Morgunblaðið - 05.09.1985, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 1985
Háskólam^ntun í
Vestmannaeyjum?
Léttir byrði lánasjóðs námsmanna —
segir Sigurður Jónsson forseti bæjarstjórnar
Moiyunblaðið/Árni Sæberg.
Frá samningafundinum um bónusmálið í gær. Til hKgri ræðast þau við Guðmundur J. Guðmundsson, formaður
Verkamannasambandsins, og Guðríður Elíasdóttir, annar varaforseta ASf.
Viðræður VSÍ og VMSÍ um nýjan bónussamning:
Einkum rætt um tækni-
leg atriði á bónusfundi
MÁL er lúta að Ueknilegri útfcrslu bónuskerfisns voru einkum rædd á fundi
samninganefnda VMSÍ og VSÍ í gcr, er samningaviðrcður um nýjan bónus-
samning hófust að nýju eftir um mánaðarhlé. Nýr fundur hefur verið boðað-
ur á morgun til að rcða þau atriði nánar. Krafa VMSÍ um 30 króna fasta
greiðslu á hverja unna vinnustund í bónus vísaði VSÍ til nefndar aðila um
málefni fiskvinnslulólks, sem sett var á laggirnar í samrcmi við kjarasamn-
ingana í sumar, enda lítur VSÍ svo á að það sé krafa um beina launahckkun
og tilheyri ekki viðrcðum um bónussamning. Samráðsnefndin hélt sinn
fyrsta fund í fyrrdag.
Sú hugmynd hefur komið fram í
Vestmannaeyjum að flytja deildir
innan Háskóla íslands til Eyja. í
samtali Morgunblaðsins við Sigurð-
ur Jónsson forseta bcjarstjórnar
kom fram að tillagan hafi verið bor-
in undir þingmenn Eyjamanna og
eru þeir henni hlynntir.
„Undanfarið hefur nokkuð verið
rætt um að færa deildir innan HÍ
frá höfuðborginni út á land og
hafa Akureyringar verið mest
áberandi í þeirri umræðu,“ sagði
Sigurður meðal annars. „Okkur
þykir rétt að vekja athygli á þvi að
í Vestmannaeyjum eru allar að-
stæður til að búa vel að starfsemi
skólans og liggja til þess margar
ástæður."
Bæði framhaldsskólinn og
iðnskóli Vestmannaeyja geta ljáð
kennsluhúsnæði og hér yrðu nem-
endur í nánum tengslum við sjáv-
arútveginn, grunn efnahagslífsins.
Undanfarið hefur ýtarlega verið
fjallað um nauðsyn þess að tengja
betur saman menntakerfið og at-
vinnulífið og með því að flytja
hluta af skólastarfinu hingað
gefst til þess gullið tækifæri.
Einnig er rannsóknaraðstaða fyrir
hendi og síðast en ekki síst myndi
fyrirkomulagið létta undir með
I.ánasjóði íslenskra námsmanna.
Hér vantar alltaf vinnukraft,
nemar gætu unnið með námi í stað
þess að lifa á lánum og um leið
væru þeir að skapa verðmæti fyrir
efnahag landsmanna.“
Sigurður nefndi viðskiptagrein-
ar og verkfræði sem hugsanlegar
kennslugreinar í Vestmannaeyj-
um en jafnframt sagði hann að
hvaða háskólagreinar sem er
kæmu til greina. „Ég hef ekki
ástæðu til að ætla að verra sé að
stunda félagsfræðinám hér en í
Reykjavík."
Að sögn Sigurðar koma ýmsir
möguleikar til greina við kennslu
á háskólastigi í Vestmannaeyjum.
Sem dæmi nefndi hann að lengja
námið og gera fólki þannig auð-
veldara að vinna með námi og
einnig væri hægt að kenna einstök
fög innan hverrar greinar í Vest-
mannaeyjum. „Síðast en ekki síst
mælir allt með því að stofna nýja
grein innan vébanda háskólans er
varðaði útgerð og fiskvinnslu,
vélatækni er henni tengdist og
legði rika áherslu á markaðssetn-
ingu fiskafurða. Það er löngu orðið
tímabært að íslendingar sér-
mennti sitt fólk í þeirri atvinnu-
grein er stendur undir þjóðar-
búinu,“ sagði Sigurður að lokum.
„Við ræddum tæknileg atriði
bónussins, einkum það hvernig
greiða beri fyrir nýtingu. VMSI
hefur gert kröfu um það að hætt
verði að greiða í samræmi við
svonefnda marknýtingu innan
hvers fyrirtækis og í staðinn verði
tekið upp fast nýtingarhlutfall.
