Goðasteinn - 01.09.2013, Side 42

40
Goðasteinn 2013
námsjörð sem kallaðist Oddi hinn litli og var skammt frá þar sem Oddastaður
reis af grunni. ungu hjónin tóku til óspilltra málanna og hófu af elju búskap
sinn umhverfis hólinn á miðri sléttunni miklu sem blasti við af Gammabrekku.
En ekki mun þeim hafa boðið í grun að með þeim hæfist mikil ættarsaga þar
sem afkomendur þeirra í Odda kæmu við sögu lands og þjóðar um tíu ættliði,
í um það bil þrjár og hálfa öld.
Þorgeir og Þuríður áttu dóttur sem Helga hét. Hún var ef til vill einkadótt-
ir, a.m.k. er ekki getið fleiri barna fyrstu hjónanna í Odda. Það er því enn
heimasæta á staðnum sem laðar að ungan mann úr annarri sveit til að gerast
bóndi og lífsförunautur stúlku úr Oddalöndum. Sá heitir því mikilfenglega
nafni Svartur Úlfsson. Hann var bróðir Runólfs í dal undir Eyjafjöllum sem
kemur mun meira við sögu enda fór Runólfur með goðorð forfeðra þeirra.
Giskað hefur verið á að Svartur hafi verið mikill höfðingi og virðingamaður
og hallur undir kristni sem komst á í landinu í hans tíð í Odda. Við búi þeirra
Þorgeirs og Þuríðar tekur svo sonur þeirra loðmundur og kona hans, Þorgerður
Sigfúsdóttir Elliða-Grímssonar. Þá hefur verið getið þrennra hjóna í Odda og
er ábúð þeirra allra nokkuð löng með hver sín 35-40 ár.
Þá er komið að Sigfúsi loðmundssyni að taka við búi í Odda, um 125 árum
eftir að langamma hans og langafi, Þuríður og Þorgeir, riðu á vaðið og byggðu
fyrst bæ í Odda. Kona Sigfúsar hét Þórey Eyjólfsdóttir halta, Guðmundssonar
ríka á Möðruvöllum Eyjólfssonar. Það er vitað um Sigfús að hann var prestur
og það má ímynda sér að hann hafi stofnað skóla í Odda, vísi að menntasetri
sem gerði síðan garðinn frægan í um það bil tvær aldir.
líklega hafa þau Sigfús og Þórey búið góðu búi í Odda, jörðin gróðursæl og
bærinn miðsvæðis í þjóðleið og hentugur áningarstaður ferðalanga. Menntir á
prestssetrinu skjóta rótum og draga að unga menn sem hyggja á nám. Sjálfsagt
hafa þau haldið vinnuhjú, en fjölskyldan sjálf var harla fámenn að því er best er
vitað, hjónin og einkasonur, Sæmundur að nafni. Samt taka þau hjónin í Odda
upp á því að senda þennan eina son sinn til útlanda og án hans eru þau lengi,
ef til vill upp undir áratug. ungi sonurinn fer til Frakklands og tileinkar sér
í löngu námi helstu fræði hins alþjóðlega menntaheims sem þá voru stunduð.
Sæmundi dvelst svo lengi að fólkið hans norður á Íslandi fer að óttast um hann
og gamall vinur hans og leikbróðir er gerður út af örkinni að leita hans. leitin
bar árangur og var það mikil gæfa fyrir íslenska menningu og þjóð að Sæmund-
ur Sigfússon fróði (1056-1133) skilaði sér um síðir heim til föðurlandsins.
Fræðimönnum kemur ekki saman um hvar Frakkland það hafi verið sem
Ari fróði í Íslendingabók sinni kveður Sæmund hafa dvalist í námi sínu. Hér
er ekki tóm til að rekja rökræður þeirra. Hins vegar er vitað með meiri vissu