Morgunblaðið - 29.01.1980, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. JANÚAR 1980
29
Kaþólski biskupiiui, Uinrík Frehen og hr. Sigurbjörn Einarsson biskup og írú Magnea Þorkelsdóttir
á fremsta bekk.
Lútherskur prestur
predikar í fyrsta
sinn i Landakotskirkju
Sr. Þórir Stephensen predikar í Landakotskirkju.
PRESTUR mótmælendakirkju
steig í fyrsta sinn í stól kaþólsku
kirkjunnar i Landakoti í síðustu
viku er sr. Þórir Stephensen
dómkirkjuprestur. predikaði við
alkirkjulega guðsþjónustu í
dómkirkju Krists konungs í
Landakoti eins og hún heitir.
Athöfn þessi var í tengslum við
alþjóðlega og alkirkjulega bæna-
viku, sem lauk fyrir helgina.
Ásamt sr. Þóri Stephensen tóku
þátt í guðsþjónustunni sr. Ágúst
Eyólfsson kaþólski presturinn
sem þjónaði fyrir altari, David
West frá Aðventsöfnuðinum og
Daniel Glad frá Fíladelfíu er lásu
ritningarorð. Að guðsþjónustunni
lokinni var þeim sem tóku þátt í
henni boðið til samveru í prests-
setrinu í Landakoti. Allmargt
manna var við guðsþjónustuna,
m.a. kaþólsku prestarnir, nunnur
svo og fólk frá öðrum kirkjudeild-
um.
Sr. Þórir Stephensen sagði í
samtali við Mbl. að góður og
bróðurlegur andi hefði ríkt í
þessari sameiginlegu athöfrr
kirkjudeildanna og hefðu þeir
haft á orði er þeir kvöddust hann
og sr. Ágúst Eyjólfsson að von-
andi væri þetta ekki í síðasta sinn
sem þeir störfuðu þannig saman,
en þetta er í fyrsta sinn sem
lútherskur prestur predikar í
kaþólskri kirkju á íslandi.
þátttöku sinni. Margra ára starf,
ómetanleg vinna og miklir fjár-
munir yrðu þá að engu. Með því að
stuðla að því að leikarnir færu
fram á öðrum stað væri sú vinna
ekki unnin fyrir gíg.
Þess ber að gæta að brot
Sovétmanna á mannréttindayfir-
lýsingu S.þ. verða ekki heldur
metin til fjár. Að skerða mannlegt
tjáningarfrelsi, trúfrelsi og sjálf-
stæði annarra þjóða er glæpur og
glæpir verða aldrei metnir til fjár.
Mannleg hugsun og tilfinningar
eru annars eðlis.
Fyrir um misseri síðan ritaði ég
grein þar sem bent var á fárán-
leika Olympíuleikahalds í Moskvu.
Skoðun mín hefur styrkst síðan.
Minnumst orða Búkofskís og ann-
arra sovéskra föðurlandsvina sem
hraktir hafa verið í útlegð vegna
tilrauna sinna til þess að lifa
eðlilegu lífi. Látum ekki aðvaranir
þeirra sem vind um eyru þjóta. Ég
tek undir orð Ágústs Ásgeirssonar
frjálsíþróttamanns og fyrrum ól-
ympíufara:
„Ólympíuhugsjónin 'er fögur,
eins og fagurt ljóð, en sízt af öllu
hafa Sovétmenn haft hana í
heiðri, það veit íslenzk íþróttafor-
ysta.“
Því hvet ég hina íslensku
íþróttaforystu til þess að íhuga vel
hvaða afleiðingar þátttaka á Ól-
ympíuleikum í Moskvuborg kann
að hafa í för með sér og hvað
réttlæti slíkt.
Látum ekki hæða ólympíuhug-
sjónina. Látum ekki mistök ársins
1936 endurtaka sig.
Óskar Einarsson.
formaður Vöku, félags
lýðraiðissinnaðra stúdenta, og
nefndarmaður í íslenzku
andófsnefndinni.
Útreikningar á kröfum ASÍ:
Mestu tilf ærslur
milli launþegahópa
sem um getur
VERÐBÓTAKRÖFUR Al-
þýðusambands íslands
hafa í för með sér gífur-
lega þrengingu launahlut-
falla fastlaunamanna í
öllu þjóðfélaginu, en hins
vegar eykst hlutfallslegur
launamismunur þeirra
manna, sem njóta kaup-
auka, þ.e.a.s. hafa lága
kauptaxtaviðmiðun, en
síðan prósentuálög,
ákvæðisvinnutaxtar og
bónuskerfi. Þetta eru
niðurstöður reikninga
Rögnvalds Ólafssonar dós-
ents, sem birtar voru í
Morgunblaðinu síðastlið-
inn laugardag.
