Morgunblaðið - 09.12.1989, Page 1

80 SIÐUR B
282. tbl. 77. árg.
LAUGARDAGUR 9. DESEMBER 1989
Prentsmiðja Morgnnblaðsins
Tékkóslóvakía:
Yilja Vaclav Hav-
el í forsetastól
Prag. Reuter.
MARIAN Calfa, sem þykir líklegasti arfitaki Ladislavs Adamecs í emb-
ætti forsætisráðherra Tékkóslóvakíu, reynir nú allt hvað af tekur að
mynda nýja stjórn, sem Borgaravettvangur, samtök stjómarandstæð-
inga, getur sætt sig við. Borgaravettvangur gerir kröfú um að Gustav
Husak, forseti landsins, víki og leikskáldið Vaclav Havel taki við.
Havel, sem setið hefur í fangelsi
samanlagt í fimm ár vegna andstöðu
sirinar við kommúnistastjórnina,
sagði þegar þessi möguleiki var bor-
inn undir hann að yrði þróun mála
á þann veg að hann þjónaði landi
sínu best með því að taka við forseta-
embættinu þá yrði svo að vera.
Kommúnistaflokkurinn í Tékkó-
Skattur á vak-
ir í Danmörku
Kaupmannahöfn. Reuter.
DANSKA fjármálaráðuneytið,
sem undirbýr nú fjárlagafrum-
varpið fyrir næsta ár, hefur
fundið upp nýja tekjuiind -
skatt á veiðimenn sem skera
vakir á isi lagðar ár og tjarnir.
Ráðuneytið vill að lagður verði
skattur sem nemur 500 dönsk-
um krónum, 4.500 ísl., á hveija
vök frá og með 1. janúar. Vand-
inn er aðeins sá að undanfarin
ár hafa aldrei verið svo miklir
vetrarkuldar í Danmörku að
veiðimenn gætu skorið slíkar
vakir.
slóvakiu ákvað að Calfa væri forsæt-
isráðherraefni flokksins eftir að
Adamec sagði af sér á fimmtudag.
Adamec gaf þá skýringu að hann
gæti ekki sætt sig við þrýsting
stjórnarandstöðunnar sem vill að
a.m.k. helmingur ráðherra í nýrri
ríkisstjórn sé ekki úr röðum komrn-
únista. Calfa segist hins vegar.geta
fallist á þá kröfu.
Evzen Vacek, aðstoðarutanríkis-
ráðherra Tékkóslóvakíku, boðaði
staðgengil sovéska sendiherrans í
landinu á sinn fund í gær og fór
fram á viðræður milli landanna um
brottflutning sovésks herliðs. Sov-
éski herinn hefur verið í Tékkóslóv-
akiu síðan vorið í Prag var kæft í
fæðingu árið 1968.
Reuter
Nú er verið að rífa niður landamæragirðinguna milli Tékkóslóvakíu og Austurríkis. Sést hér hvar
tékkneskur ýtustjóri ryður burt öilum tálmum á landamærum ríkjanna.
Austur-Þýskaland:
Hreinsanir
Sjálfstæði ríkisins sagt í
húfi á þingi kommúnista
í Búlgaríu
Sofíu. Reuter.
MIÐSTJÓRN kommúnistaflokks-
ins í Búlgaríu ákvað í gær að
reka sex menn úr stjórnmálaráði
flokksins og 27 úr miðstjórninni,
þar á meðal Todor Zhivkov, fyrr-
um flokksleiðtoga.
Er þetta í annað sinn á fjórum
vikum sem gerðar eru viðamiklar
breytingar á forystu landsins. Flest-
ir þeirra sem voru reknir eru taldir
harðlínumenn og stuðningsmenn
Zhivkovs. Fyrirhuguð eru fjöldamót-
mæli í Sofíu um helgina og telja
vestrænir stjórnarerindrekar að Pet-
ar Mladenov flokksleiðtoga sé í mun
að sýna að hann sé reiðubúinn að
hlýða á kröfur um umbætur.
