Morgunblaðið - 25.05.1989, Side 1

72 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
115. tbl. 77. árg.
FIMMTUDAGUR 25. MAI 1989
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Fækkun vopna í Evrópu:
Bush fagnar tillögu
So vétstj órnarinnar
Segir hana um margt minna á tillögn NATO
New London í Connecticut-ríki. Reuter.
GEORGE Bush Banadarílqaforseti telur að taka beri alvarlega
nýjustu tillögu Sovétstjórnarinnar um stórfellda fækkun her-
manna og vígtóla í Austur- Evrópu. Talsmaður forsetans, Marlin
Fitzwater, skýrði blaðamönnum frá þessu í gær og sagði tillögur
Sovétmanna um margt minna á tillögur Atlantshafsbandalagsins
(NATO) um niðurskurð hefðbundins herafla í Evrópu sem kynnt-
ar voru í marsmánuði.
Talsmaðurinn kvað Míkhaíl S.
Gorbatsjov, leiðtoga sovéska
kommúnistaflokksins, hafa gert
James Baker, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, grein fyrir tillögu
þessari á fundi þeirra í Moskvu
þann 11. þessa mánaðar. „Tillag-
an er sett fram í fullri alvöru og
við hlökkum til samningaviðræðn-
anna,“ sagði talsmaðurinn og
bætti við að Sovétmenn hefðu nú
gert ítarlega grein fyrir einstökum
atriðum hennar.
Bandaríska dagblaðið The Was-
hington Post skýrði frá því í gær
að Sovétmenn hefðu lagt fram
nýja tillögu í Vínarviðræðum að-
ildaríkja NATO og Varsjárbanda-
lagsins um niðurskurð á sviði hins
hefðbundna herafla í Evrópu. Sov-
étmenn hefðu lýst sig reiðubúna
til að fækka verulega í herliði sínu
í Austur-Evrópu auk þess sem ráð
væri fyrir því gert að þúsundir
skriðdreka, brynvagna og annarra
viðlíka vígtóla yrðu fluttar frá
ríkjunum austan Járntjaldsins.
Bretland:
Dæmdur til
að borða
heilsufeeði
Lundúnum. Reuter.
BRESKUR unglingur, sem
hafði margoft verið dæmdur
fyrir innbrot, hefur verið
dæmdur til að borða ein-
göngu heilsufæði.
Dómari í Lundúnum fyrir-
skipaði unglingnum að snæða
holla fæðu, svo sem heilhveiti-
brauð, ferska ávexti og græn-
meti, í stað óhollrar fæðu á
skyndibitastöðum, ella yrði
hann hnepptur í fangelsi. Innan
örfárra vikna hafði unglingur-
inn breyst úr árásargjömum
síafbrotaunglingi í fyrirmynd-
arborgara.
í stað þess að stunda innbrot
og þjófnað er hann nú í fastri
vinnu. Hann er hættur að þefa
af lími til þess að komast í vímu
og er fluttur til foreldra sinna
eftir langa vist á stofnunum.
„Mér líður miklu betur. Ég
sef betur, er farinn að njóta
lífsins og er hættur að rífast,"
segir unglingurinn og kveðst
ekki sakna fyrra lífemis síns.
George Bush bandaríkjaforseti
sagði í viðtali sem birtist samtím-
is í nokkrum evróþskum dagblöð-
um í gær að hugsanlegt væri að
samkomulag næðist um verulegan
niðurskurð hefðbundinna vopna í
Evrópu. Hann lagði hins vegar
áherslu á að ekki kæmi til greina
að kalla herlið Bandaríkjamanna
frá Evrópu. í viðtalinu kom einnig
fram að forsetinn efaðist um að
unnt yrði að leysa deilu Vestur-
Þjóðveija annars vegar og Breta
og Bandaríkjamanna hins vegar
um endurnýjun skammdrægra
kjamorkuvopna fyrir fund leið-
toga aðildarríkja Atlantshafs-
bandalagsins sem hefst í Bmssel
næsta mánudag.
Útvarpið í Kína:
Reuter
Lýðræðisumbóta krafíst í Mosku
Þúsundir manna rétta upp hönd á mótmælafundi, sem haldinn var
í Gorky-garði í Moskvu í fyrrakvöld til að krefjast aukins tjáningar-
frelsis. Minnisvarðahreyfingin, sem berst gegn arfleifð stalínismans
í landinu, stóð fyrir fiindinum. Á borðanum stendur: „Karabak-
nefiidin er sómi og samviska armensku þjóðarinnar." Fundurinn
tengdist setningu hins nýja fiilltrúaþings Sovétrílyanna í dag, en
mjög er á reiki hvaða hlutverki þingið eigi að gegna. Sovéskir Qöl-
miðlar gáfii í gær til kynna að helsta hlutverk þingsins yrði að kjósa
í Æðsta ráðið og háttsetta embættismenn, til að mynda forseta lands-
ins. Málgagn kommúnistaflokksins, Pravda, birti áminningu til fé-
laga i kommúnistaflokknum sem sæti eiga á þinginu, en þeir eru
um 85% þingmanna, um að þeim bæri að fylgja ákvörðunum mið-
stjórnar flokksins.
Frakkland:
Stríðsglæpa-
maður tek-
inn höndum
París. Reuter.
