Morgunn - 01.06.1946, Blaðsíða 44

34
MORGUNN
lærisveinum sínum eftir dauðann og sannaði þeim þannig,
að hann lifði. Spíritisminn staðhæfði, að venjulegum mönn-
um væri kleift að gera hið sama. Raunar gætu þeir ekki
birtzt með eins stórfelldum hætti og hann, vegna þess, að
þeir hefðu ekki yfir slíkri orku að ráða, sem hann hafði,
en að þeir gætu þó birtzt nógu greinilega til þess, að sanna
tilveru sína. Þessir hlutir hefðu raunar verið að gerast
á öllum öldum í meira eða minna mæli, en að prestaveldi,
sem vildi halda öllu áhrifavaldi í eigin höndum, hefði
haft forgöngu um það, að þegja þessa hluti í hel, meðan
menn voru enn ekki farnir að spyrja vísindalegra spurn-
inga um þessi efni. En að nú, þegar menn væru famir að
lifa í andrúmslofti frjálsra spurninga, væru staðreyndimar
augljósar öllum, sem vildu leita þeirra.
Með eigin reynslu sinni, sem stundum hafði sannana-
gildi, og kenningu sinni um að heimarnir væru hver öðr-
um líkir hafði Svedenborg lagt grundvöllinn. 1 Ameríku
höfðu menn brætt saman kenningar hans og Mesmers og
þannig voru hugirnir þar undirbúnir fyrir skyggni-opin-
beranir A. J. Davies og fyrirbrigðin, sem gerðust með
höggunum í Hydesville. Eins og Svedenborg kenndi Davies,
að lífið í næsta heiminum væri framhald af lífinu á jörð-
unni, en hann vék frá kenningakerfi hins fræga Svía með
því, að aðhyllast þá hugmynd, að sálin þroskaðist í gegn
um marga himna, eins og Pýþagóringar höfðu kennt, hin
gamla kristni og indversku spekingarnir að nokkuru leyti.
Stefnu hans héldu þeir síðan áfram, Tuttle, Hare og aðrir
spíritistar síðari tíma.
I Englandi hafði verið vakandi nokkur áhugi fyrir kenn-
ingum Mesmers, en eiginlegur spiritismi vaknaði þar fyrst
á árunum 1850—60, þegar nokkrir miðlar komu þangað
frá Ameríku. Fyrirbrigðin, sem hjá þessum miðlum gerð-
ust, voru mestmegnis fólgin í hinum alkunnu sálrænu
höggum, enda höfðu þau fyrirbrigði fyrst hrundið spírit-
ismanum af stað. Þegar D. D. Home kom til skjalanna,
sýndi hann því nær öll þau miðlafyrirbrigði, sem eru þekkt.