Morgunblaðið - 13.10.1985, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLADIÐ, SUNNUDAGUR13. OKTÓBER1985
„Við erum eins og bíll með
bilaðan mótor, sprungin dekk og
engin sæti að sitja í. Nú verðum
við öll að fara út að ýta.“ Þetta
sagði um daginn hinn nýi röski
og óhræddi forseti Perú, Garcia
Perez, í ávarpi til þjóðar sinnar
og raunar alls heimsins á þingi
Sameinuðu þjóðanna. Var eini
forustumaðurinn, fyrir utan Geir
Hallgrímsson, sem talaði tæpi-
tungulaust á þeim tróni. Var
raunar að tilkynna báðum að
skuldug þjóð hans mundi ekki á
næstunni greiða nema ákveðinn
hundraðshluta af útflutnings-
tekjum sínum í skuldir, en mundi
leggja allt í sölurnar til að auka
framleiðsluna í landinu og þar
með auka sjálfkrafa skulda-
greiðslurnar. Allt annað yrði að
bíða og nú færu allir út að ýta.
Og svei mér ef þjóðin hans hróp-
ar ekki bara húrra fyrir honum
og ætlar að styðja hann - í bili
a.m.k.
Þetta voru semsagt ekki
ummæli íslensks stjórnmála-
manns í tilefni þess að nú verður
að fara að ýta íslenska skrjóðn-
um, sem hikstar og boðar stöðv-
un. Hann fór víst allur í skrall á
8. áratugnum. Hrundi niður,
enda engin meðferð á honum.
Bara þjösnast áfram. Keyrt með
allt í botni, án þess að líta lengra
fram á veginn. Ekki gert ráð
fyrir hugsanlegum beygjum
framundan eða hindrunum. Bara
beinn og breiður vegur til eilífð-
arnóns og hægt að síauka hrað-
ann. Ökuþjösnar ku keyra svona
meðan allt er í lagi. Gera ekki
ráð fyrir að draga þurfi úr ferð
við hindranir.
En nú eru krakkarnir á íslandi
að segja okkur í umferðarviku
landið að erfa. Og sitja í súpunni
þegar búið er að keyra allt í
klessu. Annars geta þau sjálf séð
um framhaldið. Semsagt, allir út
að ýta - íslenska þjóðarkarinu
aftur á skrið.
De Gaulle Frakklandsforseti
sagði alltaf að Frakkland væri
aldrei jafn stórt og þegar erfið-
álinn.
Sagt er að til séu þrjár mann-
gerðir: 1) Þeir sem stuðla að
framþróun og fá hlutunum
breytt. 2) Þeir sem skynja breyt-
ingarnar. 3) Þeir sem velta því
fyrir sér sem gerðist. Sagt að
maður velji sjálfur hvaða flokk
maður fylli. Ætli ekki skipti
obbolitlu máli hvar í flokki þeir
eru sem settir eru undir stýri?
Kannist þið ekki við alla þessa
sem hafa lent í þriðja flokknum
og festst þar? Ef ekki, hlustið
þá á næstu útvarpsumræður úr
þinginu. Sumir tala um orðnar
breytingar og virðast jafnvel
skynja þær - í orði. Kannski
skynja þeir raunverulega hættu-
merkin framundan, bara ekki
nægilega djúpt til að taka nógu
hart í stýrið til að forðast slys.
Of hræddir við að farþegarnir
verði við snögga hemlun fyrir
hnjaski - og reki þá frá stýrinu.
Hvað ætli margir kjósi sér
kost nr. 1 og geri að prímus
mótor í sínum gerðum? Stuðli
að framþróun á hverju sem geng-
ur um eigin hag. Sjálfsagt ýmsir.
Einn stendur upp úr þessa dag-
ana. Geir Hallgrímsson. Að
venju. Skynjar hvenær eitthvað
er óhjákvæmilegt, verður að
gerast og gerir það. Metur ekki
eigin persónu mest þegar er verk
að vinna. Það var hann sem hjó
á hnútinn. Var maður dagsins,
þegar raska þurfti ríkisstjórn,
svo tekið sé undir orð kollega
Magnúsar Bjarnfreðssonar.
