Morgunblaðið - 22.09.1987, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. SEPTEMBER 1987
Skemmtiferð um hafdjúpin
Reuter
Þetta torkennilega tæki er kafbátur, sá fyrsti,
sem gerður er til farþegaflutninga. Var hann
smíðaður í Finnlandi fyrir bandarískt fyrirtæki
og verður í förum umhverfis Saipan-eyju í Jap-
an. Aðeins tveir menn munu stjórna honum en
farþegarnir geta flestir verið 47.
Breski íhaldsf lokkurinn:
Le Pen situr ekki
ársþing flokksins
London, Reuter.
TALSMENN breska íhaldsflokksins hafa skýrt franska stjómmála-
manninum Jean-Marie Le Pen frá því að nærvem hans sé ekki óskað
á ársþingi flokksins sem verður haldið í Blackpool í næsta mánuði.
Le Pen er leiðtogi frönsku Þjóðernisfylkingarinnar, sem er öfgasinnað-
ur hægri flokkur, og hafa ummæli leiðtogans um hlutskipti gyðinga
á ámm síðari heimsstyijaldarinnar vakið mikla athygli og reiði.
Sir Alfred Sherman, fyrrum ráð-
gjafi Margaret Thatcher og leiðtogi
feinnar fylkingar innan íhalds-
flokksins, bauð Le Pen á dögunum
að sitja flokksþingið og að flytja
ávarp á fundum sem haldnir verða
samhliða flokksþinginu. Norman
Tebbit, formaður Ihaldsflokksins,
lagðist gegn þessu og lýsti yfir því
í gær að Le Pen yrði ekki boðið að
sitja þingið. „Við getum ekki komið
í veg fýrir að hann verði í Blackpool
á sama tíma og þingið fer fram en
að öðru leyti mun hann á engan
hátt tengjast þinghaldinu," sagði
Tebbit. Sagði hann að öfgafullar
skoðanir Le Pens væru í engu sam-
ræmi við stefnu íhaldsflokksins.
Alfred Shirman sagði á blaða-
mannafundi í gær að Le Pen myndi
hitta breska íhaldsmenn að máli og
Bretland:
Vara við nýjum vanda
fyrir Vestur-Evrópu
St. Andrews, frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunbladsins. -v
TALSMENN stjórnvalda hafa varað við of mikilli ánægju með
samkomulag stórveldanna um meðaldrægu eldflaugarnar. Sir
Geoffrey Howe utanríkisráðherra segir, að samkomulagið geti
orðið „upphaf nýrrar byrjunar“ og sérfræðingar í vamar- og
öryggismálum telja, að hann sé mikilvægur en geti þó skapað
nýjan vanda fyrir öryggi Vestur-Evrópu.
flaugamar en þeir myndu marka
meiri tímamót því að meðaldrægu
flaugamar em aðeins 4% af kjam-
orkuvígbúnaði heimsins.
Reuter
Jean-Marie Le Pen, leiðtogi Þjóð-
emisfy lkingarinnar.
ástæðulaust væri að aflýsa fundum
þeirra. Sagði hann öll afskipti af
þeim fundahöldum janfgilda frelsis-
höftum.
Á dögunum lýsti Le Pen yfir því
að ekki væri fullsannað að gasklefar
gyðinga hefðu nokkum tíma verið
til og að sagnfræðingar væru enn
að deila um tilvist þeirra. Vakti þetta
mikla reiði í Frakklandi og fóru þús-
undir manna í göngu um miðborg
Parísar til að mótmæla þessum
ummælum. Le Pen segir að snúið
hafi verið út úr orðum sínum og það
hafí aldrei verið ætlun sín að halda
uppi vömum fyrir glæpi nasista gegn
mannkyninu. Charles Pasqua, inn-
anríkisráðherra Frakklands, sagði á
sunnudag að til greina kæmi að
banna verk þeirra sagnfræðinga sem
drægju í efa sannleiksgildi helfarar
nasista gegn gyðingum á árum síðari
heimsstyijaldarinnar.
