Morgunblaðið - 07.04.1988, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. APRÍL 1988
17
Það sem hér hefur verið upp talið
er ærið nóg, en einn merkasti þáttur-
inn í langri og farsælli sögu Pólýfón-
kórsins er ekki síst fólginn í þeirri
nýbreytni, sem kom fram í vali verk-
efna og flutningi stærri tónverka.
Að velja sér viðfangsefni jafngildir
raunverulega yfirlýsingu þess sem
stendur fyrir valinu, hver hann er
og hveiju hann treysi sér að standa
undir. Fullkominn flutningur einn og
sér er mikils virði, en hann fær enn
sterkara vægi ef viðfangsefnið sjálft
er listaverk. Ef valið stendur aðeins
um þau viðfangsefni sem líklegt er
að njóti vinsælda, getur það haft í
för með sér algera listræna stöðnun
og þess vegna er sérhveijum lista-
manni nauðsynlegt að sækja sífellt
á, til átaka við ný og erfiðari verk-
efni, þvi þar af sprettur virðing hans
og reisn, ekki síður en fyrir ágætan
flutning.
Þegar litið er yfir verkefnalista
Pólýfónkórsins kemur i ljós að við-
fangsefnin eru ýmist sótt til höfunda
sem voru uppi á gullöld kórtónlistar-
innar og barokkmannanna (tímann
frá 15. öld til fyrri hluta 18. aldarinn-
ar, 1750) og þar á móti til manna
sem teljast til 20. aldarinnar, þ.e.
höfunda nútímatónlistar. Klassík og
rómantík er þar vart að finna.
Gullaldartónskáldin eru; H. Isaac,
J. Després, Orlando Lasso, C Gesu-
aldo, G. Frescobaldi, G. Gastoldi, H.
L. Hassler, C. Jannequin, L. Mar-
enzio, C. Monteverdi, J. H. Schein,
H. Schútz, J. P. Sweelinck, O. Vecc-
hi, T. L. Victoria og G. P. da Palestr-
ina.
Fulltrúar ensku madrigalistanna
eru; W. Byrd, J. Dowland, T. Mor-
ley, T. Tomkins og T. Weelkes, en
barokkmennimir, A. Scarlatti, J. S.
Bach, M. Praetorius, D. Buxtehude,
A. Vivaldi og F. Hándel.
Helstu nútímatónskáldin eru; M.
Tippet, F. Poulenc, B. Bartók, W.
Burkhard, J. Nepomuk David, H.
Distler, P. Hindemith, C. Orff.
Islensk nútímatónverk voru ekki
meðal vinsælustu verkefna íslenskra
kóra á þessum tíma og á Pólýfónkór-
inn því nokkum hlut að því máli er
varðar þróun nútímakórtónlistar,
bæði með flutningi erlendra og
íslenskra kórverka. Má þar til nefna
verk eftir höfunda eins og Jón Leifs,
Hallgrím Helgason og fleiri, en Þor-
kell Sigurbjömsson, Gunnar Reynir
Sveinsson og Páll P. Pálsson sömdu
nokkur trúarleg kórverk sérstaklega
fyrir Pólýfónkórinn.
Á fimmta starfsári kórsins, 1961,
var á efnisskrá tónverkið Dauða-
dansinn eftir Hugo Distler, en upp-
lesari var Láms Pálsson leikari. Þrátt
fyrir að kórinn hafi áður flutt nokkur
lög eftir Distler, Bartók og Orff,
markar flutningur þessa verks tíma-
mót í flutningi nútímatónlistar hér á
landi. Næsta ár var svo frumflutt
messa eftir Gunnar Reyni Sveinsson.
1963 voru fluttir fimm hlutar úr
„Bami vorra tíma“ eftir Michael
Tippet og fmmflutt sérstætt tónverk
eftir Þorkel Sigurbjömsson er hann
nefnir Hvískur. Teimur ámm síðar
var það „Þýsk messa" eftir Johann
Nepomuk David sem vakti mesta
athygli og flutningur hennar talinn
mikill listasigur fyrir Pólýfónkórinn
og stjómanda hans.
