Morgunblaðið - 16.12.1984, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. DESEMBER 1984
Morgunblaðið/Emilía
Eigendur L-116, Gunnlaugur Ragnarsson (t.v.) og Vilhjálmur Svan.
Gömlu leikirn-
ir vinsælastir
— segja eigendur L-116, Vilhjálmur
Svan og Gunnlaugur Ragnarsson
TOLVUR:
Vingjarnleg hjálpartæki
eða torræður óvinur
IReykjavík eru sjö eða átta
leiktækjasalir, búnir tölvu-
spilum að mestu. Fjórir
þeirra eru staðsettir nálægt
Hlemmtorgi, þar á meðal þeir
tveir stærstu, Ásinn á Hverfis-
götu 105 og L-116 við Laugaveg.
Eigendur L-116 eru þeir Gunn-
laugur Ragnarsson og Vilhjálm-
ur Svan. Þeir reka jafnframt
unglingastaöinn Traffic i kja.ll-
aranum undir spilasalnum.
Þaö var margt um manninn á
L-116 þegar blaðamaður og ljós-
myndari litu þar inn fyrir
skömmu, i þeim erindum að
fræðast eitthvað um þennan
heim tölvuspilanna.
„Þetta er svo spennandi,"
svaraði nánast hver einasti ungl-
ingur, sem við ræddum við og
spurðum hvað það væri við
tölvuspilin sem heillaði. „Og svo
hittir maður vini og kunningja á
þessum stöðum," bættu nokkrir
við.
Krakkar yngri en 14 ára fá
ekki aðgang að leiktækjasölun-
um, og sagði Vilhjálmur Svan,
að þeirri reglu væri stíft fylgt á
L-116. „Það er mikið að draga úr
því að yngri krakkar reyni að
komast hér inn; þeim hefur
smám saman skilist að það þýðir
ekkert," sagði Vilhjálmur.
— Hvernig er aðsóknin, spurð-
um við eigendurna?
„Hún er mjög sveiflukennd,"
svaraði Vilhjálmur, „bundin því
hvað krakkarnir hafa fyrir
stafni þá og þá stundina. Það
snarminnkar til dæmis hjá
okkur þegar próf eru í skólun-
um.“
— Eru það mikið til sömu
krakkarnir sem sækja leiktækja-
salina?
„Bæði og,“ svaraði Gunnlaug-
ur, „það er stór hópur sem kem-
ur oft og í langan tíma, en það er
alltaf stöðug endurnýjun líka.
Því er oft haldið fram að þetta sé
óæskileg iðja fyrir krakkana,
sem valdi þvi að þeir slæpist í
skólanum. Þetta er ekki okkar
reynsla; þessir krakkar sem
hingað koma eru virkir og dug-
legir, og í rauninni er þetta sami
hópurinn og stundar skíði, dans
og kvikmyndahús. Sem sagt,
aktífir unglingar sem þurfa að
fá éinhverja útrás."
— Er dýrt að spila?
„Það kostar frá 5 og upp í 15
krónur á leik,“ sagði Vilhjálmur,
og Gunnlaugur bætti við: „Það er
alls ekki mikið ef við höfum það
í huga að sumir krakkarnir eru
orðnir svo leiknir í spilunum, að
það getur tekið upp í þrjár eða
fjórar klukkustundir að spila
fyrir sama peninginn. Þau fá si-
fellt aukaspi! ef þau standa sig
vel.“
— En hvernig gengur þá að
reka slíkan stað?
„Það er verra í dag, en það var
fyrir nokkrum árum, svo mikið
er víst,“ sagði Vilhjálmur. „Það
kostar mikla peninga að koma
upp góðu safni af spilum, og svo
er þróunin það ör á tölvusviðinu
að sífelldrar endurnýjunar er
þörf. Og reksturinn stendur ekki
undir slíkri endurnýjun. Enda
hefur orðið nokkur samdráttur í
þessum bransa og stofur verið
lagðar niður.“
— Hvaða leikir eru vinsælastir?
„Nýir leikir eru alltaf vinsælir
fyrst í stað, en oftast minnkar
aðsóknin í þá þegar frá líður.
„Leiserinn" er til dæmis tiltölu-
lega nýkominn og hann er all
vinsælí, en i slíku spili fer leik-
urinn fram annaðhvort á kvik-
myndatjaldi ellegar teiknimynd.
Spilarinn er þá staddur inni í
miðri atburðarás og tekur síðan
þátt í að móta rás viðburðanna.
Annars eru það elstu leikirnir
sem standa sig einna best,
Pacman og Galaga, og svo auð-
vitað gamia kúluspilið, sem enn
stendur fyllilega fyrir sínu,“
sögðu þeir félagar að lokum.
