Skógræktarritið - 15.05.2012, Qupperneq 41

39SKÓGRÆKTARRITIÐ 2012
lengdarmældu ársvöxtinn á frá 1917-1936 eða í 20
ár. Má sjá meðaltöl í töflunni hér að neðan yfir árs-
vöxt og sumarhita fyrsta og síðasta mælingarárið.
Reiknuð var fylgni ársvaxtar við sumarhita (maí
– september) svo sem í hinu fyrra tilfellinu og hér
var það aðeins íslenska ilmbjörkin sem sýndi ein-
hverja jákvæða tengingu við sumarhitann, en litla
þó (r=0,36 P=0,10). Vera má að betri tenging milli
vaxtar og hita hefði náðst með því að notast við
aðra mánuði en maí – september.

Seinni tímar
Sama ár og Jóna hóf störf hjá Ræktunarfélaginu, árið
1924, tekur Ólafur Jónsson við framkvæmdastjórn
Ræktunarfélagsins og var hann sá sem lengst sat í
því embætti, allt til ársins 1949, en 1947 tekur ríkið
við rekstri stöðvarinnar, sem þá var nefnd Tilrauna-
stöðin á Akureyri, en hún var flutt að Möðruvöllum
í Hörgárdal 1974. Ólafur var mikill brautryðjandi
í búnaðarmálum og ýmsum greinum jarðfræðinnar.
Hann sveigði starfsemi félagsins meira inn á hefð-
bundinn landbúnað og varð það á ýmsum svið-
um brautryðjandi í þeim efnum1. Skógræktarmálin
færðust á hendur annarra aðila. Árni Jónsson tók
við tilraunastjórastarfinu 1947 og gegndi því til
1970. Ekki virðist trjágróðri hafa verið eins vel sinnt
þegar leið á öldina og var Gróðrarstöðvargarðurinn
kominn í nokkra niðurníðslu um 1960.
Starfsemi Ræktunarfélagsins í Gömlu Gróðrar-
stöðinni stóð að heita óslitið frá 1904 til 1974. Þó
skiptust á skin og skúrir. Á tímabili annaðist Skóg-
ræktarfélag Eyfirðinga hirðingu og rekstur garðs-
ins og var með plöntuuppeldi í græðireitum Rækt-
unarfélagsins frá 1955 til 1963. Tilraunir félagsins
færðust til Tilraunaráðs ríkisins þegar það tók eign-
ir félagsins á leigu og um allnokkurt skeið, eða frá
1947−1964, var lítið umleikis hjá félaginu annað en
útgáfustarfssemi. Árið 1974 eignaðist Akureyrarbær
að nýju land og byggingar Ræktunarfélagsins.
Hér að ofan hafa verið rifjaðar upp að því er við
teljum fyrstu skipulegu trjáræktarrannsóknir á Ís-
landi og minnt á frumkvöðlana sem af mikilli hug-
sjón ruddu braut fyrir það sem síðar varð. Í Gróðrar-
stöðinni voru á sínum tíma reistar styttur af tveimur
frumherjanna, Páli Briem og Sigurði Sigurðssyni, og
standa þær lítt áberandi inni í trjágarðinum norðan
og sunnan við Gróðrarstöðvarhúsið.
Skóg- og trjáræktarsafn
Skógrækt ríkisins og Norðurlandsskógar fengu afnot
af Gamla Gróðrarstöðvarhúsinu árið 2005. Segja
má að þá hafi skógræktar- og rannsóknarvinna haf-
ist í húsinu að nýju. Meðal starfsfólks þessara stofn-
ana og nokkurra fleiri hefur skapast áhugi og skiln-
ingur á að varðveita og efla þau menningarverðmæti
sem grundvöllur var lagður að strax á fyrstu árum
Ræktunarfélag Norðurlands. Í þeim tilgangi hefur
verið stofnaður áhugahópur með þátttöku starfs-
manna Akureyrarbæjar, Skógræktar ríkisins, Norð-
urlandsskóga og Garðyrkjufélags Akureyrar um að
Gróðrarstöðvargarðurinn fái nýjan tilgang og geti í
framtíðinni orðið aðdráttarafl fyrir alla þá sem vilja
Ársvöxtur 1917, sm Ársvöxtur 1936, sm Meðalársvöxtur, sm
Ilmbjörk 18 28 20,7
Reynir 51 15 26,3
Síberíulerki 33 25 18,9
Rauðgreni 27 20 16,8
Fjallafura 29 18 15,6
Heggur 41 17 30,2
Broddhlynur 70 35 51,9
Sumarhiti, °C 7,8 8,7 8,6
6. mynd. Gróðurhús og vermireitir vestan við íbúðarhús
um 1960. Kristján Ármannsson vökvar og Sigrún
Baldursdóttir fylgist með. Mynd: Iðunn Ágústsdóttir