Morgunblaðið - 27.09.1988, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. SEPTEMBER 1988
Hvað segja forsvarsmenn fiskvinnslunnar?
Uppsagmr tíðar
í fiskvinnslunni
FORYSTUMENN
fiskvinnslunnar hafa af því
vaxandi áhyggjur að myndun
nýrrar ríkissfiórnar dragist á
langinn. Morgunblaðið ræddi
við fimm formenn og
framkvæmdastj óra
hagsmunasamtaka og
frystihúsa og innti þá álits á
stöðunni. Þeir eru allir
þeirrar skoðunar að fyrir
löngu væri komið í óefiii hvað
reksturinn varðaði og mikið
ábyrgðarleysi hefði falizt í
stöðugum drætti aðgerða
fráfarandi ríkisstjórnar og
erfiðleikum við myndunar
nýrrar. Nokkur fyrstihús
hafa þegar hætt rekstri og
uppsagnir eru tíðar í
fiskvinnslunni. Talið er að
árlegt tap miðað við
núverandi rekstrarstöðu geti
numið um 2 milljörðum króna
Ami Benedikts-
son, framkvæmda-
stjórí SAFF:
18hús
gætu
stöðvazt
ánæstu
dögum
„STEFNAN hjá okkar mðnnum
hefiu* veríð sú að þrauka eins
og unnt er og láta utanaðkom-
andi aðila um að stöðva rekstur-
inn. Af 24 húsum okkar, sem ég
hafði samband við í síðustu viku,
gætu 18 stöðvast á næstu dög-
um,“ sagði Ami Benediktsson,
framkvæmdastjórí Félags Sam-
bandsfrystihúsa.
Ámi sagði, að kröfur frá ýmsum
þjónustuaðilum, olíureikningar, raf-
magnsreikningar og svo framvegis,
væru miklar og einnig gæti reynzt
erfitt að greiða laun og hráefni.
Hugsanlega hefði afstaða manna
breytzt eftir að Steingrími Her-
mannssyni hefði mistekizt að
mynda stjóm, en líkast til byndust
menn þó ekki samtökum um að
loka fiystihúsunum. Hins vegar
væm ménn alvarlega hver fyrir sig
að íhuga uppsagnir. „Áður vonuð-
ust menn eftir aðgerðum í tíma,
nú virðist sú von að engu orðin,"
sagði Ámi Benediktsson.
Guðni Jónsson,
Grundarfírði:
Erum
teymdir
áframá
asnaeyr-
unum
„Ég get ekki sagt að bjart sé
framundan. Menn hafa beðið
Guðni Jónsson
aðgerða frá áramótum og veríð
teymdir áfram á asnaeyrunum
allan tímann. Ríkisstjórn Þor-
steins Pálssonar gerði ekkert og
nú fór myndun nýrrar stjómar
út um þúfúr um helgina. Það
verður því ekki séð að einhverra
raunhæfra aðgerða sé að vænta
á næstunni," sagði Guðni Jóns-
son, framkvæmdastjóri Hrað-
frystihúss GrundarQarðar.
„Sá vandi, sem við glímum við
nú, hófist að segja má á árinu 1987
og er því ekki vegna verðlækkana
á erlendum mörkuðum. Stjóm-
málamennimir og sérstaklega Þor-
steinn Pálsson, formaður Sjálfstæð-
isflokksins, hafa fullyrt að vandinn
væri kominn vegna verðlækkan-
anna, en þær vom notaðar sem
hálmstrá til þess að geta loksins
viðurkennt að einhver vandi væri
íyrir hendi. Verð fyrir sjávarafurðir
okkar erlendis en enn hærra að
meðaltali en það var fyrir tveimur
árum. Það er því ekki um neitt
verðfall að ræða, heldur aðeins
Þorsteinn Ásgeirsson
lækkun frá óraunhæfu verði í skam-
man tíma.
Þegar stjómmálamennimir geta
ekki viðurkennt gmnnvandann sem
felst í óstjóm efnahagsmála hér-
lendis, geta þeir ekkert gert af viti.
Aðgerðar- og skilningsleysi þeirra
hefur verið algert og meira að segja
þurfti forsætisráðherra að fara til
Vestfjarða til að koma auga á að
allt væri ekki með felldu. Svo koma
hagsmunaárrekstramir til, því
hagsmunir em auðvitað misjafnir.
Fulltrúar frjálshyggjunnar segja
meðal annars að bezt sé að gera
ekki neitt, láta allt fara á hausinn
og af rústunum byggist upp betri
fyrirtæki en áður vora til. Sé þetta
jafnframt hin opinbera stefna, mið-
að við aðgerðaleysið virðist svo
vera, vil ég fá að vita það. Menn
verða að koma fram af hreinlyndi
svo hægt sé að treysta þeim og
menn verða sömuleiðis að átta sig
á þvf hver undirstaðan er. Pening-
amir verða ekki til í Reykjavík fyr-
ir tilstilli frjálshyggjunnar."
Sameining almennings-
vagnaþj ónustu hagkvæm
Á RÁÐSTEFNU Neytendafélags Reykjavíkur og nágrennis um al-
menningssamgöngur á höfúðborgarsvæðinu töldu flestir frurnmæ-
lendur að sameining almenningsvagnaþjónustu á svæðinu gæti veríð
þjóðhagslega hagkvæm.