Tölvur, minnstu ekki á
þær, ég fæ gæsahúð
þegar ég heyri orðið,“
eru algeng viðbrögð hjá mörgu
fullorðnu fólki, sem misst hefur af
lestinni, að eigin dómi, og horfir
skelkað á kynslóðabilið breikka
eftir því sem börnin og ungl-
ingarnir sökkva sér dýpra niður í
þessa forgangsiðju nútímans: að
tala við tölvur.
Litlar og sætar...
Ástæðulaus fælni, segja tölvu-
vinir, og hafa óneitanlega nokkuð
til síns máls: Tölvurnar eru ekki
lenpir fráhrindandi fjöll af vírum
og járnadrasli, sem aðeins stórfyr-
irtæki hafa efni á að nýta sér,
heldur litlar, sætar, handhægar og
ódýrar vélar. Slík hefur byltingin
orðið í vélbúnaðinum á siðasta
áratug.
Ennfremur leggja framleiðend-
ur mikla áherslu á að byggja
hugbúnaðinn upp á mildan og
mannlegan hátt. í staðinn fyrir
þurr vélræn svör eins og „rétt“ eða
„rangt“, Já“ eða „nei“, segir tölv-
an „Því miður, reyndu aftur; öllum
getur skjátlast" eða „Þetta var
mjög gott hjá þér, nú færðu
skemmtilegra viðfangsefni í verð-
laun“. Sennilega verður þess ekki
langt að bíða að hægt verði að
Guðmundur Haukur
Magnason, 14 ára nem-
andi i Langholtsskóla,
eignaðist sina fyrstu heimilistölvu
11 ára gamall, en á nú fjórar. Og
hátt á annað hundrað leiki af öllu
mögulegu tagi. Hann byrjaði
snemma á því að fikta við gerð
forrita, og nýlega vann hann að
því með öðrum manni að setja
saman forrit um heimilisbókhald
fyrir Spectravideo-tölvur.
„Það er sagt að maður byrji á
leikjunum og síðar færist áhuginn
yfir á það að skrifa forrit, en ég
ætla aldrei að hætta að leika
mér,“ segir Guðmundur Haukur,
þegar blaðamaður impraði á þessu
við hann.
— En þú ert þó byrjaður að skrifa
Guðmundur.
„Já, ég fór strax að skrifa forrit,
um leið og ég fékk mína fyrstu
tölvu. En ég hef alveg jafn mikinn
áhuga á leikjunum, eftir sem áð-
ur.“
— Hvers konar leikir eru þetta?
„Þeir eru ansi fjölbreytilegir.
Þeir algengustu eru spennuleikir,
ævintýraleikir, stríðsleikir og
ýmsir kennsluleikir. Einnig er bú-
ið að setja flest þekkt spil og töfl
inn í tölvu, þannig að hægt er að
keppa við tölvuna í skák, kotru,
óþello, bridge, dam og go, svo
nokkur dæmi séu tekin.“
— í hverju eru þessir leikir fólgn-
ir? Hver er til dæmis munurinn á
spennuleikjum og ævintýraleikjum?
kaupa jaðartæki", mjúkan
gúmmíarm, sem klappar manni
vingjarnlega á bakið og þerrar
tárin úr augunum þegar illa geng-
ur!
Hér á árum áður var notkun
tölvu næstum órjúfanlega tengd
forritun. Þetta hefur breyst. Litlu
einkatölvurnar, sem eru að verða
að sjálfsögðum heimilistækjum I
mörgum löndum, eru notaðar til
að halda heimilisbókhald, skrifa
bréf, spila leiki, reikna skatt-
skýrslur og svo framvegis. í áróðri
og auglsýsingum seljenda er lögð
áhersla á að tölvan sé vingjarnlegt
hjáipartæki, en ekki fráhrindandi
torræður óvinur. Er mönnum
jafnvel bent á, að það sé jafn frá-
leitt að ætla öllum sem nota tölvur
sér til gagns og gamans að kunna
skil á forritunarmáli, eins og að
gera þá kröfu til þeirra sem aka
bíl að þeir séu bifvélavirkjar, sem
viti allt um innyfli rennireiðarinn-
ar.
... en þungar í skauti
En tölvuóttinn er þó ekki með
öllu ástæðulaus. Þvi þrátt fyrir
allt kostar það vinnu og fyrirhöfn
að ná tökum á tölvunni. Að því
leyti er tölvan frábrugðin ýmsum
öðrum tólum, sem skotið hafa rót-
um í mannlegu samfélagi á þess-
ari öld. Það er enginn vandi að
„Spennuleikirnir byggjast á því
að leysa verkefni af hraða og
viðbragðsflýti, að skjóta niður
eldflaugar, keyra kappakstursbíl í
gegnum ófærur, fljúga flugvél yfir
óvinasvæði, eða láta alls konar
fígúrur leysa hinar ýmsu þrautir.