Við höfum lagt talsverða vinnu í
það að reikna þetta út og ætlum
að setja fram tillögu í þessum efn-
um á fundinum á föstudag," sagði
Þórarinn V. Þórarinsson, aðstoð-
arframkvæmdastjóri VSÍ, sem er í
forsvari fyrir samninganefnd VSÍ.
Hann sagði að í sjálfu sér fæli
þetta ekki í sér launahækkun,
heldur yrði einkum til þess að ein-
falda bónuskerfið gagnvart fólk-
inu. Um fyrirhugaða bónusstöðv-
un VMSl á mánudag, ef ekki
semst um nýjan bónussamning,
sagði Þórarinn að það væru aðeins
bónussamningar 15 verkalýðsfé-
laga af 53 sem væru lausir og það
væri athyglisvert að hvorugt fé-
lagana í Reykjavík, Dagsbrún eða
Framsókn væru með lausa samn-
inga og Dagsbrún hefði ekki einu
sinni sagt þeim upp, en sex mán-
aða uppsagnafrestur er á bónus-
samningum.
Einungis fjögur verkalýðsfélög
hafa tilkynnt um að þau muni ekki
Sláturleyfishafar hefja almennt
sauðfjárslátrun um eða upp úr miðjum
september. Fyrstu sláturhúsin innan
SÍS hefja slátrun 16. september og
dagana þar á eftir og sláturhús Slátur-
félags Suðurlands hefja slátrun um
svipað leyti.
Síðasta haust voru sláturleyfis-
hafar samtals 57, en aðeins 19
þeirra voru með löggilt sláturhús,
hinir á undanþágu. Landbúnaðar-
ráðuneytið auglýsti nýlega frest t:l
að sækja um sláturleyfi og sóttu
flestir um aftur, að sögn Ragn-
heiðar Árnadóttur deildarstjóra í
vinna í bónus ef nýir samningar
verða ekki gerðir, en forystumenn
verkalýðsfélagana hafa iðulega
bent á að ekkert geti neytt fólk til
að skila tilteknum vinnuafköstum.
Þetta atriði var borið undir Þórar-
inn: „Bónusinn fær fólk fyrir það
hvað það vinnur hratt og vel. Við
höfum ekki litið svo á að fólk biðj-
ist undan því að fá þennan launa-
auka og ætli að afsala sér tiltekn-
um hluta launa sinna," sagði
hann.
landbúnaðarráðuneytinu. Bjóst
hún við að slátrað yrði í svipuðum
fjölda húsa í haust, nema ef vera
kynni að einhver af minnstu húsun-
um dyttu út.
I fyrra var flestu fé slátrað í slát-
urhúsi Kaupfélags Borgfirðinga í
Borgarnesi, 62 þúsund fjár. Næst
stærsta sláturhúsið var sláturhús
Sölufélags A-Húnvetninga á
Blönduósi með 48 þúsund fjár og
þriðja stærst var sláturhús Kaup-
félags Skagfirðinga á Sauðárkróki
með 42 þúsund fjár. Stærsti slátur-
leyfishafinn er þó Sláturfélag Suð-
urlands, þar sem slátrað var 136
þúsund fjár í 7 sláturhúsum í fyrra.
Þar verður slátrað í 6 húsum í haust
því byggt hefur verið nýtt og full-
komið sláturhús á Hvolsvelli sem
leysir af hólmi sláturhúsin í
Djúpadal og á Hellu. Kaupfélag
Héraðsbúa var þriðji stærsti slát-
urleyfishafinn í fyrra, næst á eftir
Kaupfélagi Borgfirðinga, með 55
þúsund fjár í 4 sláturhúsum.
Minnstu sláturleyfishafarnir voru
Hlíðarskólabúið í Ölfusi, þar sem
115 gripum var slátrað og Sauð-
fjáreigendafélag Vestmannaeyja,
þar sem 527 kindum var slátrað í
fyrra.
1 fyrra var samtals slátrað
797.670 dilkum og fullorðnu fé og
komu 12.239.719 kg af kjöti út úr
því. Þar af voru 727 þúsund dilkar.
Meðalfallþungi dilka reyndist vera
14,65 kg. Búist er við að framleiðsl-
an í haust verði svipuð, það er rúm-
lega 12 þúsund tonn af kjöti. I
birgðum af framleiðslu síðasta árs
er nú talsvert á annað þúsund tonn.
Miðað við 9.500 tonna neyslu innan-
lands verður þörf fyrir að flytja úr
landi um 3.000 tonn. Hinir hefð-
bundnu markaðir taka rúm 2.000
tonn að sögn Jóhanns Steinssonar
deildarstjóra í búvörudeild SÍS og
er því þörf á að finna markaði fyrir
tæp 1.000 tonn miðað við þessar
forsendur.
