Skírnir - 01.01.1911, Blaðsíða 29

Sægróður íslands.
29
sjónum; þá bera þær æxlunarfæri og gróin þroskast. Vor
og sumar, eða á hinum bjartari helming ársins, svarar
þroskaskeið þessara tegunda til blaðskeiðs landjurtanna.
Æfikjör fjörugróðursins eru fremur komin undir lofts-
laginu. Þar sem sjávarfalla gætir, er fjaran allbreitt belti,
og belti þetta verður því breiðara sem ströndinni hallar
minna. Um fjöruna, eða þegar lágsjáva er, er mestur
hluti fjörugróðursins á þurru. Um flóðið fer alt í kaf aft-
ur. Efsta gróðurbeltið i fjörunni er mjög stutta stund í
kafl, og oft ber það við, þegar smástreymt er, að það fer
alls ekki í kaf, og verður þá að láta sér nægja smáskvetti,
er öldugjálfrið kann að sletta á það. Verður því ekki
annað sagt en að æfikjör fjörugróðurs, og þá einkum hins
efsta fjörugróðurs, sé mjög komin undir veðráttunni. I
sambandi við þetta má benda á, að víða vantar fjöru-
gróður í kuldabeltinu sökum óblíðu veðráttunnar. Við
strendur íslands er blómlegur fjörugróður við allar kletta-
strendur. Að vetrinum getur vel borið við að jurtirnar
frjósi, en ekki virðist þær saka. Eg hefi að minsta
kosti oft skoðað gaddfreðnar sæjurtir og ekki getað séð
að frostið hafi verið þeim til meins. Enda er það alkunn-
ugt, að jurtir kaldra landa þola vel frostið eða kuldann í
sjálfu sér, þ. e. þær þola vel að vatn í vefjunum breyt-
ist í is. Hættulegast öllum jurtum er að missa vatnið.
Frostið tekur ekki vatnið úr jurtinni, en breytir að eins
ástandi þess. En stormarnir og næðingarnir þurka jurt-
irnar og taka úr þeim vatn. Alkunnugt er að lifandi ver-
ur þola illa mikinn vatnsmissi. Er því auðsætt að þyrk-
ingsstormar eru afarhættulegir hlífarlausum gróðri. Þyrk-
ingsvindar og þurt loft yfirleitt er þvi fremur skaðlegt
fyrir fjörugróður, þegar lágsjáva er, einkum þó efsta belt-
ið. Að vetrinum ber þó fremur lítið á þvi hér við land,
meðfram af því, að allra efstu tegundirnar margar eru
sumarjurtir. Efsti hluti fjörunnar er og hulinn snjó oftast-
nær, og snjórinn skýlir þá þeim tegundum, er kynnu að
liggja á þurru milli strauma. Stundum ber það við hér
við land á sumrin að efsti fjörugróðurinn eyðist. A það