Árið áður, eða 1964, flytur kórinn
Jólaóratoríuna eftir J. S. Bach og
þar með tekur stjómandinn stefnu á
flutning stærri tónverka, þó enn um
sinn flytji kórinn einnig „hreina"
kórtónlist. 1967 er það Jóhannesarp-
assían, H-moll messan árið eftir og
Jólaóratorían aftur 1969. Árið eftir
var mjög viðburðaríkt, en kórinn tók
þátt í norrænu tónlistarmóti og flutti
Mótettu eftir Hallgrím Helgason yfir
sálmalagið „Grátandi kem ég nú Guð
minn til þín,“ sem er frábærlega fal-
lega unnið verk og fmmflutti Requi-
em eftir Pál P. Pálsson. Aðalvið-
burður þessa árs var ferð kórsins á
Europa Cantat-mót sem haldið var
í Graz og var það þriðja utanferð
kórsins. Ferðir þessar höfðu mikla
þýðingu og á þeim fengu kórfélagar
að upplifa sig sem gjaldgenga félaga
í kórsamfélagi Evrópu. Tveimur
ámm síðar, 1972, var Mattheusar-
passían fmmflutt hér á landi og
Messías 1975. Margt fleira mætti
telja, t.d. utanlandsferðir, en látið
verða nægja að ljúka þessari upptaln-
ingu með því að geta þess sérstæða
viðburðar er kórinn frumflutti þijá
þætti úr Eddu Jóns Leifs árið 1982.
Þegar vinnusaga Pólýfónkórsins
er gerð upp, er rétt að hafa í huga
að um er að ræða áhugamannakór
og trúlega hefur stjómandi hans
ekki verið oflaunaður frekar en félag-
amir í kómum. Þetta er rétt að hafa
í huga, þvf varla þætti gerlegt þó
víðar væri leitað en um ísland að
skila þvílíku starfi, sem hér liggur
að baki og það nærri þvi án allra
styrkja eða hjálpar hins opinbera.
Maðurinn sem stýrt hefur þessu
starfi og fengið til samstarfs það
fólk, er ekki hefur talið eftir sér
stundimar, hlýtur að vera all sér-
stæður og það er rétt. Hvort sem
barið er í brestina eða haldið á lofti
þeim eiginleikum sem lofsverðir
þykja, þá ber allt að sama bmnni,
að ef eitthvað hefði skort á þá agnúa
eða misfellur, sem mörgum kann nú
að þykja vera áberandi í myndinni
af Ingólfi Guðbrandssyni, hefði sá
agnúalausi Ingólfur, sem fólk vildi
sjá í staðinn, líklegast verið harla
litlaus og trúlegast sáttur við hlutina
eins og þeir em. Það em nefnilega
margir af þeim eiginleikum, sem
tmfla menn í þægingum þeirra og
friðsæld sem em einmitt sá drifkraft-
ur, er knýr afburðamanninn til átaka
við samfélag sitt.
Persónuleg kynni mín af Ingólfi
Guðbrandssyni hafa verið allra veðra,
en aldrei hef ég getað misst niður
fyrir honum „hlut“ þann, sem hann
gaf mér og er „saga“ Pólýfónkórs-
ins. Þar t er að geyma djásn, sem
ekki verða vegin né mæld og þaðan
af síður brennd með visnuðu þyma-
kuli, sem í gleymdum tíma særði
einhvem. Þvt söngurinn hefur fyrir
löngu sefað sviðann, og þeir sem
fyrmm hmkku við, hafa gleymt hvað
tmflaði þá og allir óska Pólýfónkóm-
um og Ingólfi Guðbrandssyni til ham-
ingju, þakka fyrir glæsilegt þijátíu
ára langt „söngfestival", sem kallað
hefur þjóðina saman til söngs og
blómstrar nú í glæsilegu kórstarfí
er á sér enduróman langt út í lönd.
Gömul sögn segin „Syngir þú vel,
mun verða tekið undir söng þinn,“
og það em þær þakkir sem söng-
manninum era kærastar og það er
sú uppskera sem Ingólfí Guðbrands-
syni og Pólýfónkómum hlotnast dýr-
ust að eiga.
Jón Ásgeirsson
Dr. Sigurbjörn Einarsson, biskup
kvöldstund í Þjóðleikhúsinu sumarið
1964. Þá var hér í Reykjavík fundur
Lútherska heimssambandsins. Efnt
var til háttðar m.a. til kynningar á
íslensku kirkju- og menningarlífi.
Ingólfur Guðbrandsson varð ljúflega
við beiðni minni um að koma með
kór sinn á þessa samkomu. Þama
vom margir staddir, sem vora miklu
og góðu vanir á sviði tónlistar og
manna best dómbærir. Söngur kórs-
ins vakti óskoraða hrifningu. Ýmsir
höfðu orð á því, að þeir hefðu ekki
vænst þess að þetta fámenna, af-
skekkta land gæti kynnt svo ágæta
sönglist, er stæðist allan samanburð
við hið besta í sömu grein hver sem
er í heiminum. Þá þótt mér gott að
vera íslendingur og gestgjafi.
Þökk sé stofnanda og stjórnanda
þessa merkilega kórs. Þökk sé þeim
öllum, sem hafa stutt hann og prýtt
og veitt okkur þannig ómælda gleði.