Kemur raunar ekki á óvart þeim
sem kom inn í pólitíkina sem
varaborgarfulltrúi á borgar-
stjórnarárum Geirs og hefur
fylgst með honum síðan. Kannski
veita menn því ekki athygli í
öllum háværa sjálfshólskórnum,
því hann gasprar ekki á torgum
um hvað hann sé nú eiginlega
góður við aumingja fólkið. E.t.v.
veitti Gáruhöfundur þessu meiri
athygli, staddur fjarri atburða-
rásinni, við að heyra viðbrögð
ungra manna í kaupstað einum
og vangaveltur um ráðherra-
skiptin. Eitt var nauðsynlegt og
aðeins eitt, að þeirra maður léti
ekki ýta sér svo að þeir hefðu
allt sitt á hreinu. En hvað um
restina af þjóðinni? Ja-á þjóðin,
hún var ekki inni í dæminu. Þarf
líklega mesta karlmenni til að
víkja ei undan andspænis slíkum
væntingum og undir slíku fargi.
En karlmennin eru til.
í öllu klandrinu verða menn
þá bara að láta sér nægja að
segja eins og Steingrímur Ara-
son, kennari og rithöfundur, er
hann mælti fyrir munn kerling-
arinnar sem mæddist í mörgu
og miklaði fyrir sér erfiðleika
lífsins og andstreymi:
Lífið hefur mér löngum kennt,
aðlíða, þráogmissa.
Koppurinn minn er kominn í tvennt,
hvaráégnúaðpissa?
sinni að svona aksturslag sé af
hinu vonda. Þau vilja ekki fleiri
slys í umferðinni. Segja sem svo
við þessa undir stýrinu: Hægið á
ykkur gott fólk. Látið okkur frek-
ar fá öryggi en þennan gassagang
við að æða áfram. Ætli þau vilji
ekki það sama um þjóðarbúið?
Þau eru býsna glúrin, krakkarn-
ir. Enda eru það þau sem eiga
leikar og harðrétti steðjaði að
þjóðinni. Einn af fáum stjórum
var hann óhræddur við að leggja
málin umbúðalaust fyrir þjóð
sína og gera kröfur. Þorði að
hætta eigin skinni og tókst oftast
að láta fyigja sér til þess að gera
það sem gera varð. Ekki þó alltaf
og tók þá skellinum uppréttur.
Var svo sóttur aftur er syrti í
Þrátt fyrir lífgjöfina. Eg hefi það
fyrir satt að laun heimsins séu
vanþakklæti. Fannst það raunar
þegar tryggingarfélagið tók af
mér bónusinn fyrir að kjósa
árekstur umfram það að lenda
fram af bakka í fljót. Skítt með
það. Ósköp er miklu skemmti-
legra að vera ódauður - þótt taki
í pyngiuna.
Peningamarkadurinn
GENGIS- \
SKRANING
Nr. 193 —11. október 1985
Kr. Kr. Toll-
Eíd.KL 09.15 Kaup Sala
Dollari 41,400 41,520 41440
SLpund 58411 58,680 57,478
Kan.dollari 30,191 30,279 30,030
Dönsk kr. 4,3103 44227 4,2269
Norskkr. 5,2475 54627 5,1598
Sænskkr. 5,1942 54092 5,1055
FLmark 7,2695 7,2906 7,1548
Fr. franki 5,1301 5,1450 5,0419
Belg. franki 0,7708 0,7730 0,7578
Sv.franki 19,0301 19,0853 18,7882
Holl. gyllini 13,8810 13,9212 13,6479
Y-þ.mark 15,6448 0,02316 15,6901 15,3852
ÍLlíra 0,02322 0,02278
Austurr. sch. 2,2266 24330 2,1891
Port eseudo 04548 04555 04447
Sp. peseti 04562 04569 04514
Jap.yen Irsktpund 0,19260 0,19316 0,19022
48,376 48416 47433
SDR (SérsL 44,1608 43,4226
dráttarr.) Bel. franki 44,0332 0,7649 0,7671
y
INNLÁNSVEXTIR:
Sparísjóöfbækur__________________ 22,00%
Sparísjóótreikningar
meó 3ja mánaóa uppsogn
Alþýðubankinn............... 25,00%
Búnaðarbankinn.............. 25,00%
lönaðarbankinn.............. 23,00%
Landsbankinn................ 23,00%
Samvinnubankinn............. 25,00%
Sparisjóöir................. 25,00%
- 'v| Utvegsbankinn................ 23,00%
Verzlunarbankinn............ 25,00%
meó 6 mánaóa uppiögn
Alþýöubankinn............... 30,00%
Búnaöarbankinn.............. 28,00%
Iðnaöarbankinn.............. 28,00%
Samvinnubankinn............. 30,00%
Sparisjóöir................. 28,00%
Útvegsbankinn............... 29,00%
Verzlunarbankinn.............31,00%
_meó 12 mánaóa uppsögn
^ Alþýðubankinn................ 32,00%
Landsbankinn.................31,00%
Útvegsbankinn............... 32,00%
Innlánsskírteini
Alþýðubankinn................ 28,00%
Sparisjóöir.................. 28,00%
Verðtryggðir reikningar
rmóaó vió lánskjaravísitölu
með 3ja mánaða uppsögn
Alþýðubankinn................ 1,50%
Búnaðarbankinn................ 1,00%
lönaöarbankinn................ 1,00%
Landsbankinn.................. 1,00%
Samvinnubankinn............... 1,00%
Sparisjóöir................... 1,00%
Útvegsbankinn................. 1,00%
Verzlunarbankinn...... ....... 2,00%
með 6 mánaóa uppsögn
Alþýðubankinn................. 3,50%
Búnaðarbankinn................ 3,50%
