyrði
þau, sem veðurfræðingarnir hafa
þegar orðið varir við, við athuganir
sínar á landi og sjó og samkvæmt
upplýsingum frá veðurathuganaloft-
belgjum. En samt hafa þessar frum-
stæðu veðurathuganir einnig hjálp-
að til þess að geia veðrið svolítið
skiljanlegra en það var áður.
Eftirfarandi dæmi sýna þá ró-
legu byltingu, sem orðið hefur, hvað
veðurspár snertir:
Um 6.000 manns dóu árið 1900,
þegar flóðbylgju skolaði á land á
Galvestoneeyju við Texasstrendur í
skyndilegum fellibyl, sem menn
höfðu alls ekki búizt við. En þegar
fellibylurinn Carla skall þarna yfir
sama svæði árið 1961, fórust aðeins
46 menn. íbúarnir höfðu verið að-
varaðir svo tímanlega, að þeir gátu
komizt undan heilir á húfi.
Ofsalegir hvirfilvindar æddu yfir
borgina St. Louis árið 1896 og svo
að nýju árið 1959. Hinn fyrri varð
306 manns að bana, en í hinum síð-
ari fórst aðeins 21 maður. Þ. 8. júní
árið 1966 eyddi svartur fellibyls-
strókur stóru svæði í borginni To-
peka í Kansasfylki. Svæði þetta
náði milli fjögurra gatna á báða
vegu, þ.e. það var hvorki meira né
minna en fjórir „götuhyrningar".
En veðurfræðingarnir höfðu haft
hraðann á, og það er þeim að þakka,
að það fórust aðeins 17 menn. Frá
því að Bandaríska veðurstofan byrj-
aði að svipast um eftir væntanleg-
um hvirfilvindum á nóttu jafnt sem
degi árið 1953, hefur dauðsföllum
af völdum hvirfilvinda fækkað úr