FRANSKI stríðsglæpamaðurinn
Paul Touvier, sem franska lög-
reglan hefur leitað að í 45 ár,
var handtekinn í gær skammt frá
klaustri í Nice.
Touvier var yfirmaður lögregl-
unnar í Lyon, sem aðstoðaði nasista
við að hafa uppi á félögum í and-
spyrnuhreyfíngunni. Lögreglan tel-
ur að hann hafi haft náið samstarf
við Klaus Barbie, yfirmann
Gestapo, sem dæmdur var í
lífstíðarfangelsi í Frakklandi árið
1987 fyrir stríðsglæpi. Frönsk út-
varpsstöð skýrði frá því að franskir
kaþólikkar hefðu skotið skjólshúsi
yfir Touvier eftir að seinni heims-
styijöldinni lauk. Hann fannst í
klaustri sem tengist Marcel Lefebre
erkibiskupi, sem páfi bannfærði
árið 1987.
Touvier hefur tvisvar sinnum
verið dæmdur til dauða en George
Pompidou, þáverandi Frakklands-
forseti, náðaði hann árið 1972.
Fyrrum félagar í andspymuhreyf-
ingunni lögðu síðar fram ákærar á
hendur honum fyrir glæpi gegn
mannkyninu.
Námsmenn í Peking sak-
aðir um gagnbyltingfu
Óttast er að hernum verði gefin fyrirmæli um aðgerðir '
Peking. Reuter. Daily Telegraph.
KÍNVERSKIR fjölmiðlar sökuðu í gærkvöldi námsmennina, sem stað-
ið hafa fyrir andófi í miðborg Peking undanfarna tólf daga, um að
vera gagnbyltingarsinna og hafa þessar ásakanir valdið miklum ótta
á meðal námsmanna um að hersveitir verði sendar á vettvang til að
brjóta andóf þeirra á bak aftur. Útvarpið í Peking flutti yfirlýsingu
frá herstjóni landsins, þar sem hermenn voru hvattir til þess að fylgja
fyrirmælum flokksforystunnar og framfylgja herlögunum, sem Li Peng
forsætisráðherra setti á laugardag.
Allt hafði verið með kyrrum kjör-
um í miðborg Peking í gær. Erlend-
ir ferðamenn tóku myndir af andófs-
mönnunum og konur léku við börn
sín við vegatálma, sem reistir vora
til að stöðva skriðdrekasveitir og
brynvarðar bifreiðar.
Wan Li, forseti kínverska þings-
ins, kom frá Bandaríkjunum til Kína
í gær, en hann flýtti heimkomu sinni
vegna andófsins í Peking. Flugvél
hans fékk ekki lendingarleyfi í Pek-
ing og varð hún því að lenda í Shang-
hai. Námsmenn, sem verið hafa á
Torgi hins himneska friðar, höfðu
vonast til þess að Wan Li myndi
boða til skyndifundar þingsins, þar
sem Li Peng yrði vikið úr embætti
fyrir að reyna að bijóta mótmælin
á bak aftur með því að setja herlög.
Marg bendir hins vegar til þess að
harðlínumennirnir innan flokksins
hafi styrkt stöðu sína í valdabarát-
tunni við umbótasinna.
Staðfest hafði verið að hersveit-
imar, sem framfylgja áttu herlögun-
um, hefðu verið kallaðar á brott og
stjórnarerindrekar sögðu að þær
hefðu verið sendar til herstöðva og
flugvalla í grenndinni.
I yfirlýsingunni sem flutt var í
útvarpinu segir að „lítill hópur
manna“ hafi valdið glundroða og
stjórnleysi í landinu með það að
markmiði að koma flokksforystunni
frá og binda enda á kommúnismann
í landinu. „Vegna þessarar alvarlegu
baráttu verðum við að sýna rósemi
og viðhalda byltingarandanum.
Hversu alvarlegt sem ástandið verð-
ur, hversu erfiða baráttu sem við
eigum fyrir höndum, verðum við að
hlýða skipunum herstjórnarinnar,"
segir í yfirlýsingunni. Talsmenn
námsmanna túlkuðu yfirlýsinguna
þannig að herstjórnin hygðist senda
hersveitir inn í miðborgina. Tilkynnt
var í hátalarakerfi námsmanna að
stjórn Li Pengs nyti ekki lengur
trausts þjóðarinnar og voru náms-
mennimir hvattir til þess að beijast
fyrir málstað sínum.
Reuter
Hermenn á verði við innganginn að höfuðstöðvum kínverska komm-
únistaflokksins í Peking. Harðvítug valdabarátta á sér stað á bak
við þetta hlið á milli Zhao Ziyang flokksleiðtoga og Li Pengs forsæt-
isráðherra.
Skýrt hefur verið frá því að náms-
menn í Peking, sem koma frá öðram
borgum Kína, hafi verið hvattir til
þess að fara til heimaborga sinna
til að skipuleggja mótmæli þar. Sam-
gönguyfirvöld hafi útvegað þeim
ókeypis farmiða með lestum.
Vestrænir stjornarerindrekí
segja að lögreglan hafi brotið á ba
aftur mótmæli 20.000 manna í borf
inni Wuhan, handtekið 20 þeirra o
slasað 200. Þá munu allt að 100.00
manns hafa efnt til mótmæla í borg
unum Canton og Chengdu. •