í línuritum eðá gröfum eins og
Rögnvaldur nefnir þau og birt eru
með reikningum hans má lesa, að
miðað við 700 þúsund króna laun í
byrjun þessa árs mun laun fast-
Lestar síld á
Reyðarfirði
Reyðarfirði, 28. janúar.
í DAG er hér verið að skipa
út síld frá G.F.R. í flutn-
ingaskipið Mælifell. Eru það
alls 1193 tunnur, sem fara til
Sovétríkjanna.
Eru þá ófarnar um 300
tunnur af síld. Gré,a-
launamannsins í ársbyrjun 1984
miðað við 50% verðbólgu allan
tímann verða orðin á núverandi
verðgildi rétt rúmlega 500 þúsund
krónur, en sömu laun kaupauka-
manns verða þá hátt á 900 hund-
rað þúsund krónur; 500 þúsund
króna laun fastlaunamanns verða
þá um 440 þúsund krónur, en
ákvæðisvinnumannsins rúmlega
600 þúsund. Á línuritum sýnir
Rögnvaldur jafnframt áhrif 25%
verðbólgu á þessi laun. Hann
segir: „I raun eru niðurstöðurnar
ekki mjög háðar verðbólgu, þótt
áhrifin komi nokkru fyrr fram,
þegar verðbólgan er mikil.“
Rögnvaldur fjallar um þá kröfu
ASI, að öll laun hærri en 400
þúsund krónur á mánuði skuli fá
sömu krónutöluhækkun og 400
þúsund krónurnar. Um hana segir
mann m.a.: „Þess ber að geta, að
fáir af félagsmönnum ASÍ eru í
þessum flokki og vekur það því
nokkra furðu, að þessar kröfur
skuli hafa verið settar fram.
Líklegt er, að ástæðan sé, að í
samningum undanfarin ár hefur
verið tekið mið af samningum
ASI, þegar samið hefur verið við
aðrar stéttir, eins og t.d. opinbera
starfsmenn. Hér er því ASÍ
beinlínis að krefjast lækkunar á
launum annarra stétta og tel ég
það nokkuð einsdæmi í kjarabar-
áttunni."
Þá segir Rögnvaldur Ólafsson í
grein sinni: „Mér þykir ólíklegt, að
kröfur um jafnmiklar færslur
milli launþegahópa hafi áður verið
gerðar hér og vona að þetta
greinarkorn verði til þess að auka
umræður um réttmæti þeirra,
kosti og galla.“
Óskar Einarsson, formaður Vöku:
óskar Einarsson.
verðlauna býðst tækifæri sem
enginn sleppir. Þeirra bíður íbúð,
fastar tekjur og örugg framtíð ef
þeir vinna til verðlauna fyrir
ríkið. En slíkt er einungis mann-
legt. Hins vegar flokkast mann-
réttindabrot í Sovétríkjunum ekki
til mannlegrar hégómagirni. Með
Ólympíuleikahaldi sínu ætlar Sov-
étstjórnin að hylma yfir slíkt
misferli.
Vissulega er staða hinnar
íslensku ólympíunefndar erfið.
Mikil vinna hefur verið lögð í
undirbúning þessarar ferðar.
Ósérhlífni þeirra jafnt sem
óþróttamanna sem þangað stefna
verður ekki metin til fjár. Hug-
sjón þeirra er ekki slík. Islend-
ingar fara ekki metorðaferð á
leika þessa. Því er skiljanlegt að
nefndin sé treg til þess að falla frá
Ólympíuleikarnir í Moskvu:
Friðarleikar?
Sögusviðið er Berlín skömmu
fyrir seinni heimsstyrjöldina.
Hvarvetna eru hermenn á gangi,
hvarvetna fánar með merki sem
fólk tók að óttast. Það voru ekki
hinir fimm hringir Ólympíuleik-
anna sem blöstu við heldur merki
flokkseinræðis, ofbeldis, kúgun-
ar, kynþáttahaturs og hernaðar.
Sögusviðið er Moskva 1980.
Hvarvetna eru hermenn á gangi,
hvarvetna fánar með merki al-
ræðisafls sem milljónir hræðast.
Moskva hin nýja sem vandlega
hefur verið hreinsuð af óæski-
legum þjóðfélagsþegnum.
Hér skal halda olympíuleika.
