Morgunn - 01.06.1946, Blaðsíða 16

6
MORGUNN
Því er venjulega haldið fram og haft fyrir satt, að vér
sjáum, heyrum, greinum þef, nemum bragð og finnum til
gegnum starfsemi skilningarvitanna fimm, að þau séu einu
tækin, er tengi vitund vora við umhverfi það, er vér lifum
í. „Niðurstöðuályktun mín um þetta er í grundvallarat-
riðunum mjög á annan veg,“ segir höf. „Og henni til stuðn-
ings er það fyrst og fremst, að hún ein skýrir til hlítar
orsakir og tilefni þeirra fyrirbrigða, sem ég hef gengið úr
skugga um að gerast. Ég var lengi að mynda mér hana
og tregur til að veita henni samþykki, en svo fór að lokum
að ég átti ekki annars úrkosta, ef ég átti að reynast sjálf-
um mér trúr og vísindum þeim, er ég hafði fengist við.
Það, sem fram að þessu hafði verið mér ráðgáta og óskilj-
anlegt með hina fyrmefndu eldri skýringartilgátu í huga,
varð mér auðsætt og ljóst í ljósi þeirrar nýju. Ný svið
blöstu við og ný rjinnsóknarefni komu í ljós, er gáfu tilefni
til nýrra ályktana. Kenningar fortíðarinnar urðu að stað-
reyndum í nútíð“.
Þessi nýja skýringartilgáta Erskines er i megindráttum
á þessa leið: Augað sjálft sér ekki, það er aðeins starfs-
tæki undirvitundarinnar. Og þannig er þessu farið með
hin önnur skilningarvit vor. Eyrað heyrir ekki, nefið grein-
ir ekki lykt, tungan nemur ekki bragð og húðin finnur ekki
til.Samkvæmt skoðun höfundar eru skilningarvitin að-
eins móttökustöðvar undirvitundarinnar. Þegar ytri áhrif
verka á eitthvert þeirra senda samstilltar hreyfitaugar sín
sérstöku merki til viðkomandi heilastöðvar. Hún kemur
þeim áleiðis og vitandinn athugar þegar, hvað veldur hinu
senda merki, og skynjun verður þá til. Samkvæmt þessu,
er nú hefur verið sagt, má líkja heilanum við einskonar
símaskiptiborð, er tekur við aðsendum merkjum og beinir
þeim áfram til vitanda undirvitundarinnar, skýrir þau og
þýðir.
Sé það heiiinn, er skýri þau og þýðir, hvernig á þá að
skýra mátt vitundarinnar til að sjá hlutræn fyrirbrigði án
þess að um venjulega starfsemi viðkomandi líffæra sé að