Morgunblaðií/Bjami
Frá ráðstefnunni um almenningssamgöngur á Hótel Sögu.
Ráðstefnan fór fram á Hótel
Sögu laugardaginn 24. september
og hún hófst á erindi Finn Toijuss-
en forstjóra „Hovedstadstomradets
Traffikselskab" í Danmörku. Fyrir-
tækið rekur alla almenningsvagna-
þjónustu á Sjálandi og Toijussen
skýrði frá nýlegri reynslu Sjálend-
inga af sameiningu þessarar þjón-
ustu.
í framsöguerindi Sveins Bjöms-
sonar, forstjóra SVR og formanns
nefndar sem skilaði skýrslu um al-
menningssamgöngur á höfuðborg-
arsvæðinu árið 1986, kom fram að
ekkert hefur gerst í þessum málum
síðan skýrslunni var skilað. Sveinn
benti á að skýrslan hefði upphaflega
átt að vera áfangaskýrsla en sam-
gönguráðuneytið hefði kosið að
kalla hana lokaskýrslu. Því hefði
nefhdin lokið störfum áður en ætl-
unarverki hennar hefði f raun verið
lokið.
Sveinn taldi að skortur á sam-
ræmingu almenningsvagnaþjón-
ustu kæmi meðal annars fram í því
að tímaáætlanir rekstraraðila væm
lftt eða ekki samhæfðar. Sama
væri að segja um leiðakerfí og upp-
lýsingamiðlun, fargjöld og greiðslu-
fyrirkomulag og rekstrarlega sam-
vinnu. Með tiltölulega iitlum við-
bótarkostnaði mætti ná vemlega
bættum árangri með sameiningu
almenningsvagnaþjónustu. Draga
mætti úr notkun einkabíla, bæta
nýtingu á almenningsvagnakerfi og
gera fólki kleyft að komast leiðar
sinnar á ódýrari hátt en með
einkabílum.
Ekki fínt að ferðast
með strætó
Páll Guðjónsson bæjarstjóri í
Mosfellsbæ sagði að í Mosfellsbæ
væm kjörskilyrði fyrir þróun öflug-
ra almenningssamgangna. Byggðin
væri dreifð, langt að fara í fram-
haldsskóla og vinnu í Reykjavík auk
þess sem margir Reykvíkingar
sæktu vinnu í Mosfellsbæ. Engu
að síður væri búið að þurrausa
núverandi almenningsvagnakerfí í
Mosfellsbæ, koinið væri að vendi-
punkti og næsta skref til bættra
samgangna myndi kosta mjög mik-
ið.
Páll taldi að sá „kúltúr" sem
héti almenningssamgöngur hefði
aldrei orðið til á íslandi. Litið væri
á strætisvagna sem neyðarbrauð
en ekki raunhæfan kost.
Sigutjón Fjelsted stjómarform-
aður SVR sagði að hugmyndin um
sameiningu almenningsvagnaþjón-
ustu á höfuðborgarsvæðinu kæmi
alltaf upp öðm hvom. Hann sagði
að þjóðhagsleg hagkvæmni slíkrar
sameiningar gæti verið mikil ef vel
tækist til en benti jafnframt á að
óvíst væri að sameining myndi
bæta slæma stöðu SVR.
í máli Siguijóns kom fram að
farþegum almenningsvagna hefði
fækkað vemlega með fjölgun einka-
bíla. í dag teldist ekki fínt að fara
með strætó og væri sá ferðamáti
helst ætlaður bömum, gamalmenn-
um og þeim sem misst hefðu öku-
leyfíð. Þessum neikvæða hugsunar-
hætti þyrfti að breyta því hann
hefði slæm áhrif á rekstur almenn-
ingsvagna. Almenningsvagnar
þyrftu að bjóða upp á eitthvað sem
gerði að verkum að fólk veldi þá
frekar en einkabflinn.
Guðrún Ágústsdóttir stjómar-
maður SVR taldi að sameiningin
kæmi sér vel fyrir alla, einnig Reyk-
víkinga. Guðrún benti á að einkabfl-
um á hveija þúsund íbúa hefði fjölg-
að langt umfram áætlun undanfarin
ár og þeir væm nú 550. Hún sagði
að á næstu áram væri áætlað að
eyða 4 milljörðum í umferðarmann-
virki og bílageymslur á höfuðborg-
arsvæðinu og þessi upphæð myndi
lækka ef átak yrði gert í almenn-
ingssamgöngum. Að auki fylgdu
fjölgun einkabfla þættir sem ekki
væri unnt að verðleggja, svo sem
aukin slysatíðni og mengun.
í máli ólafs Steinars Valdimars-
sonar ráðuneytisstjóra f samgöngu-
ráðuneytinu kom fram að af hálfu
samgönguráðuneytis hefði verið
unnið af fullum heilindum að
skýrslu nefndarinnar sem Sveinn
Bjömsson veitti forstöðu. Það væri
hins vegar við fjármálaráðuneyti
að sakast að ekki hefði fengist fjár-
veiting til frekari nefndarstarfa.
Ólafur sagði það álit sitt sem
embættismanns að ef sveitarfélögin
á höfuðborgarsvæðinu væm ein-
huga um að samræma almennings-
vagnaþjónustu á svæðinu hlyti
ríkisvaldið að koma þar inn í. Slfk
þátttaka ríkisvaldsins myndi þó
fyrst og fremst koma til fyrir
pólitískan þrýsting.