Morgunblaðið - 12.11.1987, Side 53

Morgunblaðið - 12.11.1987, Side 53
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. NÓVEMBER 1987 53 Sigurður Þór Guðjónsson „Er það ekki skylda okkar, hljóðlátra borg- ara, að þagga niður í þessum hávaðaseggjum götunnar í eitt skipti fyrir öll. Tökum hönd- um saman.“ eru bflastæði og greiðar akstursleið- ir um verslunarheiminn. Því auðveldara sem það verður að kom- ast í búðimar því meiri lfkur eru til að keypt verði meira af glingrinu sem þær hafa upp á að bjóða. Og því meiri verslun því stærri gróði í vasa kaupmanna. Raunvemlegt markmið samtakanna er nú ekki flóknara en þetta. Þessi perlulýrik í auglýsingum er skinhelgi. Allir vita að gamli miðbærinn er í bók- staflegri merkingu að syngja sitt síðasta útfararvers. Innan skamms verða rifin nánast heil hverfi sögu- frægustu húsa á landinu. Það em húsin sem sett hafa sterkastan svip á miðbæinn. Nei! Húsin sem em gamli miðbærinn. í staðinn fáum við nýtt þinghús, svo stórfenglegt í tign sinni, að gamla þinghúsið mun kúra þar hjá líkt og eitt vanhús þeirrar eignar, hvar inni villast landsfeður botn- laust um gímöld og ganga í völund- arhúsi hagvaxtar og framfara. En í Tjömina á að hleypa slepjuðu vatnaskrímsli sem gleypa mun í einum bita alla reykvíska rómantík og ljúfast yndi á stemmningarrík- asta bletti í Kvosinni. Þá verður gamli miðbærinn ekki lengur. En gróði kaupmanna mun ijúka upp úr öllu valdi. Og þess vegna hafa þeir ekki mótmælt einu orði því skemmdarverki skemmdarverk- anna, að hinni fögru miðbæjarperlu verði þannig fleygt fyrir siðlaus auðvaldssvín. Og þeim verður ekki skotaskuld að skilja „kall tímans" og laga sig að breyttum aðstæðum. Þeir stofiia þá önnur samtök. Það verða samtökin Nýi miðbærinn. Bjálkinn í auga kaupmanna Ef kaupmönnum væri jafn annt um miðbæinn og þeir láta í veðri vaka ættu þeir að sýna það í verki með því að ganga sómasamlega um menningarverðmæti í húsum sínum. Austurstræti 22 er eitt elsta og sögufrægasta hús borgarinnar. Þar er varðveitt eldstó og er hún elsta óbreytta mannvirki í höfuð- borginni. Á veggnum hangir innrammað skjal frá Minjasafni Reykjavíkur, þar sem gerð er dálít- ið grein fyrir þessu byggingarsögu- lega mannvirki og saga hússins rakin í örstuttu máli. En það hefur verið stiftamtmannsbústaður, að- setur Jörundar hundadagakóngs, yfírstéttarhús, fangelsi, bæjar- þingsstofa, ráðhús og prestaskóli, en er nú óþverralegasta mengunar- búlla borgarinnar. Ekki hefur þar verið gengið af meiri virðingu um gamla arininn en svo, að hann hef- ur löngum verið notaður sem ruslabingur og stoða lítt stöðugar umvandanir eftirlitsaðila. t sumar var svo komið að skjalið sást hvergi og eldstóin var algjörlega sorpi hulin. Engum hafði dottið í hug að hún væri eitthvað annað en ösku- haugur. Nú hefur að vísu verið tekið til og í gær (28. október) var lítið af drasli í eldstónni, en þá var búið að skreyta hana með poppauglýs- ingu — á ensku að sjálfsögðu. Og verður nú fróðlegt að sjá hvort þetta hreinlæti helst í söluæðinu fyrir jól- in. Þessar verslanir eru í Áustur- stræti 22: Kamabæ, Steinar,. Bonaparte, Garbó. En utan á húsinu eru voðlegustu popplúðrar borgar- innar sem básúna fagnaðarboðskap ágimdarinnar yfir langþjáðum veg- farendum frá morgni til kvölds. Forstjóri og eigandi Kamabæjar og formaður félagsins Gamli miðbær- inn em einn og sami maðurinn. En fleira er hægt að skemma en efnislega hluti. Ekki síður má valda tjóni á huglægum fyrirbrigðum. Eins og til dæmis tungumáli. Mál- spjöll era ekki bundin við líðandi stund. Þau bitna öllu fremur á kom- andi kynslóðum og gera þær vanhæfari að hugsa og tala. En þegar fólk getur ekki lengur talað er það ekki fólk heldur dýr. Alvar- legir málskaðar era því einhveijir svörtustu glæpir sem hægt er að fremja. Þessi fyrirtæki m.a. leggja nafn sitt við áðumefnda