Skírnir - 01.01.1911, Page 26

26
Sægróður íslands.
ins austur undir Langanes. En fyrir Austfjörðum er kald-
ur straumur norðan úr íshafi. Haflð við ísland er því í
stuttu máli þannig, að sjórinn við suður- og suðvestur-
ströndina er tiltölulega heitur, við norðurströndina talsvert
kaldari og kaldastur við Austurland. Takmörkin milli
kalda og heita sjávarins eru glögg við suðausturhorn lands-
ins, og munu þau vera hér um bil um Eystrahorn eða á
bilinu milli Eystra- og Vestrahorns. Við Norðurland eða
norðausturhorn landsins eru ekki skörp takmörk milli kalds
og heits sævar, að því er mér er kunnugt. Lifskjör jurt-
anna í kalda og heita sjónum hér við land eru talsvert
svipuð þegar hiti og selta er undanskilið. Kringum strend-
ur landsins er víðast hvar blómlegur og mikill sæjurta-
gróður og sést best á því að kjörin eru góð bæði í köld-
um og heitum sjó. En tegundirnar er ekki hinar sömu.
í heita sjónum, eða við suður- og suðvesturströndina, eru
tegundir, sem eiga heima í norðurhluta Atlantshafs. Við
Austurland eru margar af tegundum Norður íshafsins og
við Norðurland ægir saman íshafstegundum og Atlants-
hafstsgundum.
Fyrir sæjurtirnar er sjórinn hið sama og loftið og
jarðvegurinn fyrir landjurtir. Sjórinn verður því að geta
veitt öll þau næringarefni sem sæjurtir þurfa á að halda.
Landjurtir taka sum næringarefnin úr jörðinni, en sum t.
a. m. kolsýru úr loftinu. Rætur landjurta hafa á liönd-
um tvenskonar hlutverk: að festa jurtina í jörðinni og taka
næringarefni þaðan. »Rætur» allflestra sæjurta, allra þör-
ungategundanna, hafa að eins það hlutverk að festa jurtina
við botninn en taka ekki næringu. Sumar sæjurtir, t. a.
m. marhálmur, taka næringu úr jarðveginum. Þörungarn-
ir verða þá að fá öll sín næringarefni úr sjónum bæði
kolsýru og önnur ólífræn efni. Venjulegast er og nóg af
þessum efnum í sjónum hvort sem hann er kaldur eða
heitur og kaldi sjórinn er jafnvel kolsýrumeiri. En jurt-
irnar geta ekki unnið sér næringu úr sjónum nema að
bæði hiti og ljós sé á hæfilegu stigi. Um hitann í sjón-
um hér við land heflr verið talað. Hann er alstaðar nægi-