Iðnaðarbankinn................ 3,50%
Landsbankinn.................. 3,00%
Samvinnubankinn............... 3,00%
Sparisjóðir................... 3,00%
Útvegsbankinn................. 3,00%
Verzlunarbankinn.............. 3,50%
Ávísana- og hlaupareikningar:
Alþýöubankinn
— ávísanareikningar......... 17,00%
— hlaupareikningar.......... 10,00%
Búnaðarbankinn................ 8,00%
Iðnaðarbankinn................ 8,00%
Landsbankinn................. 10,00%
Samvinnubankinn................8,00%
Sparisjóöir.................. 10,00%
Utvegsbankinn................. 8,00%
Verzlunarbankinn..............10,00%
Stjörnureikningar: I, II, III
Alþýðubankinn..................9,00%
Salnlán — heimilislán — IB-lán — plúslán
meó 3ja til 5 mánaóa bindingu
Iðnaðarbankinn............... 23,00%
Landsbankinn................. 23,00%
Sparisjóðir.................. 25,00%
Samvinnubankinn.............. 23,00%
Útvegsbankinn................ 23,00%
Verzlunarbankinn............. 25,00%
6 mánaða bindingu eóa lengur
Iðnaðarbankinn............... 26,00%
Landsbankinn................. 23,00%
Sparísjóöir.................. 28,00%
Útvegsbankinn................ 29,00%
Innlendir gjaldeyrisreiknmgar:
Bandaríkjadollar
Alþýðubankinn................. 8,00%
Búnaðarbankinn.................7,50%
Iðnaðarbankinn................ 7,00%
Landsbankinn...................7,50%
Samvinnubankinn..............7,50%
Sparisjóðir................... 8,00%
Útvegsbankinn................ 7,50%
Verzlunarbankinn...............7,50%
Steriingspund
Alþýöubankinn................ 11,50%
Búnaðarbankinn................11,00%
lönaðarbankinn................11,00%
Landsbankinn..................11,50%
Samvinnubankinn.............. 11,50%
Sparisjóðir.................. 11,50%
Utvegsbankinn................ 11,00%
Verzlunarbankinn............. 11,50%
Vestur-þýsk mörk
Alþýðubankinn................ 4,50%
Búnaðarbankinn................ 4J!5%
Iðnaðarbankinn................ 4,00%
Landsbankinn.................. 4,50%
Samvinnubankinn................4,50%
Sparisjóðir................... 4,50%
Útvegsbankinn................. 4,50%
Verzlunarbankinn.............. 5,00%
Danskar krónur
Alþýðubankinn................. 9,50%
Búnaðarbankinn................ 8,00%
Iðnaðarbankinn................ 8,00%
Landsbankinn.................. 9,00%
Samvinnubankinn............... 9,00%
Sparisjóöir................... 9,00%
Utvegsbankinn................. 9,00%
Verzlunarbankinn............. 10,00%
ÍITLÁNSVEXTIR:
Almennir víxlar, forvextir:
Landsbankinn................. 30,00%
Útvegsbankinn................ 30,00%
Búnaðarbankinn............... 30,00%
Iðnaðarbankinn............... 30,00%
Verzlunarbankinn............. 30,00%
Samvinnubankinn.............. 30,00%
Sparisjóðirnir............... 30,00%
Vióskiptavíxlar
Alþýðubankinn................ 32,50%
Landsbankinn................. 32,50%
Búnaöarbankinn............. 32,50%
Sparisjóðir.................. 32,50%
Yfírdráttarlán af hlaupareikningum:
Landsbankinn..................31,50%
Útvegsbankinn................ 31,50%
Búnaðarbankinn............... 31,50%
lönaðarbankinn................31,50%
Verzlunarbankinn............. 31,50%
Samvinnubankinn.............. 31,50%
Alþýöubankinn................ 31,50%
Sparisjóðirnir............... 31,50%
Endurseljanleg lán
fyrír innlendan markað.............. 27,50%
lán í SDR vegna útflutningsframl.__ 9,50%
Skuldabréf, almenn:
Landsbankinn.................. 32,00%
Útvegsbankinn................. 32,00%
Búnaðarbankinn................ 32,00%
Iðnaðarbankinn................ 32,00%
Verzlunarbankinn.............. 32,00%
Samvinnubankinn............... 32,00%
Alþýöubankinn................. 32,00%
Sparisjóöirnir................ 32,00%
Vióskiptaskuldabréf:
Landsbankinn.................. 33,50%
Búnaðarbankinn................ 33,50%
Sparisjóöirnir................ 33,50%
Verótiyggó lán miðaó vió
lánskjaravísitölu
í allt að 2% ér......................... 4%
lengur en 2% ár......................... 5%
Vanskilavextir......................... 45%
Óverótryggð skuldabrél
útgefinfyrir 11.08.’84............ 32,00%
Lífeyrissjódslán:
Lífeyrissjóóur starfsmanna ríkisins:
Lánsupphæð er nú 350 þúsund krónur
og er lániö vísltölubundiö með láns-
kjaravísitölu, en ársvextir eru 5%.