auglýsingu í Morgunblaðinu: Ada, Fíber, Faco, Goldie, Akademia, Klassapíur, Thngo, Olympía, Marimekkó, Vikt- oria, Betty, Karakter, Alba moda, Cara. Þurfum við frekari vitnanna við um þá virðingu sem kaupsýslu- menn í gamla miðbænum bera fyrir móðurmálinu sem er undirstaða þjóðlegrar menningar? Á nafnskilt- um sölubúða má lesa um einhver sóðalegustu skemmdarverk sem nú era unnin á íslenskri tungu. Og ef hér er ekki um bein lögbrot að ræða fara eigendur þessara fyrir- tækja að minnsta kosti í kringum lögin á lúalegasta hátt. Lotning þeirra fyrir landslögum er því engu meiri en virðing þeirra fyrir máli og menningu og friðhelgi einstakl- ingsins. Ég hef nú sannað með óyggjandi dæmum, að kaupmenn í miðbænum sjá flísina í auga unglinganna en ekki bjálkann í eigin auga þegar skemmdarverk era annars vegar. Þeir eitra andrúmsloft borgarinnar með hávaðamengun sem ekki er betri en efnamengun. Þeir vanvirða sögulegar minjar í húsum sínum með dæmafáu hirðuleysi. Þeir nauðga tungu feðra sinna með af- káralegum nafngiftum verslana og fyrirtækja. Þeir draga dár að lögum og rétti þegar það hentar hagsmun- um þeirra. Áuk þess fara þeir opinberlega niðrandi orðum um unglinga sem að öllu leyti era minnimáttar í þjóðfélaginu. Kaupmenn era mannlegir. Þeim geta því orðið á mistök eins og AUGLÝSINGASTOFA MYNDAMÖTA HF öðrum. Vafalaust vilja þeir vel. Þess er því fastlega að vænta að þeir snúi þegar í stað með fagnandi hjarta inn á rétta braut nú þegar þeir vita villu síns vegar. Samvisku sinnar vegna komast þeir ekki hjá þvi að byija þá bót og betran strax í dag, með því að taka niður öll sín glymjandi gjallarhom. Ef þeir hins vegar halda áfram að spilla um- hverfí okkar eins og ekkert hafi í skorist verða þeir sjálfkjömir hræsnarar ársins og munu bera þann titil með sjaldgæfum sóma. Langlundargeð borgaranna er á þrotum og skyldi nú engan undra því nú er svo komið að varla er komandi út fyrir hússins dyr fyrir glymjanda og brassagangi. Á leið- inni úr Aðalstræti að Hlemmi era allt að 15 skemmdarverkavígi er heija með poppsprengjum á þá sem um veginn fara. Menn spyija: Hve- nær kemur hávaðalöggjöfin? Menn spyija einnig: Er virkilega ekkert hægt að gera til að fá þessa kaupa- héðna til að snúa sér að einhveiju sem væri þeim til meiri sóma? Nú er það ljóst, að meirihluti þeirra kaupmanna sem versla í miðbænum era bestu grey og era ekki þar til að eitra andrúmsloftið. Væri ekki reynandi að fá þessa menn til að leika sína músík hvergi annars stað- ar en heima hjá sér? Eigum við ekki að einangra þær verslanir sem í skjóli óljósra laga og þolinmæði almennings traðka á rétti borg- arbúa? Skemmtistaðurinn Lennon við Austurvöll, Kamabæjarbúðimar og íkominn, Austurstræti 22, Axel Ó., Laugavegi 11, Plötubúðin, Laugavegi 20, Fálkinn, Laugavegi 24, Skífan, Laugavegi 33 og Kama- bær, Laugavegi 66. Er ekki nauðsjmlegt að við tökum öll hönd- um saman að finna lausn á þessum vanda? Er ekki kominn tími til að gera eitthvað? Löggjafinn, borgar- stjóm, heilbrigðisyfirvöld, íbúasam- tök, lögreglan og allir þeir sem hafa af þessu ærandi áhyggjur. Er það ekki skylda okkar, hljóðlátra borgara, að þagga niður í þessum hávaðaseggjum götunnar í eitt skipti fyrir öll. Tökum höndum sam- an. Þessu verður að linna. STOFNUN FYRIRTÆKIS ERTU VISS UM RÉTT ÞINN ? Upplysinqabæklinqar oq ráðqiöf á skrifstofu okkar. Ingólfur Hjartarson • Ásgeir Thoroddsen William Thomas Möller • Kristján Ólafsson Lára Hansdóttir • Ingibjörg Bjarnardóttir Lögfræöiþjónustan hf Höfundur er rithöfundur. Verkfræðingahúsinu, Engjateigi 9 105 Reykjavík, sími (91 )-689940 CIRCOLUXfrá OSRAM - 80% ORKUSPARNAÐUR - 6 FÖLD ENDING Fæst í helstu raftækjaverslunum og kaupfélögum. HEILDSÖLUBIRGÐIR: JÓHANN ÓLAFSSON & C0. HF. 43 SUNDABORG 13-104 REYKJAVÍK - SlMI 688588

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.