Samkvæmt samningnum munu
Sovétmenn þurfa að eyða mun
fleiri flaugum en Atlantshafs-
bandalagsríkin en meðaldrægu
flaugunum var upphaflega komið
fyrir í Vestur-Evrópu af tveimur
ástæðum. Annars vegar til að vega
upp á móti yfírburðum Sovét-
manna og hins vegar til að tengja
vamir Vestur-Evrópu og Banda-
ríkjanna traustari böndum og
styrkja þá vamarstefnu banda-
lagsins, sem byggist á sveigjanleg-
um viðbrögðum.
Stjómmálamenn og sérfræðing-
ar hafa nú nokkrar áhyggjur af
því, að tengslin við Bandaríkin
verði ekki eins sterk og áður og
einnig er ljóst, að yfírburðir Sovét-
manna í hefðbundnum herafla
verða mikilvægari. Það hefur
reynst mjög erfítt að semja við
þá um samdrátt á því sviði. Ymsir
Evrópuleiðtogar hafa verið ósam-
mála tali Reagans og Gorbachevs
um að útrýma kjamorkuvopnum
algerlega, finnst þeim það óraun-
sætt og telja, að slík vopn verði
um ófyrirsjáanlega framtíð hluti
af vopnabúrum heimsins.
Margaret Tahtcher forsætisráð-
herra hefur lýst þeirri skoðun sinni
í viðtali við þýska vikuritið Der
Spiegel, að sögn breskra fjölmiðla,
að ekki verði um að ræða frekari
fækkun kjamorkuvopna í Evrópu.
Nauðsynlegt sé, að bandarísk
kjamorkuvopn verði þar áfram.
Hún sagði einnig, að Bretar
myndu ekki hætta við Trident-
kjamorkuflaugamar, sem teknar
verða í notkun í upphafi næsta
áratugar.
Thatcher mun síðar í vikunni
halda ræðu á fundi leiðtoga íhalds-
flokka víðs vegar að úr heimi en
hann verður haldinn í Vestur-
Berlín. Búist er við, að hún muni
þá lýsa yfír, að stefna eigi að þeim
fimm markmiðum, sem hún og
Reagan urðu sammála um í nóv-
ember í fyrra: Ollum meðaldræg-
um eldflaugum verði eytt,
helmingsfækkun verði á lang-
drægum flaugum, alþjóðlegt bann
verði við efnavopnum, dregið verði
úr hefðbundnum vopnabúnaði í
Evrópu til að koma á meira jafn-
vægi milli Atlantshafsbandalags-
ins og Varsjárbandalagsins og
haldið verði áfram þróun geim-
vamaáætlunar Bandaríkjamanna.
Hún mun líka leggja áherslu á,
að Vesturlönd slaki hvergi á í
vamarviðbúnaði sínum.
Búist er við, að skrifað verði
undir samninginn um meðaldrægu
flaugamar í nóvember. Talað er
um, að á næsta ári verði unnt að
ná samningum um langdrægu
Ekki HEIMDA
hundrað þúsund krónum,
Sól gos - meiriháttar gos
„Árstíðir“ í lífi kvenna
PRÓFESSOR Daniel J. Levinson sálfræðingur við Yale-háskóla,
sem fyrir nærri áratug kannaði lífsmynstur karla og gaf út
bókina „Árstíðir í lífi karls“, hefur nú gefið út bók um „árstíðir*1
í lífi kvenna. í kenningum sinum gerir Levinson ráð fyrir að líf
karla og kvenna skiptist i mismunandi stöðugleikatimabil eftir
aldri. Kenningar sínar setti Levinson fram eftir að hafa sjálfur
gengið í gegnum þrengingartimabil. Síðar hafa aðrir orðið til
þess að gera þessar kenningar Levinsons frægar t.d. Gail Sheeny
í bókinni „Passages“.
Nú hefur Levinson snúið frá
athugunum á sjálfum sér og körl-
um og athugar sálarlíf kvenna. í
átta ár hefur hann „verið með 45
konur á heilanum" eins og hann
orðar það. Konumar eru á aldrin-
um 35 til 45 ára og fóru athugan-
imar fram með viðtölum við þær.
Tekin voru átta til tíu viðtöl við
hverja konu sem tóku samtals
15-20 klukkustundir á konu. Kon-
umar voru valdar úr 1300 kvenna
hópi úr þrem þjóðfélagshópum;
konur í viðskiptalífinu í þjónustu
hjá fyrirtækjum í New York, kon-
ur sem starfa við háskóla og
húsmæður.