Lánstími er allt aö 25 ár, en getur verið
skemmri, óski lántakandi þess, og eins
ef eign sú, sem veö er i er lítilfjörleg, þá
getur sjóðurinn stytt lánstímann.
Greiöandi sjóösfélagar geta sótt um
lán úr lífeyrissjóönum ef þeir hafa greitt
iöngjöld til sjóösins í tvö ár og þrjá
mánuöi, miðaö við fullt starf. Biötími
eftir láni er sex mánuöir frá því umsókn
berst sjóönum.
Lífeyrissjóður verzlunarmanna:
Lánsupphæð er nú eftir 3ja ára aðild aö
lífeyrissjóönum 192.000 krónur, en fyrir
hvern ársfjóróung umfram 3 ár bætast
viö lániö 16.000 krónur, unz sjóósfélagi
hefur náö 5 ára aöild aö sjóönum. Á
tímabilinu frá 5 til 10 ára sjóösaöild
bætast viö höfuöstól leyfilegrar láns-
upphæöar 8.000 krónur á hverjum árs-
fjóröungi, en eftir 10 ára sjóósaóild er
lánsupphæöin oröin 480.000 krónur.
Eftir 10 ára aöild bætast viö 4.000 krón-
ur fyrir hvern ársfjóröung sem liður. Því
er í raun ekkert hámarkslán í sjóönum.
Höfuöstóll lánsins er tryggöur meö
lánskjaravísitölu, en lánsupphæöin ber
nú 5% ársvexti. Lánstiminn er 10 til 32
ár aö vali lántakanda.
Þá lánar sjóöurinn meö skilyrðum
sérstök lán til þeirra, sem eru eignast
sina fyrstu fasteign og hafa greitt til
sjóösins samfellt í 5 ár, kr. 525.000 tll
37 ára.
Lánskjaravísitala fyrir október
1985 er 1266 stig en var fyrir sept-
ember 1239 stig. Hækkun milli mán-
aöanna er 2,18%. Miöað er viö vísi-
töluna 100 íjúní 1979.
Byggingavísitala fyrir október til
desember 1985 er 229 stig, og er þá
miðaö viö 100 í janúar 1983.
Handhafaskuldabróf í fasteigna-
viöskiptum. Algengustu ársvextir eru
nú18—20%.
Sérboð
Nafnvextir m.v. Höfuðstóls-
Óbundið fé óverðtr. kjör verðfr. kjör Veröfrygg. færalurvaxta tímabil vaxtaáári
Landsbanki, Kjörbók: 1) 7-34,0 1,0 3mán. 1
Útvegsbanki.Abót: 22-34,6 1,0 1mán. 1
Búnaöarb., Sparib: 1) ?—34,0 1,0 3mán. 1
Verzlunarb., Kaskóreikn: 22-31,0 3,5 3mán. 4
Samvinnub .Hávaxtareikn: 22-31,6 1-3,0 3mán. 2
Alþýöub., Sérvaxtabók: 27-33,0 4
Sparisjóðir.Trompreikn: 32,0 3,0 1mán. 2
Iðnaðarbankinn: 2) Bundiðfé: 28,0 3,5 1mán. 2
Búnaðarb.,18mán.reikn: 36,0 3,5 6mán. 2
1) Vaxtaleiörétting(úttektargjald)er 1,7%hjáLandsbankaogBúnaöarbanka.
2) Tværúttektir heimilaöar á hverju sex mánaöatímabili án, þesaövextir lækki.