Skírnir - 01.01.1911, Blaðsíða 40

40
Alheimsmál.
að sér það í alvöru, að Þjóðverjar og Frakkar færu að
berjast fyrir því, að afla. enskri tungu, og þar með að
nokkru leyti enskri menningu, þess réttar,. bæði í sínu
landi og öðrum, að ganga næst móðurmálinu? Hugsið
ykkur annað eins og það, að Þjóðverjar færu að beitast
fyrir því að enska yrði aðalmálið í þýskum nýlendum!
Þar við bætist annað: örðugleikinn að læra málið. Enska
hefir að vísu alment það orð á sér, að hún sé einna auð-
lærðust allra tungumála. Og þó verður sú raunin á, að
jafnvel mestu gáfnagarpar þurfa langan tíma til þess að
læra að beita henni rétt, því að bæði er framburðurinn
afarörðugur og sjálfum sér ósamkvæmur, og aragrúann
allan af glósum þarf að leggja á minnið. Og hvað mega
þá hinir reyna, sem treggáfaðri eru?
Hitt ráðið er það, að taka upp mál einhverrar smá-
þjóðar, t. d. hollensku eða sænsku. örðugleikarnir, sem
af afbrýðisseminni stafa, mundu þá að vísu verða minni,
þótt ætíð mundi þeirra gæta að einhverju leyti, en náms-
fyrirhöfnin mundi verða fult eins tilfinnanleg og við ensk-
una. Hvert málið sem valið yrði, þá mundu þó altaí vera
eínhver þau hljóð og hreimar, sem aðrar þjóðir ættu
örðugt með að ná. En það er einmitt það, sem mest á
ríður og fyrst verður að heimta, þegar um alþjóðlegt að-
stoðarmál er að ræða, að hljóðin séu svo auðveld, að all-
ar þjóðir eigi hægt með að bera þau fram.
Þá er sá úrkosturinn eftir að bjargast við gervimáL
Enda er langt síðan að heimspekingum og öðrum vísinda-
mönnum hugkvæmdist það ráð. En tilraun var engin
gerð til að koma þeirri hugmynd í framkvæmd fyr en
um 1880, er þýskur prestur, Schleyer að nafm, sarndi
gervimálið Volaptík. Fjöldi raanna greip við því fegins
hugar. En þó leið ekki á löngu, áður mestu dáleikarnir
færu af. Meginreglur málfræðinnar voru að vísu einfald-
ar, til þess að gera; en mörg hljóð í því máli reyndust
ýmsum þjóðum örðug viðfangs, og hljómfagurt þótti það
ekki. Hitt var þó verra, að því svipaði ekki til neins
máls í Norðurálfunni að orðasniði. Þess vegna reyndist