Goðasteinn - 01.03.1970, Síða 19

því, en vel man ég eftir því, þegar kornið var verkað til mann-
eldis.
Kornið var bakað yfir eldi, og var það nefnt að kynda sofn.
Það verk var unnið inni í sofnhúsinu. Þar var eldur kyntur á
gólfi, en uppi yfir honum var pallur úr tréröftum og á hann
lagðar breiður af melstöngum. Melkorninu var jafnað í þykka
breiðu þar ofan á. Ég man, að það þurfti að gæta vel að þessu
svo ekki kviknaði í. Kornið var troðið í lágum köggum inni
í húsinu, þegar búið var að kynda sofninn, til að fá tinið frá
hismanum. Unnu menn að því ýmist berfættir eða í háleistum.
Síðan var kornið hrist í litlu og mjóu trogi, sem til þess var
gert. Gaflarnir og hliðin, sem sneri að manninum, vísuðu beint
upp, en hliðin sem sneri frá manninum, var með fláa. Tréhöldur
voru á göflunum. Þessi hluti verksins var nefndur að drifta kornið.
Skálpinu utan af stönginni var brennt, þegar verið var að kynda
sofninn. Stöngin var höfð til þess að þekja með ihús undir torf.
Stöng var í þaki á fjárhúsum og hesthúsum í Hala, og stöng var
flutt frá okkur upp í Holt til að hafa í húsþök, t. d. upp að
Lindarbæ, þar sem Margrét systir mín bjó með manni sínum,
Ólaíi Ólafssyni búfræðingi.
Melkornið var malað líkt og annað korn. Úr því var gerður
réttur, sem nefndist deig. Mjölið var þá hrært saman við mjólk
í potti og soðið lítið, síðan skammtað. Gerð var hola í deigið í
hverju mataríláti og settur í smjörmoli. Úr mjölinu voru líka
gerðar þykkar kökur, bakaðar á glóð. Man ég ekki eftir, að aðrar
kökur væru glóðarbakaðar. Ýmsum þóttu þær lystugri en deigið,
og var ég ein í þeim hópi. Mörg kornskálin var gefin fátækum,
bæði af þessu korni og útlendu korni.
Árlega var rifinn melur (þ. e. rætur), þcgar færi gafst eftir
mikil veður og vatnsfyllingar, er hreinsuðu sandinn ofan af rót-
unum. Melurinn nefndist eftir gerð rofamelur eða rubb og flæði-
melur. Úr melnum voru gerðir melreiðingar. Alltaf var tekinn
maður í melinn, venjulega Þórður Þórðarson í Litlaparti í Þykkva-
bæ. Hann sat löngum við að sauma mel úti í skemmu, heilu vik-
urnar á vorin, og notaði við verkið langa járnnál (melnál).
Vcl man ég eftir gömlum konum úr Þykkvabænum, sem notuðu
Goðastemn
17