Á heimilistölvum er langalgeng-
ast að nota stýripinna til að
stjórna hreyfingunum, en í leik-
tækjasölunum eru fleiri möguleik-
ar, takkar og stýri. Flestir krakk-
ar hafa spilað slíka leiki, ef ekki í
spilasölunum, þá hafa þeir alla
vega komist í kynni við minni út-
gáfur af þessum tölvum, sem eru
inni á hverju heimili.
f ævintýraleikjunum skiptir
hraðinn hins vegar litlu máli. Það
eru ekki notaðir stýripinnar til að
færa hluti til á skerminum, heldur
er það gert með því að gefa tölv-
unni beinar skipanir. Skipanirnar
sem tölvan ræður við geta verið
mjög fjölbreytilegar, en algengar
skipanir eru „upp“ og „niður",
„sleppa", „drepa", „skoða", „færa"
og fíeira í þeim dúr.
Það er venjulega einhver aðal-
persóna sem maður á að láta ferð-
ast um 1 ákveðnum ævintýra-
heimi, þar sem hættur leynast á
hverju horni. Oft er söguþráður-
inn í slíkum leikjum sóttur í fræg
ævintýri úr bókmenntunum, eins
og til dæmis Hobbitleikurinn, sem
flestir tölvuáhugamenn þekkja, en
hann byggir á samnefndri sögu
eftir Tolkien. Markmiðið er sem
kveikja á útvarpi og sjónvarpi, eða
meðhöndla segul- og myndbönd.
Þetta geta allir lært á augabragði.
En þegar tölvan er annars vegar
þurfa menn að leggja höfuðið í
bleyti, læra þeirra mál. Eða lifa
utangarðs við þær ella. Sem er
erfitt, því tölvan treður sér alls
staðar inn.
Forskot unglinganna
Sú kynslóð sem nú er að vaxa úr
grasi hefur augljóst forskot á
„gamlingjana“. f fyrsta lagi vegna
þess að tölvunám verður sífellt al-
gengara í skólum. f Bandaríkjun-
um til dæmis, eru menn hættir að
ræða um hvert sé æskilegt hlutfall
nemenda og kennara í skólakerf-
inu; umræðan snýst nú um það
hversu margir nemendur eigi að
vera um hverja tölvu! Hlutfallið er
á þessari stundu 90 nemendur á
tölvu, en því er spáð að innan
fárra ára verði þetta hlutfall tölv-
unum mun hagstæðara.
Tölvunám er tviþætt. Það er
annars vegar kennsla sem miðar
að því að fræða nemandann um
eðli tölvunnar sjálfrar, efla skiln-
ing á gangverki hennar og forrit-
un. Hins vegar er farið að nota
tölvurnar I auknum mæli sem
kennara, sem tæki til að miðla
upplýsingum um landafræði,
sagt alveg það sama og í spennu-
leikjunum, að koma sínum manni í
gegnum ákveðnar þrautir, en
munurinn er bara sá að þetta er
gert með beinum skipunum, en
ekki með því að færa til stýri-
pinna.
Stríðsleikirnir eru nokkuð svip-
aðir ævintýraleikjunum, í þeim er
algengt að spilarinn sé í sporum
hershöfðingja sem hefur yfirráð
yfir herafla sem hann á að leiða til
sigurs i einhverri sögufrægri
orustu. Þetta eru „strategískir"
leikir, sem krefjast dómgreindar
af spilaranum."
— I*ú nefndir leiktækjasalina,
hefurðu verið iðinn við að stunda
þá?
„Eg var sjúkur í spilasalina, en
frelsaðist þegar ég fékk mína eigin
tölvu. En auðvitað gríp ég í spil
þegar ég fer í bæinn."
— Heimilistölvan kemur þá alveg
í staðinn fyrir þessar sérstöku leik-
tölvur?
„Hún býður upp á alveg sömu
möguleika og fleiri í mörgum til-
fellum. Það eru til dæmis engir
ævintýraleikir í SDÍlasöIunum."
— Hvers vegna ekki?
„Þeir sem reka spilasali vilja
auðvitað fá sem mest í kassann á
sem stystum tíma, og ævintýra-
leikirnir eru langtum tímafrekari
en spennuleikirnir. Þetta er mjög
skiljanlegt."
— Þú sparar þá væntanlega
Stýripinninn
gróinn við lófann
Rætt við Guðmund Hauk Magnason, 14 ára tölvuáhugamann