Úrval - 01.05.1970, Page 80

78
ÚRVAL
andi hjúskaparslitin og skilnaðinn.
Þetta var okkur að vísu óskemmti-
leg reynsla, en þó fróðleg. Ég lærði
mikið af þessu, en eitt það þýðing-
armesta, sem ég lærði, var sú stað-
reynd, að eiginmenn fara miklu
verr út úr hjónaskilnuðum en flest
fólk ímyndar sér.
Ég vil taka það fram tafarlaust,
að ég er á móti hjónaskilnuðum.
Hvað þessa vini mína snertir, held
ég þó, að það hafi verið eina lausn-
in, þar eð sambúðin var þegar orð-
in óþolandi fyrir löngu. Ég á við,
að flest fólk álítur, að hjónaskiln-
aður sé bara eins konar „skemmti-
ferð“, hvað eiginmanninn snertir.
Það sér venjulega fyrir sér hina
tryggu og trúu eiginkonu, sem
sparkað hefur verið burt af mis-
kunnarlausum manni, sem hefur
skorazt undan allri ábyrgð og skyld-
um til þess að eltast við glaum og
gleði í fylgd samvinnuþýðra, ungra
kvenna. Flestir gera óafvitandi ráð
fyrir því, að skilnaðurinn sé mann-
inum að kenna. Fólk hugsar eitt-
hvað á þessa leið: Hún er alveg dá-
samleg persóna. Hvers vegna yfir-
gaf hann hana? .... En sannleikur-
inn er oft dálítið á annan veg.
Skilnaður er næstum alltaf báð-
um aðiljum að „kenna“, ef hann er
þá nokkrum að „kenna“. Venjulega
er ómögulegt að skella skuldinni á
ákveðinn aðilja. Flest af því, sem
við álítum, að sé orsök skilnaðar,
framhjáhald hans, þrjózka hennar
og geðvonzka, ruddaskapur hans,
kuldalegt viðmót hennar, er bara
einkenni þess, að hjónabandið hef-
ur gliðnað í sundur . . . fyrir löngu.
Af þessum þrem hjónaböndum, sem
ég sá leysast upp, hafði verið um
mikil vandræði að ræða í einu
þeirra í fimm ár, áður en að skiln-
aði varð. Hvað annað hjónabandið
snerti, hafði slíkt ástand ríkt í heil-
an áratug. Og hvað þriðja hjóna-
bandið snerti, hafði slíkt ástand í
rauninni ríkt allt frá byrjun. Allar
þessar sex manneskjur höfðu mátt
heyja langa og harða baráttu, bar-
áttu, sem miðaði að því, að takast
mætti að komast hjá skilnaði. —
Hvern er þá hægt að ásaka? Það
er ógerlegt að segja til um það, og
því ætti hvorugur aðilinn að fá
nokkra hegningu. En mér finnst
samt, að þjóðfélagskerfi okkar hafi
beinlínis leitazt ákveðið við að
hegna eiginmanninum, sem skilur
við konu sína.
HJÓNASKILNAÐUR
í BANDARÍSKUM STÍL
Það er venjulega konan, sem sæk-
ir formlega um skilnað. Þetta má
að nokkru leyti rekja til riddara-
mennsku manns hennar, en að
nokkru leyti til þess, að hann getur
sjaldnast dvalið nógu lengi utan
heimafylkis síns til þess að fá utan-
fylkisskilnað. Þannig er hann opin-
berlega talinn vera hinn seki máls-
aðilji. Og í sumum tilfellum tekur
dómarinn tillit til „sektar" manns-
ins, þegar hann ákveður lífeyri
konunni til handa. Einn af þeim
þrem mönnum, sem hér er um að
ræða, varð að lýsa því yfir, að
hann drykki óskaplega og lemdi
konuna sína, sem var ósatt. Þetta
varð hann samt að gera til þess að
fullnægja kröfum hjónaskilnaðar-
laga fylkisins.