Skírnir - 01.01.1911, Blaðsíða 33

Sægróður íslands.
33
is má taka að mikíll munur er á jurtafélögum inni í fjarða-
botnum og við yztu annes. I stuttri ritgjörð er ekki hægt
að lýsa jurtafélögum hafsins nákvæmlega, enda er það
allflókið efni. Eg skifti því gróðrinum að eins i tvo flokka:
fjörugróður og djúpgróður. Á þann hátt er gróðrinum
skift í tvö belti, er liggja hringinn í kring um strendurn-
ar, fjörubeltið efst og djúpgróðurbeltið úti fyrir. Hæð
beggja belta er komin undir dýpi, en breiddin fer eftir
því hvernig ströndunum hallar. Fjörubeltið er t. a. m.
fremur mjótt við sæbrattar strendur, en halli fjörunni lítið
er belti þetta oft mjög breitt. í báðum beltum er gróð-
urinn mestur við klettastrendur. Má sjá þess glögg merki
næstum því í hverjum vog og vík, þar sem sandur eða
möl er inst. Sandurinn er öræfi, það er að segja þar vex
engin sæjurt, en við tangana út með er alskipað gróðri.
Þegar á alt er litið má svo að orði kveða að sægróðurinn
myndi óslitið belti kringum strendur landsins þegar Suð-
urland er undanskilið. En á Suðurlandi er mér vitanlega
enginn gróður í hafinu úti fyrir söndunum, af því að botn-
inn er sandur og sandbotn er venjulegast auðn og öræfl á
mararbotni. Ef gróður væri úti fyrir söndum Suðurlands
mætti ganga að því vísu, að þarahrannir bærust á land
með sjóganginum, en þess veit og ekki dæmi.
1. Fjörugróður. Orðið fjara er ýmislega notað i mæltu
máli. Oft er talað um fjöru þó urn háflæði sé. Þá er
fjara bilið á milli flæðarmáls og landgróðurs. Eftir því
sem út fellur verður fjaran breiðari og þegar sjórinn hætt-
ir að lækka er sagt að komin sé fjara eða háfjara. Orð-
ið fjara er þá haft um bilið á milli landgróðursins og sjó-
arins, hvort sem það er mjótt eða breitt. Þegar um gróð-
ur fjörunnar er að ræða verður að takmarka fjöruna ná-
kvæmar, eða að minsta kosti svæði fjörugróðursins. Það
er auðskilið að sæjurtum er ekki hent að vaxa svo hátt
að sjór nái þeim að eins um stórstrauma. Gróðurinn byrj-
ar líka nokkuð fyrir neðan flæðarmál stórstraums eða hér
um bil við smástraums flæðarmál eða lítið eitt ofar eftir
því sem ströndin liggur við hafinu. Þar sem sjógangur er
3