Morgunblaðið/Júlíus
Ekið á aldraða konu á gangbraut
Ekið var á aldraða konu á gangbraut á Fríkirkjuvegi um klukkan
16.20 í gær. Konan, sem er 82 ára gömul, tvífótbrotnaði við ákeyrsl-
una og grunur leikur einnig á að hún hafi höfuðkúpubrotnað. Hún
var flutt á slysadeild Borgarspítalans. Hemlar bifreiðarinnar voru
taldir í ólagi, að sögn lögreglunnar. I gær voru 25 árekstrar tilkynnt-
ir til lögreglunnar í Reykjavík.
Atvinnuhorfur dökkar á Eyja-
fjarðarsvæði og á Snæfellsnesi
MJÖG alvarlega lítur út með atvinnu á Eyjafjarðasvcðinu í haust og í
vetur, verr en undanfarin ár, þar sem atvinnuleysi fiskvinnslufólks kemur
til með að bctast við það atvinnuleysi sem verið hefur í öðrum atvinnu-
greinum þar undanfarna vetur. Togarar á þessu svcði cru flestir búnir með
sinn kvóta eða um það bil að klára hann. Á Sncfellsnesi og á Norðurlandi
vestra eru horfurnar heldur ekki bjartar af sömu ástcðum, svo mikið hefur
gengið á kvótann.
Nær eitt hundrað manns að
meðaltali gengu atvinnulausir á
Akureyri í ágústmánuði, sem er
næstum jafnmikið atvinnuleysi
og var á öllu Reykjavíkursvæðinu
í sama mánuði, en þar hefur
atvinnuástand verið mjög gott.
óskar Hallgrímsson hjá félags-
málaráðuneytinu sagði að annars
hefði atvinnuástand í síðasta
mánuði verið gott á heildina litið,
en ólafsfjörður skæri sig sérstak-
lega úr hvað atvinnuleysi varðaði.
Þá kvaðst hann hafa heyrt að
uggur væri í mönnum í ýmsum
sjávarplássum með atvinnu-
ástandið í haust og í vetur vegna
þess hve skip væru langt komin
með að afla upp í kvóta sinn.
„Atvinnuhorfur hér á svæðinu
eru nánast hörmulegar að mínu
mati, þó ekki sé i sjálfu sér hægt
að kvarta yfir atvinnuástandinu f
sumar, samanborið við hvernig
það var áður,“ sagði Jón Helga-
son, formaður Einingar, er Morg-
unblaðið spurði hann álits á at-
vinnuhorfum á Eyjafjarðarsvæð-
inu í haust og vetur. Jón sagði að
þegar hefði fiskvinnslan stöðvast
á Ólafsfirði vegna þess að kvótinn
væri búinn og til skamms tíma
hefðu verið þar 160 manns á at-
vinnuleysisskrá. Dagaspursmál
væri hvenær togarar Dalvíkinga
stöðvuðust og nánast hið sama
gilti um togara Akureyringa. Á
Grenivík væri kvótinn einnig að
verða búinn, en ástandið væri
skást í Hrísey.
Það væri því ekki glæsiieg
myndin sem blasti við fisk-
vinnslufólki nú á haustmánuðum
og atvinnuleysi þess kæmi til
viðbótar því að byggingarfram-
kvæmdir hefðu nánast engar ver-
ið undanfarin ár og verktaka-
fyrirtæki hefðu „gufað upp“
vegna verkefnaskorts. „Vanskil
fólks eru að færast í vöxt og
hundruðir manna horfa fram á
það að sjá 10—15 ára strit sitt
fara í súginn til þeirra sem hafa
peningana," sagði Jón Helgason.
Á Snæfellsnesi eru atvinnu-
horfur einnig fremur dökkar
vegna þess hve mikið hefur geng-
ið á kvóta bátana og þeir eiga
einungis eftir kvóta, sem geymdu
hann í vor. Guðmundur Ágústs-
son, bæjarstjóri á ólafsvík, sagði
atvinnuástandið þokkalegt nú en
horfurnar ekki bjartar ef ekki
yrði aukið við kvótann. Nóvember
og desember yrðu mörgum erfiðir
ef það yrði ekki gert. Enda tryði
hann ekki öðru en það yrði, þvi
annars væri hægt að loka þessu
bæjarfélagi. Sjómenn hefðu verið
að fá fisk á slóðum þar sem hann
hefði ekki fengist árum saman.
„Þeir hljóta að sjá að sér fyrir
sunnan. Fyrir vestan segja þeir
að það sé meiri fiskur en sjór i
sjónum,” sagði Guðmundur.
Slátrun hefst um
miðjan mánuðinn
— Búist við svipuðu kjötmagni og f fyrra