Goðasteinn - 01.03.1969, Side 15

Víða er getið um reyniviðinn í fornum sögum og hefir hann ein-
hvers konar helgi á sér. I Snorra-Eddu er sagt frá því, að hann
hafi orðið Þór til lífs, er hann óð yfir ána Vimur og sé því nefndur
„björg Þórs“. Sumir fræðimenn telja, að nafnið Þorbjörg sé af
þessu dregið.
I Geirmundar þætti heljarskinns segir svo: „En sá var einn
hvammr í landi Geirmundar, at hann kvaðst kjósa á brott ór land-
inu, ef hann mætti ráða, ok mest fyrir því, - „at sá er einn staðr
í hvamminum, at ávallt, er ég lít þangat, þá skrámir þat ljós fyrir
augu mér, at mér verðr ekki at skapi. Ok þat ljós er ávallt yfir
reynilundi þeim, er þar er vaxinn einn samt undir brekkunni.“ Ok
þat fylgdi, ef nökkuru sinn varð búfé hans statt í hvamminum, þá
lét hann ónýta nyt undan á því dægri.“
Einnig er sagt frá því, að smalamanni hans hafi orðið það á, þegar
hann var að reka fé úr hvamminum, að nota reynivönd. Geir-
mundur reiddist og hýddi smalamann sinn, en vöndinn lét hann
taka og brenna í eldi, en búfé sitt lét hann reka í haga og ónýta nyt
undan á þeim degi.
Allt fram á þessa öld mun sú trú hafa haldizt í Skaftafellssýslu,
að ekki megi lemja fénað með reyniviði. Fróðlegt væri að heyra
meira um þetta, ef einhverjir kynnu frá að segja.
Reyniviðurinn er talinn vera óbrigðulasti sakleysisvottur, er hann
hefir sprottið á leiðum þeirra, sem sökum hafa verið bornir og
líflátnir án þess að hafa getað sannað sýknu sína í lifanda lífi, og
var það trú manna, að hann yxi upp úr blóði þeirra.
Sem kunnugt er, var mikill átrúnaður á einstökum trjám meðal
margra þjóða áður fyrr. Hér á landi var reynirinn ímynd jóla-
trésins, og sagt var, að á jólanótt brynnu ljós á öllum greinum
hans.
Ekki þótti ráðlegt að nota reynivið til smíða. Þegar þetta er
skoðað í ljósi þess, að hann er mjög meyr trjátegund og heldur því
ekki nöglum, er ofur eðlilegt, að menn hafi haft af honum lítil not.
Efalaust hefir þetta átt sinn þátt í þeirri hjátrú, sem á honum
hvílir.
Sagt er, að ekki mætti hafa reynivið til skipasmíða, því að þá
færist skipið, nema einir væri einnig notaður. Þá mátti ekki nota
Goðasteinn
13