Úrval - 01.08.1967, Side 99

JÓHANNES PÁEI
97
mælisdaginn sinn í Kirkju Heilagr-
ar Maríu í Róm. Hann hélt fyrstu
guðsþjónustu sína í St. Péturskirkj-
unni næsta dag, en flýtti sér svo
heim til Sotto il Monte til þess að
halda þar næstu guðsþjónustu.
Og nú varð hann fyrir einstakri
heppni. Páfinn útnefndi mjög at-
hyglisverðan hæfileikamann í bisk-
upsembættið í Bergamo, Giacomo
Radini-Tedeschi að nafni, og vígði
hann sjálfur í Vatíkaninu. Nýi bisk-
upinn lét til sín taka þau átök, sem
þá voru milli kirkju og ríkis á Ítalíu.
Hann var einmitt að svipast um eft-
ir heppilegum ritara, er hefði mikla
starfsorku til að bera og góðan
skilning á kirkjulegum málefnum.
Og þá beindist athygli hans að hin-
um unga presti, Angelo Guiseppe
Roncalli.
Þessi tilvonandi páfi (en þegar
hann hafði heimsótt Sotto il Monte
til þess að halda þar sína aðra guðs-
þjónustu, hafði þorpslæknirinn sagt
við hann: „Ungi maður, þér verðið
einhvern tíma páfi“, og þeir höfðu
báðir hlegið að.orðum þessum) var
nú ritari eins þess biskups, sem
mestur styrr stóð um. Þeir lögðu
tafarlaust til orustu við andkristn-
ina, og innan skamms voru þeir
orðnir flæktir í alls konar vinnu-
deilur. Þeir neyddu sjálfa sig til
þess að öðlast skilning á raunveru-
legum vandamálum verkamannanna
og gerðu tilraunir til þess að leysa
þau. Þannig sýndu þeir, að kirkj-
an ber ekki einungis andlega vel-
ferð meðlima sinna fyrir brjósti,
heldur einnig hina veraldlegu.
Mörgum atvinnurekendum til sárra
leiðinda tóku þeir Tedeschi og Ron-
calli drjúgan þátt í hinu mikla verk-
falli verkamannanna í Ranica árið
1909 og studdu þá verkfallsmenn af
heilum hug.
Síðan tók ungi presturinn að
skipuleggja víðtæk samtök, er báru
heitið „Kaþólsk framkvæmd“. Hann
hélt einnig áfram að kenna í kenn-
araskólanum í Bergamo og gefa út
fréttapistla þar í sókninni, og allt
var þetta í því augnamiði gert að
breyta viðhorfum kaþólsku kirkj-
unnar og eldri embættismanna innan
hennar og gera þau frjálslyndari, en
hann áleit þau einkennast af aft-
urhaldssemi. í frítíma sínum tók
hann að rannsaka líf og starf St.
Charles Borromeo; og aflaði sér
gagna í því augnamiði í bókasafninu
í Mílanó. Það var ekki fyrr en
mörgum árum síðar eða árið 1952,
að 5 binda verk hans um efni þetta
var gefið út. Hann hlýtur þá þegar
að hafa hugsað sem svo: ,,Hefði
ég bara það vald og þau áhrif innan
kirkjuheildarinnar, sem biskupinn
minn hefur innan Bergamobiskups-
dæmisins ......“
í fyrri heimsstyrjöldinni gekk
hann í hj úkrunarliðssveitirnar árið
1915, en það var venja presta að gera
slíkt. Tólf árum áður hafði hann
gegnt eins árs herskyldu sem
óbreyttur hermaður í Bergamo, og
þá hafði honum tekizt að ná lið-
þjálfatign, en þó var það langt frá
því, að slíkt hafi verið fyrirhafnar-
laust fyrir hann. Nú var Roncalli
liðþjálfi sendur til baka til her-
sjúkrahússins í Bergamo, og þar var
hann tafarlaust gerður að herpresti
og hlaut liðsforingjatign. Hann var