Hvergi er til sparað. Vesturlanda-
búar þyrpast til Moskvu og með
þeim hin skaðlegu áhrif vestrænn-
ar merkingar. Því hafa yfirvöldin
sent unglinga borgarinnar í
sumarbúðir flokksins. Útlending-
unum eru því næst sýnd Sovétrík-
in og hin miklu undur kommún-
ismans, á fyrirfram ákveðnum
stöðum. Heim eiga svo útlend-
ingarnir að flytja tíðindi um
frjálst mannlíf og velsæld í Sov-
étríkjunum. Svona gæti sagan nú
endurtekið sig.
En hvað varð um þá sem ekki
samþykkja alræðiskerfið? Hvar
eru þeir sem telja mannréttindi í
Sovétríkjunum fótum troðin. Hvar
eru talsmenn hinna ýmsu trúar-
félaga sem bönnuð eru? Hvar eru
vísindamenn og listamenn þeir
sem hugsa ekki í anda alræðisins?
Nei, engir slíkir finnast í Moskvu,
því allir hafa þeir verið fjarlægðir.
Til þess að reyna á þolrif
heimsins hafa Sovétstjórnvöld nú
gengið svo langt að senda for-
svarsmann mannréttindabaráttu í
Sovétríkjunum og friðarverð-
launahafa Nóbels, Andrei Sakh-
arov, í útlegð. Með innrás sinni í
Afghanistan sviptu valdhafarnir
af sér grímunni. Enginn er nú svo
sjóndapur að hann sjái ekki hið
rétta andlit friðar- og slökunar-
stefnu þeirra.
En viðbrögðin láta ekki á sér
standa. íþróttahreyfingar um all-
an heim eru nú að íhuga þátttöku
sína í leikum Ólympíu. Hvarvetna
birtast áskoranir til stjórnvalda
Sovétríkjanna um að þeir kalli
heim her sinn frá Afghanistan og
leysi Sakharov úr ánauð. Jafnvel á
Islandi eru viðbrögð. . Fyrir
skömmu efndu framhaldsskóla-
nemendur til mótmælastöðu við
sovéska sendiráðið. Nú berast þau
tíðindi af Suðurnesjum að verka-
lýðsfélög þar neiti að afgreiða
sovéskar flugvélar og skip. En
erindi þessarar greinar er ekki til
Sovétmanna, heldur til íslenskrar
íþróttaforystu.
Vil ég eindregið beina þeim
tilmælum til íslensku olympíu-
nefndarinnar að hún hætti við að
senda þátttakendur á Ólympíu-
leikana í Moskvu í sumar, en beiti
sér þess í stað fyrir því að leikum
þessum verði fundinn fastur
samastaður. Er vel hugsanlegt að
færa leikana til Grikklands, fæð-
ingarstaðar þeirra, og þess lands
sem hýsti þá framan af. Þannig
væri í eitt skipti fyrir öll hægt að
komast hjá pólitískum deilum eins
og þeim sem einkennt hafa
Ólympíuleika nútímans.
Ólympíuhugsjónin er grundvöll-
uð á friði og mannkærleik. Svo er
einnig hin sanna hugsjón íþrótt-
anna. Pólitískar deilur eiga ekki
heima innan hennar ramma. En
þar með er ekki sagt að Ólympíu-
leikarnir geti verið haldnir án
tillits til þjóðfélagsaðstæðna. Þeg-
ar leikarnir í Berlín 1936 voru
afstaðnir birtist mönnum döpur
sýn. Evrópa, Asía og N-Afríka
voru í kalda kolum. Milljónir
saklausra höfðu dáið í hildarleik
heimsstyrjaldar, styrjaldar sem
átrúnaðargoð og verndari
Ólympíuleikanna 1936 hafði
hleypt af stað.
Svo virtist sem stjórnendur
Sovétríkjanna ætli að feta í fót-
spor Hitlers. Heimsfriðnum er
stefnt í hættu. Það er von mín að
þeir sjái að sér. Með því að flytja
Ólympíuleikana í ár frá Sovétríkj-
unum verður erfitt fyrir valdhaf-
ana að útskýra fyrir þegnunum
niðurlægingu sína, erfitt að rétt-
læta innrásina í Ungverjaland
1956, Tékkóslóvakíu 1968 og Af-
ghanistan nú.
Ólympíuleikar í Moskvu verða
aldrei annað en sýndarleikur.
Jafnvel sovéskir íþróttamenn
keppa ekki hugsjónanna vegna.
Nei, hverjum þeirra sem vinnur til
41 f K IX . 41 H * % :*-
k é 1.
A\ i f 1 f
M * i
tn a tkt ii t-4. «'*. va. i) «.