Morgunblaðið - 19.04.1988, Blaðsíða 26

Morgunblaðið - 19.04.1988, Blaðsíða 26
26 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. APRÍL 1988 BRÉF FRÁ BANGLADESH: „Verði ég að gjalda fyrir baráttuna með lífi mínu...“ Spjallað við Sjeik Hasinu Wajid og vangaveltur um stjórnmálaástandið eftir Jóhönnu Kristjónsdóttur „Ég hef margsinnis verið sett í fangelsi, ferðafrelsi mitt skert og ég hef fengið líflátshótanir oftar en ég get talið. En það hvarflar ekki að mér að gefast upp, baráttan stendur um, hvort Bangladesh verður lýðræðisríki eins og föður minn, Mujibur Rah- man, dreymdi um, þegar hann lýsti yfír sjálfstæði íandsins 1971. Ég kæri mig kollótta um hættuna og óvild stjómarherranna og Ers- hads hershöfðingja. Verði ég fyrr eða síðar að gjalda fyrir baráttuna með lífí mínu, vona ég að hún hafí ekki verið háð til einskis." Þetta sagði Hasina Wajid, leið- togi Awami-flokksins og sjö ann- arra stjómarandstöðuflokka, sem hafa sameinast undir hennar for- ystu. Við sátum í bókaherberginu á heimili hennar í Dhaka, en þar var faðir hennar myrtur 1975. Skotgötin voru um allt herbergið og hún sýndi mér þau eins og helgan dóm. Hún er í ljósum sari og látlaus í fasi, en hitnar í hamsi þegar hún fer að tala og öðru hveiju lítur hún á mig og segir eins og til skýringar: Ég er nefnilega hug- sjónamaður eins og faðir minn ... Hún sagðist hafa verið glöð að veita mér viðtal, hún vissi að ís- lendingar hefðu stutt Bangladesh og veitt þeim hjálp þegar hungurs- neyðin geisaði í landinu 1973— 1974. Hún sagðist muna að vél sem stjómað hefði verið af íslend- ingi hefðí farizt við Dhaka er hún var að koma með hjálpargögn og að ýmsir íslendingar hefðu verið í landinu við hjálpar- og kennslu- störf í fískveiðum. __ Áður en ég fékk að ganga á hennar fund var aðstoðarkona hennar látin ræða við mig, það átti greinilega að vera milt og blítt spjall um daginn og veginn, en breyttist svona hægt og rólega í einhvers konar yfírheyrslu. En þegar mér var svo borið te og smákökur, þóttist ég vita að ég hefði staðizt þetta hálf skrítna próf. Menn greinir á um, hvað valdi vinsældum Hasinu Wajid. í raun- inni hefur hún lítið gert af því, fremur en stalla hennar Khalida Zia, leiðtogi Þjóðarflokksins, að setja fram raunhæfar tillögur. Hún hefur haldið uppi óvæginni gagnrýni á Ershad, sem hún kall- ar alltaf „hershöfðingja" og telur forsendur alls að hann fari úr for- setastóli. Augljóst er að hún nýtur föður síns og þeirra vinsælda sem hann naut, einkum áður en hann tók við stjóm landsins. Sjálf er hún bæði geðþekk og falleg kona, en hún „höfðar til tilfínninga fremur en skynsemi" sagði ein- hver við mig. Og bætti raunar við, að það væri sennilega partur af eðli Bangladesha. Khalida Zia hefur að undanfömu þótt ívið málefnalegri og mér skilst að keppni milli þeirra hafí harðnað enn upp á síðkastið og Hasina er sögð óttast að missa frá sér flokka yfír í raðir Þjóðarflokks Khalidu. I samtalinu við mig neitaði hún þessu náttúrulega, en benti á að milli þessara flokka væri djúp- stæður skoðanamunur á því, hvemig ætti að Ieysa vanda Bangladesh. Þá var auðvitað tilva- lið að spyija hana hvemig hún myndi gera það. Hún brást við á þann hátt, sem virðist nokkuð dæmigerður. Að flytja þrungna ræðu um fómir og baráttu, skrifræði og spillingu stjómvalda, ritskoðun og kúgun. Og svo? sagði ég. — Við viljum stöðva þessa samsærispólitík Ersads hershöfð- ingja. Við viljum lýðræði. í kosn- ingunum 1986 kom glöggt í ljós, að fólk vildi breytingu. Við höfíim sannanir fyrir því að með réttu áttum við að fá 226 sæti af 300, en Ershad hershöfðingi lét breyta úrslitunum. Við hefðum átt að fá umboð til að mynda stjóm, það leikur enginn vafi á því. Og svo í kosningunum nú greiddu aðeins atkvæði morðingjar föður míns og nokkrir tækifærissinnar. Þeir segja að kosningaþátttakan hafí verið 50 prósent, en við vitum betur. Við staðhæfum að hún fór