Jólapósturinn - 01.12.1948, Síða 28

JÓLAPÓSTURINN
Jólamatur var líkur um flest og nú
er. Rjúpur og hangikjöt var alltaf haft
um jólin. Sjálfsagt hefur verið slátrað
einhverju, nautum eða kindum, en ís-
hús voru þá ekki til og komu ekki fyrr
en milli 1890 og 1900. Var þá mikið
lifað á saltkjöti og saltfiski á veturna,
eins og tíðkaðist í sveitunum og raunar
víða annarsstaðar, áður en farið var
að geyma í ís.
Pabba þótti alltaf ákaflega hátíðlegt
að fara í kvöldsöng á aðfangadag og
gamlárskvöld. Vildi hann þá gjarnan
hafa eitthvað af stærri krökkunum með
sér, en mamma var því mótfallinn, því
troðningurinn var svo mikill, að stór
hætta var að. Amma mín hafði einu
sinni fengið svo mikið olnbogaskot í
kirkjunni, eitt þessara kvölda, að hún
lá eftir. Var því ekki von að mamma
vildi eiga það á hættu að sleppa okkur
börnunum þangað, meðan við vorum
ekki fullvaxin.
Eftir jólin hófust svo jólatrésskemmt-
anir, í líkingu við það, sem enn tíðkast.
Þá voru tvö skemmtifélög í bænum eða
félög, sem héldu dansleiki. Var annað
þeirra Reykjavíkurklúbburinn, sem al-
menningur kallaði ,,Broddana“. En hitt
var Verzlunarmannafélagið eða V. R.,
sem nú er kallað svo. Eitt sinn voru
tvö verzlunarmannafélög og hét annað
,,Balletten.“ Verzlunarmenn voru ákaf-
lega danskir í þá daga, enda voru marg-
ir Danir meðal þeirra. Þetta félag mun
hafa runnið saman við hitt félagið, en
mér er ókunnugt um feril þess.
Pabbi var í klúbbnum og fórum við
börnin þangað á jólatrésskemmtanir.
Einu ferðalagi á slíka skemmtun man
ég eftir. Frændi minn, sem var hér í
Latínuskólanum var fenginn til að herra
mig á ballið. Ég var auðvitað á hvítum
kjól, en var vafin innan í sjal, því að
ég var fjarska lítil, en mold öskubylur
var úti. Þegar ég ætlaði að reka nefið
út úr sjalinu, þá saup ég hveljur, af
storminum og bylnum. Þetta var ekki
óvenjulegt um jólin, árin milli 1880
og 90, því að veðrið er ólíku betra á
síðari árum en þá var. Oftast held ég
að jólin hafi verið ,,hvít“ og urðu menn
að vaða snjóinn í hné á milli húsa, en
þetta þótti gott og sjálfsagt, enda voru
flestir svo vel klæddir, að engin vand-
ræði voru að þola það.
Ekki þurfti að óttast kuldan inni í
húsunum því að altaf voru ofnarnir i
kappkyntir, minsta kosti var það svo
heima hjá mér. Þar að auki hituðu
kertin upp húsin á jólunum, því að þá
voru engar rafmagnsperur á jólatrjám
heldur bara kertaljós. Þau voru ekki
síður fögur og yndisleg. En hættulegri
voru þau auðvitað, ef þeirra var ekki
vel gætt, en oftast mun hafa verið höfð
aðgæzla á þeim því að mjög lítið var
um það, að kviknaði í út frá jólatrjám.
Að lokum klykktu svo blessuð jólin
út með því að haldinn var álfadans á
Gleðileg jól! Gleðileg jól!
Raftækjaverzlun
Litla blómabúðin. é Eiríks Hjartarsonar og Co.
26