Morgunn - 01.06.1946, Blaðsíða 15

MORGUNN
5
um orðum um skoðanir Erskines á starfsemi vitundarlífs-
ins og niðurstöðuályktunum hans um þetta.
„Þegar talað er um tvíeöli vitundarlífsins má ékki skilja
það svo, að maðurinn sé gæddur tveim aðgreindum vitund-
um. Kenningunni um að þessu væri þannig farið hefur nú
verið hafnað með öllu. Vitundin er ein og óskipt, en hún
starfar ekki alltaf með sama hætti. Með orðinu undirvit-
und er átt við hin duldari svið mannlegs vitundarlífs, er
minna virðist gæta í daglegum athöfnum hans, en ræður
þó sennilega miklu meira en almennt hefur verið álitið til
þessa“.
Erslcine segir, að margt það, er komið hafi fram við
rannsóknir hans á dáleiðslufyrirbrigðunum, hafi sannfært
sig um, að undirvitundin eigi miklu ríkari þátt í hugræn-
um og hlutrænum athöfnum mannsins og líffærastarfsemi
líkama hans, heldur en almennt hafi verið haft fyrir satt,
jafnvel þó tekið væri tillit til sjónarmiða þeirra, er virðast
hafa tilhneigingu til að tileinka henni einhverskonar al-
vitundarskyn.
Flestir höfum vér sennilega nokkuð ríka tilhneigingu
til að ætla að það sé hin almenna vitund vor, hinn vitaði
vilji, er stjórni athöfnum og gagnsvörum líkamslíffæra
vorra. Þetta er rétt að vissu marki, en allur sannleikurinn
er það ekki. Ef þessi skoðun væri rétt í öllum atriðum,
hvernig stendur þá á því, að hjartaslögin örvast er vér
skiptum skapi, þrátt fyrir allar tilraunir vorar til að halda
oss í skefjum? Af hverju fölnum vér, þegar hættu ber að
höndum? Af hverju roðnum vér, titrum og tárfellum? Vér
viljum ekki að svona fari. Vér reynum að beita allri vilja-
orku vorri til að vinna gegn þessu, en viljinn virðist bara
ekki vera húsbóndinn á heimilinu þá stundina. 1 þessari
hversdagslegu starfsemi líkamslíffæranna gætir fyrst og
fremst starfsemi undirvitundarinnar. En hvernig er þá
starfsemi hins vitaða vilja vors háttað? Hvernig notar
hann sér skilningarvitin? kann yður að þykja ástæða til
að spyrja.