ekki yfír 1%, sem þýðir að um 460 þúsund hafí kosið af 46 milljónum. Það sér hver maður að slíkar kosn- ingar eru ekki marktækar í alvöru. — Og svo? sagði ég. — Það er varla nóg að efna til kosninga og Myndir af forsetanum eru alls staðar og tíundað rækilega hvað hann er alltaf að gera: færir fátækri telpu kjól að klæð- ast í — eða hittir Reagan Bandaríkjaforseta. vinna. Hvað ætlið þið að gera? — Já, ég vil sem sagt að alvöru- þing verið kosið. Þing sem er ein- hvers megnugt og hefur vilja til að vinna. I staðinn fyrir að hreiðra um sig makindalega. Við verðum að efla iðnað í landinu og byggja akuryrkjuna — sem gefur mesta möguleika hér — upp frá grunni. Það verður að takmarka fólks- Ijölgunina með fræðslu og hefja skipulagningu heilbrigðisþjón- ustu, sem er í molum. Það verður að leiða fólk f skilning um gildi menntunar, sem hefur verið af- rækt gersamlega. Fólk hvorki hirðir um að láta böm sfn í skóla né hefur efni á því. Menntunin á Kosningaspjiild til stuðnings Ershad. Óeirðalögregla handtekur „friðarspilli“ á kosningadag. að vera ókeypis og það á að sýna fólki fram á að það borgi sig að mennta sig. Nú er öllum ráðum beitt gegn því að fólk sem er andsnúið stjóminni Ijúki fram- haldsmenntun, því að stjómin er með puttana í öllu. Með því að skipuleggja þessa þætti sem ég hef nefnt á nýjan hátt tækist einn- ig að draga úr atvinnuleysi, sem nú er'20 prósent og þó trúlega meira. Við verðum að uppræta spillinguna sem blómstrar í æðstu röðum, þar sem menn hagnast á gull-, eiturlyfja- og vopnasmygli. Mútur viðgangast hvert sem litið er. Nokkur þúsund valdamenn skara eld að sinni eigin köku og Ershad hershöfðingi mokar pen- ingum í herinn til að hafa hann sér undirgefínn. Hún leit á mig og sagðist vona að þetta svaraði spumingu minni um hvemig mætti leysa vanda Bangladesha. Ég yppti öxlum og sagði kurteislega, að mér fyndist þetta dálítið almennt orðað. Hvort hún og hennar menn hefðu gert einhvers konar „vinnuskrá" þar sem þetta væri allt skilgreint nán- ar. Hún bandaði hendinni frá sér og sagði dálítið óþolinmóð: — Það er ekki þörf á því. Við vitum hvað við viljum gera og hvemig við ætlum að vinna. Ég er ekki að sækjast eftir völdum fyrir mig persónulega, skilurðu, ég veit að ég naut í upphafí arf- leifðarinnar sem faðir minn skildi eftir sig. En ég vona að ég hafí sannað að ég er traustsins verð, enda hópast fólk til okkar og við fínnum þann hljómgrunn sem við eigum alls staðar. Eg er alin upp á pólitísku heimili og faðir minn var hugsjónamaður og ég sat við fótskör hans og lærði af honum. Þetta er auðvitað gott og gilt, svo langt sem það nær. En samt blasir við að Mujibur Rahman reyndist Bangladesh ekki sá stjómandi sem flestir vonuðu. Hann hafði verið ötull og táp- mikill í stjómarandstöðu og kom Mukthi Bahini — frelsishemum — óumdeilanlega á laggimar. Meðan frelsisstríðið geisaði í landinu, þar sem pakistanskir hermenn sýndu viðbjóðslega grimmd, sat Mujibur lengst af í fangelsi í Vestur- Pakistan. Ziaur Rahman, einn nánasti samstarfsmaður hans, tók þá við stjóm Mukhti Bahini og með vopnasendingum frá Indveij- um tókst þeim að veijast. Hetju- skapur margra þessara manna er í minnum hafður. Að lokum sauð svo upp úr milli Indveija og Pa- kistana og indverski herinn réðst inn í landið og mótstaða Pakistana var brotin á bak aftur og þann 16. desember lýsti Mujibur yfír að landið Bangladesh væri orðið að raunveruleika. Hann hét löndum sínum þá að innan sex mánaða skyldi Bangla- desh geta brauðfætt sig, hann hét að byggja upp akuryrkju og iðn- að, efla menntun og bæta heil- brigðisþjónustuna. En þegar á reyndi virðist Mujibur ekki fær um að leiða landið á friðartímum. Uppbyggingin fór fyrir lítið og síðan kom uppskerubrestur, flóð og hungursneyð sem gerði honum og mönnum hans lífíð harla óbæri- legt 1973-1974. Auðvitað var það hægara ort
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.