Úrval - 01.05.1970, Síða 30

28
ÚRVAL
starði beint á mig á götum úti. Loks
skýrði einn vinur minn mér frá
því, að ísraelsbúum fyndist það
ekki neitt óviðeigandi að stara á
aðra.“
Sums staðar í Austurlöndum er
það álitin ókurteisi að líta jafnvel
sem snöggvast á þann, sem maður
talar við. í Englandi horfir kurteist
fólk beint á þann, sem það talar
við, og deplar augunum öðru hverju
til merkis um, að það hlusti vel og
hafi áhuga á því, sem verið er að
segja við það. Þetta depl er alveg
merkingarlaust að áliti Bandaríkja-
manna, því að þeir ætlast til þess,
að sá, sem hlustar, kinki öðru
hverju kolli eða tauti eitthvað.
AUÐSÆ VIÐBRÖGÐ
,,Mál líkamans" er stundum í æp-
andi mótsögn við orðin, sem verið
er að mæla. Þessi líkamsviðbrögð
gera oft áhrif orðanna að engu.
Freud skrifaði á þessa leið: „Eng-
in dauðleg vera getur þagað yfir
leyndarmáli. Séu varir hennar
þöglar, þá talar hún með fingur-
gómunum. Hún ljóstrar upp leynd-
armálinu í gegnum hverja svita-
holu.“
Þannig getur maður kannske haft
algera stjórn á andlitshreyfingum
sínum, virzt vera hinn rólegasti og
hafa fulla sjálfsstjórn, en gerir sér
jafnframt ekki grein fyrir því, að
merki um spennu og kvíða innra
með honum eru vel sýnileg. Hann
veit ekki af því, að hann stappar
stöðugt fæti í gólfið, líkt og fótur-
inn lyti eigin stjórn sem sjálfstæð
lífvera. Fætur og fótleggir geta líka
komið upp um niðurbælda reiði.
Það myndast oft spenna í fótum og
fótleggjum, þegar menn rífast. Ótti
framkallar líka stundum ósjálfráð-
ar fótahreyfingar, sem er rétt að-
eins hægt að greina. Fóturinn eða
fæturnir titra örlítið, líkt og þeir
séu óstyrkir. Og ekki má gleyma
ögrandi, lítt áberandi fótahreyfing-
um kvenna, sem eru ýmist meðvit-
aðar eða ómeðvitaðar.
Nýjar rannsóknir sálfræðinga
benda til þess, að menn gefi oft til
kynna með líkamsstellingum sínum,
hvern hug þeir bera til fólks þess,
sem er í návist þeirra. Ein tilraun
benti til þess, að þegar karlmenn
eru í návist karlmanna, sem þeim
geðjast ekki að, slaki þeir annað-
hvort mjög lítið eða mjög mikið á,
eftir því hvort þeir álíti hinn mann-
inn eða mennina vera einhvers kon-
ar ógnun fyrir sig eða ekki. Við
sömu tilraun gáfu konur alltaf til
kynna ógeð með því að slaka mjög
á líkamsstellingum sínum. Karl-
menn í návist kvenna, sem þeim
geðjaðist illa að, reyndust aldrei
haldnir slíkri óþægindakennd, að
þeir sætu stífir.
Samstæðar líkamsstellingar fólks
í hóp veita stundum góðar upplýs-
ingar um afstöðu manna hvers til
annars innan hópsins. Við skulum
hugsa okkur, að gestir í veizlu hafi
stælt ákaft um róttækni stúdenta.
Það væri þá líklega hægt að þekkja
strax stuðningsmenn og andstæð-
inga með því að virða fyrir sér
líkamsstellingar einstaklinganna í
hópnum. Flestir stuðningsmannanna
munu þá líklega sitja með kross-
lagða fætur, en andstæðingar munu
yfirleitt teygja fram fæturna og