Verði Pólýfónkórinn langlífur gleði-
gjafi og menningarauki á landi hér.
Dr. Sigurbjörn Einarsson,
biskup
SAGAN UM HJÓNIN
SEM MINNKUÐU VIÐ SIG*
Þetta er sagan um hjónin, sem seldu stóru íbúðina sína í Hiíðunum, keyptu sér minni
íbúð og töluvert af Tekjubréfúm hjá Fjárfestingarfélaginu. Þetta væri svo sem ekki í
frásögur ferandi, ef þessar framkvæmdir hefðu ekki gjörbreytt lífi þeirra — til hins
betra! En byrjum á byrjuninni.
Einu sinni var...
Það kannast margir við hjónin. Konan heitir Dóra Guðlaugsdóttir en maðurinn Helgi
Kjartansson. Helgi var skrifstoíústjóri hjá banka í Reykjavík, en Dóra sá um
kafifistofúna í sparisjóðnum. Dóra og Helgi og bömin tvö bjuggu á 185 fermetra
sérhæð í Hlíðunum. Það má segja að þetta hafi verið ósköp venjuleg fjölskylda, —
tiltölulega ánægð með lífið og tilvemna...
En svo...
Einn góðan veðurdag, fyrir um það bil ári síðan, kom Helgi heim með bækling frá
Fjárfestingarfélaginu. Bæklingurinn var um Tekjubréf. í bæklingnum stóð, að með
Tekjubréfúm gæti venjulegt fólk safiiað sér sparifé og jafinvel lifiað af vöxtunum —
verið þannig á föstum tekjum hjá sjálfú sér. Helga fannst þetta vera nákvæmlega það
sem þau hjónin ættu að gera, en það verður að segjast eins og er að Dóra var dálítið
efins fyrst í stað.
.. .tóku þau sig til
Helgi tók af skarið. Hann er árinu eldri en Dóra (og töluvert frekari!). í október-
mánuði 1986 seldi hann gömlu, góðu íbúðina þeirra í Hlíðunum. íbúðin fór fyrir
5.550.000 krónur, svo að segja á borðið. Hann ætlaði sér aldrei að selja Volvoinn.
En kaupandi íbúðarinnar var svo spenntur fyrir honum, að hann bauð Helga 760.000
krónur, ef hann vildi láta hann. Helgi stóðst ekki mátið. Þetta var líka kostaboð fyrir
lítið notaðan Volvo 240 GL 1986 árgerð á þeim tíma.
Áfram í vesturbæinn...
Nú var Helgi kominn í stuð. Sem gamall KR-ingur kom ekki til greina annað en að
kaupa nýja íbúð í vesturbænum, nærri sundlauginni og knattspymunni. Afitur fékk
hann að ráða. Þau Dóra keyptu sér stóra 3ja herbergja íbúð í fjölbýlishúsi skammt
firá lauginni. Dóra hélt því firam að þau hefðu ekkert með bíl að gera á slíkum stað.
Þá kom Dóra á óvart...
Heldurðað ’ún haf ekki sagt upp vinnunni hjá sparisjóðnum. Ekki nóg með það. Hún
lét innrita sig á sundnámskeið. Þær stöllumar í sundinu ætla síðan á matarlistamám-
skeið hjá Elínu og Hilmari B. í Hafnarfirði í næsta mánuði. Helgi er búinn að minnka
við sig vinnuna, „rýma til fyrir yngri manni,“ segir hann og glottir. Hann vinnur nú
hálfan daginn.
... en Tekjubréfin sjá fyrir sínum
Hjónin Dóra Guðlaugsdóttir og Helgi Kjartansson búa í fállegri íbúð í
vesturbænum. Það fer vel um þau, þó að plássið sé ekki mikið. Bæði bömin em flutt
að heiman. Dóra og Helgi em um sextugt. Þau em við hestaheilsu og njóta þess að
vera til. Þau lifa nú þokkalegu lífi á lífeyrissjóðsgreiðslum, sem em 28.364 krónur á
mánuði, og Tekjubréfagreiðslum, sem em nú 137.900 krónur ársfjórðungslega.
Helgi fer 36.318 krónur á mánuði fyrir hálft starf á skrifctofúnni. Samtals em þau
hjónin með 110.649 króna mánaðarlaun, tekjuskattfrjáist.
P.S.
Dóra er búin að panta sér Fiat Uno. „Það er svo ágætt að eiga smábíl, til þess að geta
heimsótt bömin, sem búa í Mosfellsbæ.“
• Þetta er alveg satt Sögunni og nöfiium heftir að visu verið breytt - af augljósum ástæðum.
FJÁRFESTINGARFÉLAGD
__Kringlunni 123 Reykjavík S 689700_
ósazjsiA'