Skógræktarritið - 15.05.2012, Blaðsíða 81

79SKÓGRÆKTARRITIÐ 2012
ure var orðið sem André notaði gjarna og gladdist
yfir hverri kúadellu sem hann sá í skóginum.
André taldi sig geta metið með því einu að skoða
jarðvegssnið í lerkiskógum hvort nægilegur um-
gangur beitardýra væri í skógum; þar sem kúadellur
(eða kindaspörð) féllu til í nægjanlegu magni væri
næringarefnaástand jarðvegsins best fyrir gott lerki í
þessari hæð. Semsagt: ofanjarðargróður segði til um
ofbeit en neðanjarðarstarfsemi segði til um skort á
beit (svona sem þumla-fræði í rekstri góðra lerki-
skóga).
Það er spurning hvort þýða má orðið sylvopasture
(með ypsilon upp á frönsku) sem hagaskóga frem-
ur en beitarskóga. Hagi ku vísa til beitar í aðhaldi
(undir stjórn) samanber að halda fé sínu til haga,
fremur en frítt-ráfandi.
Sylvopasture er ekki uppfinning seinni tíma skóg-
fræði heldur aldagömul búskaparhefð bænda á
svæðinu.
Í Vallorie eru skógarmörk víða mun lægri en „efni
standa til“ og gestgjafar sögðu okkur að undanfarna
fjóra áratugi hafi verið lögð mikil áhersla á að rækta
upp skógarlundi í hlíðum og brekkum til að binda
snjóa og jafna vatnsbúskap. André kallaði skógar-
mörkin einfaldlega „vígvöllinn“ þar sem trjágróð-
ur tækist á við ofbeit eða óstjórnaða beit fremur en
loftslagsaðstæður.
Menn telja almennt að skógarmörk hafi færst nið-
ur um 400-600 m með búsetu manna en rannsóknir
(C 14 og árhringjafræði) sýna að skógur var hærra frá
því fyrir um 50.000 árum og þar til beitarbúskapur
hófst fyrir um 10.000 árum. Hér hefur lengi verið
stunduð verndarskógrækt en það er erfitt verk og á
árum áður þurfti oft að flytja jarðveg á hestum um
langan veg til að hægt væri að rækta tré.
André taldi bergfuruna afar þýðingarmikla í þeim
tilgangi að varna skriðurennsli hvort sem það er í
hlíðum eða manngerðum vegfláum og þess háttar,
þar væri engin tegund betri.
Náttúrulegir lerkiskógar þurfa að geta þolað
ágústfrost allt niður í 1.400 m hæð og snjó í öllum
mánuðum. Frostskemmdir eru algengar en samt er
skógurinn að gefa verðmætt timbur með allt að 12
m beinum bolum.
Við urðum að hraða för til að ná til Bramas um
hádegisbil en André gaf sér þó tíma til að stoppa
Þung beit var víða augljós hátt í hlíðum, hér sést stór fjárhópur í Lautaret skarði. Mynd: Brynjólfur Jónsson.