Jólapósturinn - 01.12.1948, Page 17

I
JÓLAPÓSTURINN ★ ★ ★
en þeir hluthafar, sem áttu hlutabréf
sín í 16 ár og seldu ekki fyr en 1919
fengu 500.000 dollara fyrir hvert hluta-
bréf.
En þó að bílaframleiðendurnir séu
ríkir, þá eru það ekki auðugustu fyrir-
tæki Bandaríkjanna. General Motors er
t. d. ekki nema þrettánda í röðinni.
Fyrst kemur Metropolitan Life Inc. Co.,
sem er talið eiga 6.500 milj. dollara og
næst þar á eftir Bell Telephone með yfir
6000 milj. Síðan koma önnur trygg-
ingarfélög og bankar. Alls munu vera
um eða yfir 40 fyrirtæki sem eiga yfir
1000 milj. dollara.
Coca-Cola er eitt þeirra. Af öllum
hlutabréfum standa þess hlutir hæst
á kauphöllinni í New York, allt af yfir
þúsund dollara hvert bréf, sem upp-
runalega mun hafa kostað $5.00. Ailt
er þetta byggt á uppskrift eins apótek-
ara, sem seldi reseptið fyrir nokkura
tugi dollara, en sá sem keypti seldi
nokkurum árum seinna fyrir 25 millj.
dollara og hélt hann hefði prettað kaup-
andann, sem græddi þá upphæð marg-
falda á nokkurum árum. I Atlantaborg
einni er sagt að nú sé yfir þúsund
miljónamæringar, sem allir hafi grætt
allan sinn auð á Coca Cola.
En svo er líka nokkuð sem kalla má
dökku hliðina á Ameríku. Þrátt fyrir
allan þennan auð og alla landsins vel-
sæld, sem tvímælalaust er meiri en í
nokkru öðru landi, eru til ríki eins og
Gleðileg jól!
Gamla Kompaníið. h.f.
Alabama, þar sem salerni vantar á
78.000 heimili. Mississippi, sem einnig
er mikið negraríki, hefur svipaða sögu
að segja. I þessum ríkjum er mikil
fátækt ríkjandi. Meðaltekjur á mann
í Mississippi er aðeins 556 dollarar á ári
og allur þorrinn lifir við kjör, sem eru
svo aum, að hundalíf er hátíð saman-
borið við það.
Ég ætla ekki að fjölyrða um negra-
málið í Ameríku. Það er sennilega
stærsta og mest aðkallandi vandamál
þjóðarinnar. En ung negrastúlka var á
sínum tíma spurð um, hvað hún vildi
láta gera við Hitler, þegar stríðinu
væri lokið. „Mála hann svartan og
senda hann til Ameríku“ svaraði hún.
Þetta stutta svar lýsir líðan negranna
betur en mörg orð frá mér gætu gert.
Annars er bezta lýsingin, sem til er á
kjörum negranna í Ameríku, í bók upp
á 1000 síður eftir sænskan hagfræðing
að nafni Gunnar Myrdal, sem vann
þetta verk fyrir Carnegie Foundation.
Þar kvað vera ótæmandi fróðleik að
finna um negrana og margt Ijótt sem
haldið hefur verið í þagnargildi og
hingað til ekki komið fram opinberlega.
Þessi Gunnar Myrdal varð verzlunarráð-
herra Svía eftir síðustu styrjöld og var
ekki laust við að Ameríkumönnum
gremdist er hann lét það verða eitt sitt
fyrsta verk að gera stórkostlegri verzi-
unarsamning við Rússa, en Svíar hafa
nokkurntíma gert og setti í raun og
Gleðileg jól!
H.f. Kol & Salt.
15