Morgunblaðið - 28.09.1986, Blaðsíða 79

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. SEPTEMBER 1986
79
Þjóðaríþróttin
í Tékkóslóvakíu
er tennis
— og þeir sem ná lengst flýja til Vesturlanda
Tékkneska þjóðin elur upp
stórkostlega íþróttamenn
sem eru landi sínu til sóma
í keppnisferðum erlendis, þar til
þeir flýja og setjast að á Vestur-
löndum. Þessi flótti veldur
ráðamönnum í Tékkóslóvakíu
vissulega áhyggjum, en þeir þurfa
ekki að örvænta, því á hveiju ári
koma fram miklir íþróttamenn,
sérstaklega í tennis og íshokkí.
Þjóðaríþróttin
Martina Navratilova er senni-
lega frægust þeirra sem flúið hafa
land sitt. Hún hefúr mörg undan-
farin ár verið fremst kvenna í
tennis og keppir með bandáríska
landsliðinu. Hún fór fyrir nokkr-
um vikum með liðinu til Tékkó-
slóvakíu til keppni þar. Fjölmiðlar
virtu hana ekkj viðlits, en fólkið
sem kom til að fylgjast með
keppriinni hyllti hana og sýndi að
það hafði ekki gleymt henni.
Navratilovu vöknaði um augun
meðan tékkneski þjóðsöngurinn
var spilaður.
íþróttafólk sem hefur náð
langt, heima og erlendis, eru hetj-
ur og helstu fyrirmyndir bam-
anna, þau ætla sér að feta í
fótspor þeirra, enda eina leið
margra til að komast áfram í
lífínu. Um það bil 30.000 ung-
menni eru í Tennisklúbbnum í
Prag og á hans vegum starfa um
2.600 þjálfarar. Navratilova fékk
sína eldskím í þessum klúbbi, sem
og annar frægasti tennisleikari
landsins, Ivan Lendl, einnig Mi-
loslav Mecir, Helena Sukova og
Hana Mandlikova, sem em helstu
stjömur landsins um þessar
mundir.
Svo mikill áhugi er fyrir íþrótt
þessari að aðalþjálfari tennis-
landsliðs Tékkóslóvakíu, Franti-
sek Pala, segir: „Fyrir tuttugu
árum hvöttu foreldrar bömin sín
til að læra á píanó, en nú á dögum
segja foreldramir bömum sínum
að æfa tennis. Enda lætur árang-
urinn ekki á sér standa."
Tennisklúbburinn í Prag og
aðrir minni klúbbar vítt og breitt
um landið em ríkisstjóminni og
kommúnistaflokknum jafn mikil-
vægir og verksmiðrjumar, enda
em þeir löngu komnir inn á fímm
ára áætlanir skrifstofubáknsins,
en gámngamir segja að eini mun-
urinn á . -tenniskiúbbnum og
hagkerfínu tékkneska sé sá að
tennisklúbbamir skili meiri ár-
angri.
Leit að krökkum
Leitin að hæfileikaríkum
krökkum hefst snemma. Fimm til
sex ára, böm eiga þess kost að
komast í sumarbúðir þar sem fátt
annað er '.gert en að æfa tennis.
Þau bestu em valin úr og send
til áframhaldandi æfinga í sér-
stökum búðum. Hámarki nær svo
Martina Navratilova (t.h.) sést hér ásamt Chris Evert Lloyd, þeg-
ar þær voru í Tékkóslóvakiu til að keppa þar við tékkneska
kvennalandsliðið í tennis.
leitin þegar níu til tíu ára krakkar
keppast um að komast í hina ár-
legu úrsláttarkeppni, þar sem 400
krakkar komast að. Sigurvegar-
amir úr þeirri keppni eygja þá
von að verða hetjur landsins þeg-
ar þeir nálgast tvítugsaldurinn.
Þeir sem komast svo langt telj-
ast meðal hinna útvöldu. Þeir fá
sérstaka meðferð og njóta forrétt-
inda. Tennisklúbburinn flytur inn
iþróttavömr frá Vesturlöndum og
hver og einn nýtur aðstoðar einka-
þjálfara. Æfingamar em teknar
upp á myndband sem em skoðað-
ar þegar degi tekur að halla.
Keppnin er gífurleg og allt lagt
í sölumar. Jakub Zvara, sem er
fímmtán ára og lenti í tuttugasta
sæti í síðustu landskeppni, segist
til að mynda fóma öllu til að kom-
ast sem lengst. Hann er hættur
öllu bóknámi og getur ekki hugs-
að sér að ganga til venjulegrar
vinnu, því, eins og hann segir
sjálfur, ef hann er ekki góður
tennisleikari þá er hann einskis
virði.
