Morgunblaðið - 14.04.1988, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. APRÍL 1988

LKOfíllM I
TESS
GLÆSILEGUR
ítalshur og
frnmxlcijr
NÝMÓÐI NS,
SÍGILD OG/EÐA
GAMALDAGS
ÓTALTEGUNDIR
ALDREI MEIRA
ÚRVAL
Opið laugardag
kl. 10.00-16.00
Bifreiða-
eftirlit í nútíð
og framtíð
eftirKarlG.
*
Asgrímsson
Hinn fyrsta mars sl. tóku gildi
ný umferðarlög og eru í þeim ýms-
ar breytingar frá fyrri lögum, og
er nú búið að lögfesta ýmsar lög-
leysur, sem bifreiðaeftirlitið hefur
framkvæmt á undanfömum árum
og á ég þar við þá kafla laganna,
sem fjalla um skráningu ökutækja
og skoðun. í gömlu lögunum var
ákvæði um að lögreglustjórar
ákveði og auglýsi aðalskoðun hver
í sínu umdæmi, en fyrir síðustu
áramót auglýsti Bifreiðaeftirlitið í
Reykjavík í dagblöðum, útvarpi, á
plakötum og dreifímiðum aðalskoð-
un bifreiða um land allt og í þeim
auglýsingum eru íbúar Mosfells-
bæjar, Seltjamamesbæjar, Garða-
bæjar og Kópavogsbæjar boðaðir
til að mæta í Reykjavík eða Hafnar-
fírði með bfla sína. Nú hefur al-
mennt verið talið að auglýsingar frá
opinberum aðilum er varða almenn-
ing og fólk á að fara eftir, öðlist
ekki gildi fyrr en þær hafí verið
birtar í Lögbirtingablaði, en auglýs-
ingar um aðalskoðun bifreiða hafa
ekki birst þar.
Em auglýsingar um aðalskoðun
bifreiða lögiegar? Samrýmist það
lögum og sljómarskrá Islands að
boða menn í önnur lögsagnarum-
dæmi með ökutæki sín til skoðunar
eins og íbúum Mosfellsbæjar, Sel-
tjamamesbæjar, Garðabæjar og
Kópavogsbæjar er gert að gera
samkv. áðumefndum auglýsingum?
í marsmánuði lagði dómsmála-
ráðherra fram á Alþingi tillögur til
breytinga á nýju umferðarlögunum
og fjalla þær tillögur aðallega um
Bifreiðaeftirlitið og niðurlagningu
þess. Tilkoma þessa nýja frumvarps
mun vera tillögur nefndar, sem
hafði það hlutverk að fínna Ieiðir
til að koma aðalskoðun og skráning-
um bifreiða í hendur hlutafélags svo
hægt yrði að leggja Bifreiðaeftirlit-
ið niður og á samkv. þessum tillög-
um engu að breyta nema nöfnum
á þeim sem eiga að framkvæma
verkin. Eins og alþjóð veit hefur
bifreiðaeftirlitið í Reykjavík verið
sú stofnun sem hefur verið í efsta
sæti sem óvinsælasta stofnunin, eða
með öðrum orðum, sú stofnun sem
fólk vill síst koma í, og er því mjög
skiljanlegt að ráðherra vilji breyta
þar um, en hefði ekki verið eðli-
legra að láta nefndina leita leiða
til úrbóta og kanna alla möguleika
til að bæta þjónustu og auka um-
ferðaröryggi, heldur en að fínna
leið að fyrirfram gefínni niðurstöðu,
eihs og nú virðist hafa verið gert,
en ég hef ekki séð í greinargerð
nefndarinnar að hún hafi kannað
aðrar leiðir en stofnun hlutafélags
til að annast skoðun og skráningar.
Og hveijir eiga svo að verða eigend-
ur að þessu hlutafélagi? Það eru,
rfkissjóður, tryggingafélög, bflainn-
flyljendur og bflaviðgerðarmenn,
og er því þama lagt til að þeir sem
tryggja, flytja inn og gera við bflana
annist sjálfír eftirlit með eigin vinnu
og framleiðslu. Hefði ekki verið
betra að þetta félag væri að öllu
leyti eign ríkisins, annaðhvort sem
hlutafélag eða sjálfseignarstofnun.
Er heppilegt að fela einkaaðilum
löggæslu- eða eftirlitsstörf, sem
eiga að vera til öiyggis almenn-
ingi? Ég get ekki samþykkt það.
I frumvarpinu og í tillögum
nefndarinnar er gert ráð fyrir að
tekið verið upp fast númerakerfi á
ökutæki og umskráningar hætti og
eins er gert ráð fyrir að ökuprófín
verði ekki hjá nýja félaginu, en
samkvæmt útreikningum á störfum
Bifreiðaeftirlitsins skiptast þau
þannig að skoðun og nýskráningar
eru helmingur og umskráningar og
próf hinn helmingurinn, og er því
áætlað að nýja félagið taki að sér
um það bil helming af þeim störfum
sem Bifreiðaeftirlitið hefur í dag.
í greinargerð nefndarinnar með
tillögum sfnum er gert ráð fyrir að
rekstrarkostnaður hins nýja félags
verði um 160 milljónir króna á ári
miðað við verðlag í des. 1987. En
hvemig er þetta miðað við rekstur
Bifreiðaeftirlitsins. Til þess að
standa undir rekstri á helmingi af
starfsemi Bifreiðaeftirlitsins þarf
nýja félagið 24 milljónum meira á
ári en Bifreiðaeftirlitið allt og er
þá miðað við síðastliðið ár, en heild-
arrekstrarkostnaður Bifreiðaeftir-
litsins sl. tvö ár hefur verið sem
hér segin Árið 1986 tæpar 107
milljónir kr. og 1987 um 136 millj-
ónir kr. Tekjur þar á móti af störf-
um Bifreiðaeftirlitsins árið 1988
vora skoðunargjöld tæp 81 milljón,
skráningargjöld tæpar 103 milljón-
ir, prófgjöld rúmar 3 milljónir og
sértekjur rúmar 29 milljónir eða
samtals 216 milljónir. Mismunur
því árið 1986 kr. 109 milljónir f
hagnað fyrir rfkissjóð. Þar sem tekj-
ur árið 1987 hækkuðu ekki minna
en kostnaður má áætla að hreinn
hagnaður fyrir ríkissjóð hafí ekki
verið undir 140 milljónum króna.
Af þessu má ljóst vera að um vera-
legt tekjutap er að ræða fyrir ríkis-
sjóð ef þetta félag verður stofnað
og því falið skoðun og skráningar.
Þar sem gert er ráð fyrir að rekstr-
arkostnaður hins nýja félags verði
rúmlega helmingi hærri en Bifreiða-
eftirlitsins fyrir sömu störf er ekki
hægt að reikna með að skoðunar-
gjöld, nýskráningagjöld, númera-
spjöld o.fl. verði ódýrara hjá því en
er í dag enda hefðu þau tæplega
dugað árið 1987 miðað við áætlaðan
rekstrarkostnað, því umskráningar-
gjöld sem vora milli 80 og 100
milljónir 1987 eiga að falla niður
þegar umskráningum verður hætt.
Á seinni hluta árs 1987 og í árs-
byijun á þessu ári hafa verið fundn-
ir nýir tekjustofnar fyrir Bifreiða-
eftirlitið sem eflaust verða grann-
tölur fyrir gjaldtöku í nýja félaginu,