Levinson komst að því að konur
og karlar ganga í gegnum sömu
tímabilin á sama aldri. Það þótti
honum nokkuð sérstakt þar sem
atburðir í lífi karla og kvenna
gerast ekki á sama aldri.
Levinson komst að -því að aðal-
munur á körlum og konum fólst
í því sem hann vill kalla „Draum-
inn“. Á aldrinum 22-28 ára leggja
ungir menn drög að því sem þeir
ætla að taka sér fyrir hendur í
lífínu. Þá dreymir um að verða
„eitthvað"; rithöfundar, lögreglu-
þjónar eða lögfræðingar, hetjur
drauma sinna. Draumar kvenna á
sama aldri eru ekki jafn mótaðir.
Þetta er eðlilegt, að sögn Levin-
sons, vegna þess að þjóðfélagið
gerir þær kröfur til ungra manna
að þeir reyni að ná langt í atvinn-
ulífínu en krefst ekki hins sama
af konum. Með því að verða „eitt-
hvað“ og vera virkir í atvinnulífinu
eru karlar að „sjá um fjölskyld-
una“ en konur sem vinna úti eru
með því að svíkja fjölskylduna.
Húsmæðumar sem tóku þátt í
athugun Levinsons og aðhylltust
hefðbundin ' kvennahlutverk
dreymdi um hetjumar sem kæmu
inn í líf þeirra á meðan piltamir
sáu sig sem hetjur í draumum
sínum. Líf kvenna sem giftast
ungar er ólíkt lífi karla á sama
aldri. Það er fastmótað og breyt-
ingar og frekari persónulegur
þroski talinn ólíklegur. Líf ungra
manna er hins vegar rétt að hefj-
ast þó þeir séu að ganga í
hjónaband eins og konumar.
Konur sem voru þátttakendur
í viðskiptalífinu höfðu, ólíkt körl-
unum, ekki sett sér langtíma-
markmið, þær höfðu flestar að
markmiði að verða sjálfstæðar en
höfðu ekki gert ráð fyrir áfram-
haldandi frama í atvinnulífinu fyrr
en eftir þrítugt. Levinson þótti
markvert að þær konur sem vildu
verða sjálfstæðar og taka þátt í
atvinnulífínu töldu að þær yrðu
að hverfa að öllu frá því að ganga
í hjónaband og eignast böm. Þá
tilfínningu að þær yrðu að velja
um annað hvort sagði Levinson
vera mjög sterka. Þessar konur
eru hræddar við að velja og hafna,
enda er fátt í uppeldi þeirra eða
þjóðfélaginu sem hjálpar þeim að
gera upp á milli. Konur í dag eru
brautryðjendur, þær eru að hasla
sér völl í æ fleiri atvinnugreinum
og eru sífellt áminntar að þær séu
að troða sér þar sem eingöngu
hafa verið karlar áður.
Þær konur sem finnst þær
þurfa að velja óttast að vera einar
og yfirgefnar segir Levinson, og
fáar konur ná þrítugsaldri án þess
að finna til löngunar til að eign-
ast bam; þannig verður valið enn
erfíðara. Á sama tíma standa
konur sem valið hafa að gæta bús
og bama frammi fyrir því að böm-
in hverfa að heiman og hlutverki
móðurinnar er lokið löngu áður
en starfsdegi kvennanna sjálfra
lýkur. Þessar konur verða því á
fimmtugsaidri að reyna að finna
sér nýtt hlutverk.
„Ég held að konur eigi erfíðara
en karlar, segir Levinson, en ég
vildi frekar vera kona í dag en
fyrir 50 árum,“ heldur hann
áfram. „Vandamál sem konur
glíma við í dag eru erfið og afar
raunvemleg. Þau em ekki tauga-
veiklun," segir Levinson. Fyrir
þennan-67 ára sálfræðing hefur
þessi rannsókn verið „þroskandi
og mikil reynsla".
„Að mínu viti er ég fyrstur
karla til að taka svo mikinn þátt
í lífí kvenna og rannsaka líf þeirra,
segir hann, og ég býst við að fá
gagnrýni sem bæði verður óvægin
og óréttlát, en það fylgir því að
gera slíka hluti sem þessa opin-
bera.“
Heimild:
IntematioaaJ
Herald Tribune.