Ef hann er hins vegar einhvers
virði fyrir land og þjóð, þá þarf
hann ekki að óttast framtíðina að
minnsta kosti ekki nánustu
framtíð. Hann fær að ferðast til
annarra landa og keppa þar, hann
getur aflað gjaldeyris og lifað
betur en félagar hans í miðstjóm
kommúnistaflokksins. Reglan er
sú að allir þeir tennisleikarar sem
ná 120 stigum á alþjóðlegum
mælikvarði Tennissambandsins,
geta gerst atvinnumenn í tennis.
Sem tryggir að ríkisstjómin gerir
allt til að hafa þá ánægða, svo
þeir flýi ekki land. Flestir em
ánægðir, enda njóta þeir mikilla
forréttinda, en ekki allir.
Margir flýja
Kaldhæðnin er sú að þeir sem
ná lengst flýja land. Á síðustu
ámm hafa fímmtán af þeim allra
bestu í Tékkóslóvakíu flúið og
mun fleiri óþekktari. Navratilova
flúði fyrir nokkmm ámm og leik-
ur nú með bandaríska landsliðinu.
Ivan Lendl spilar enn fyrir Tékkó- .
slóvakíu en hann hefur ekki stigið
á fóstuijörðina síðan 1980.
Ástæðan fyrir þessum flótta er
sú að miðlungsleikmenn njóta sín
best innan kerfisins. Markmiðið
er að leikaramir nái sem bestum
árangri, en ráðamenn vilja ekki
sleppa alveg hendinni af þeim sem
ná lengst. Og ekki er tékkneska
hagkerfið til að bæta úr ástand-
inu. Þrátt fyrir allan áhugann á
og áhersluna sem lögð er á tennisí-
þróttina, þá em aðeins 3.700
tennisvellir í landinu, og einungis
þrír þeirra á grasi. Það vantar
peninga til að gera velli sem
standast samanburð við velli á
Vesturlöndum. Það segir sig sjálft
að það er ekki glæsilegt, að
minnsta kosti ekki til lengdar, að
leika tennis á velli sem gengur í
bylgjum.
En þrátt fyrir flótta þeirra sem
lengst ná er enginn hörgull á tenn-
isleikumm í Tékkóslóvakíu.
Skörðin em fyllt samdægurs.
Nýlega tilkynntu þeir Michal
Pivonka, miðvörður landsliðsins f
íshokkí, og Frantisek Musil, vam-
armaður sama liðs, að þeir ætluðu
ekki að snúa aftur heim. Þeir
vom staddir í Bandaríkjunum og
bíða þess nú með óþreyju að hefja
keppni í bandarísku úrvalsdeild-
inni.
(HJÓ endursagði).
f
Eigendur Tungutaks sf., þeir Ásmundur Sverrir Pálsson og Kjartan Valgarðsson.
Tungutak sérhæfir
sig í frágangi texta
Selfossi:
í BYRJUN september var stofn-
að á Selfossi nýtt fyrirtæki,
Tungutak sf. Eigendur fyrirtæk-
isins eru Ásmundur Sverrir
Pálsson og Kjartan Valgarðsson,
báðir kennarar við Fjölbrauta-
skóla Suðurlands á Selfossi.
í nafni fyrirtækis síns munu þeir
félagar taka að sér handrita- og
prófarkalestur ásamt frágangi og
uppsetningu hvers konar texta á
íslensku máli. Þjónustu sína bjóða
þeir öllum þeim sem þurfa aðstoð
við samningu texta og frágang,
útgefendum blaða, tímarita og
bæklinga, forsvarsmönnum fyrir-
tækja og öðmm sem á þurfa að
halda.
í kynningarbréfi um fyrirtækið
segja þeir félagar: „Okkur, og
vafa-laust fleirum, þykir að margt
af því sem birtist á prenti megi
betur fara og með þessu framtaki
okkar viljum við reyna að stuðla
að því að íslenskri tungu sé sýndur
sá sómi sem henni ber.“ Báðir hafa
þeir háskólapróf í íslenskum fræð-
um, hafa annast kennslu og starfað
við handrita- og prófarkalestur.
Fyrírtækið er skrásett að Gauks-
rima 34 Selfossi.
Sig. Jóns.