Skírnir - 01.01.1911, Side 27

Sægróður íslands.
27
lega mikill fyrir næringarvinnu jurtanna. Auðvitað getur
það komið fyrir að hitinn í sjónum komist á lægra stig
en venja er til, þegar hafísinn liggur við land. Er það
óheppilegt fyrir gróðurinn meðan það varir, en það ber
svo sjaldan við, að þess gætir ekki er til lengdar lætur.
Þar sem hafísinn nær til hotns eyðist gróðurinn, því
að isinn skefur klettana og rífur þá upp allan gróður er
fyrir verður, en botninn grær upp tiltölulega fljótt, og eft-
ir nokkur ár er ekki auðið að sjá á gróðrinum að hafís
hafl nokkurn tíma komið þar við. Lagnaðarís er alloft skað-
legur fjörugróðrinum, en ekki kveður mikið að því við
strendur íslands. Svo má næstum því að orði kveða, að
tæplega sjáist högg á vatni þó að hroðinn eða móðurinn
rífi upp gróður hér og þar í fjörunni. Kuldinn í haflnu
hér við land og isinn er þá sægróðrinum ekki til neins
verulegs tjóns.
Þá er ljósið. Vanti birtu einhvers staðar með öllu,
þá er þar enginn gróður. Hve djúpt gróðurinn gengur er
komið undir því hve djúpt geislar sólarinnar komast niður
í sjóinn, en það er nokkuð mismunandi og fer eftir hnatt-
stöðu. Sólargeislarnir komast dýpst þar sem þeir falla
beint niður, en þvi skemra komast þeir niður í djúpið sem
þeir eru skáhallari. Er því auðsætt að gróðurinn er ekki
eins djúpsækinn t. a. m. í norðurhöfunum eins og í heit-
um höfum t. a. m. Miðjarðarhaflnu, sem liggur sunnar á
jörðinni. Hér við land hafa lifandi jurtir ekki fundist
með vissu neðar en í 88 metra dýpi, en í Miðjarðarhafinu
nær blómlegur gróður niður á 120—130 metra dýpi og lif-
andi jurtir hafa fundist þar í 160 metra dýpi. Yfirleitt
má komast svo að orði að sægróður sé að eins í grunnsævi
umhverfis strendur landanna, en þá eru fráskildir gerlar
hafsins, er ganga munu miklu dýpra.
Það er alkunnugt, að sólarljósið er samsett af mörg-
um litum. Liti þessa má aðgreina með glerstrending, og
í regnboganum sjást þeir greinilega. Svo er komist að orði
að ljósið brotni, þegar hinir ýmsu litir þess verða sýni-
legir, og er þá sagt að litirnir brotni meira eða minna eftir
því hvort þeir fjarlægjast stefnu hvíta geislans mikið eða