Morgunn - 01.06.1946, Blaðsíða 19

MORGUNN
9
sem gott eiga með að hafa vald á hugsunum sínvim
og beina þeim að viðfangsefni líðandi stundar, og
stilla þær til hlutleysis.
5. Dávaldinum er ekki unnt að ná varanlegu valdi yfir
sjúklingnum. Áhrifaverkanir hans fjara oftast út
eftir nokkurn tíma, þó sennilega ekki fyrr en eftir
nokkur ár.
Almennt gera menn sér lítt grein fyrir því, hve áhrifa-
orka dávaldsins er takmörkuð. Það, sem nú hefur verið
um þetta sagt, ætti að geta orðið mönnum til nokkurs
skilningsauka. En bæta má því við, að sannað hefur verið
með tilraunum, að í dásvefninum er ekki unnt að fá hinn
dáleidda til að gera neitt það, er hann í venjulegu vöku-
ástandi telur rangt vera.
Væri hinum dásvæfða manni t. d. skipað að fremja
morð meðan hann er í dáleiðslublundinum, væri hann
ófáanlegur til að gera slíkt, nema hann væri reiðubúinn
til að framkvæma slíkt vitandi vits.
„Ég gerði slíka tilraun einu sinni heima hjá mér“, segir
Erskine. „Ég hafði dáleitt mann, sem afar auðvelt var að
svæfa og stjórna í dásvefninum. Ég reyndi að knýja hann
til að reka hníf í einn vina minna, sem staddur var í her-
berginu hjá okkur. Hinn dásvæfði maður hélt á hnífnum
í hendinni, er hann hóf á loft, en þar við sat, hann fékkst
ekki til að gera meira, hann greiddi aldrei höggið, og
beitti ég þó allri orku minni til þess að neyða hann til að
greiða það. Geta skal ég þess, að maðurinn, sem aðstoðaði
mig, var fús til að taka þátt í tilrauninni, hann var við
því búinn að stökkva til hliðar, ef hinn dáleiddi fengist
til að hlýða skipunum mínum og auk þess bar hann járn-
hlíf undir fötum sínum.
Fyrstu árin, sem ég iðkaði dáleiðslu, gerði ég tilrauna-
athuganir á ýmsum mönnum, er áhuga höfðu fyrir þessum
rannsóknum og voru fúsir til að láta dáleiða sig í þágu
vísindanna. Auðvelt reyndist að fá þá til að gera ýmislegt
það, sem þeim myndi ógeðfellt í venjulegu vökuástandi