Opinber rannsókn á spillingarmálum Honeekérs og átta samstarfsmanna hans
Austur-Berlín. Reuter.
SÖGULEGT flokksþing kommúnista 1 Austur-Þýskalandi hófst í
gærkvöldi. 2.800 fúlltrúar komu þá saman til að ræða framtíð flokks-
ins og voru þeir varaðir við því að sjálfstæði landsins væri í húfi.
Nokkrum klukkustundum áður var tilkynnt að rannsókn væri haf-
in á spillingarmálum níu fyrrverandi forystumanna flokksins. Hart-
nær helmingur þeirra, sem sæti áttu í stjórnmálaráði flokksins, þar
á meðal Erich Honecker, fyrrum flokksleiðtogi, eru sakaðir um
auðgunarbrot og að hafa valdið Austur-Þjóðveijum efiiahagslegu
tjóni með sérgæðingshætti sínum.
Um 2.800 fulltrúar voru á
flokksþinginu, sem haldið var í
íþróttahöll í einu af úthverfum
Austur-Berlínar. „Við erum ekki
hér til að ræða aðeins framtíð
kommúnistaflokksins, heldur einn-
ig ríkisins. Ef við upprætum flokk-
inn, upprætum við einnig ríkið,“
sagði Herbert Kroker, formaður
25 manna nefndar sem stjórnað
hefur starfsemi flokksins frá því
öll foiystusveit hans sagði af sér
á sunnudag. Hans Modrow forsæt-
isráðherra fór hörðum orðum um
Reuter
Suður-N oregur:
Loftmengun stórminnkar
BRENNISTEINSINNIHALD í lofti yfir Suður-Noregi minnkaði um
40% á árabilinu 1980-87 og í úrkomu um 25%. Stafar þessi gleði-
lega þróun af auknum mengunarvörnum í Vestur-Evrópu og er
árangurinn meiri en nokkurn óraði fyrir. Sagði frá þessu í norska
dagblaðinu Aftenposten síðastliðinn fimmtudag.
í skýrslu um mengun af völdum
súrs lofts og regns í Suður-Noregi
segir, að á fyrrnefndum tíma hafi
brennsteinsmengun í Vestur-Evr-
ópu minnkað um 37% en ekki nema
um 10% í Austur-Evrópu. Loft-
mengun í Noregi kemur yfirleitt
frá nágrannalöndunum, Dan-
mörku, Svíþjóð og Bretlandi, og
auknar mengunarvarnir þar segja
því strax til sín í heilnæmara lofti.
Skýjaflotarnir eiga hins vegar
lengri leið að baki og því hefur
ekki dregið jafn mikið úr súra
regninu.
Kristin Hille Valla, umhverfis-
málaráðherra Noregs, segir þessar
niðurstöður mikið fagnaðarefni
enda sýni þær svart á hvítu, að
alþjóðlegt samstarf í þessum efn-
um sé miklu árangursríkara en
nokkur hafi búist við.
Þótt brennisteinsmengun hafi
minnkað er köfnunarefnismengun-
in enn of mikil og það er aðallega
henni að kenna, að í Noregi eru
nú 2.000 vötn „steindauð". Norð-
menn leggja hins vegar áherslu
á, að þarna sé um að ræða
„norska“ mengun, ekki útlenda,
og stafi einkum frá bílum, verk-
smiðium og landbúnaði.
Austur-þýskir lögreglumenn fjarlægja vopn liðsveitar kommúnista,
sem hefur verið leyst upp, í orkuveri í gær.
Erich Honecker, fyrrum flokksleið-
toga, og samstarfsmenn hans og
sagði að þeir hefðu vanmetið
fjöldamótmælin í landinu í októb-
er.
Á meðan þessu fór fram skýrði
austur-þýska fréttastofan ADN frá
því að lögreglan hefði lagt undir
sig höfuðstöðvar öryggislögregl-
unnar illræmdu. Smáflokkar, sem
verið höfðu á bandi kommúnista-
flokksins, og stjómarandstæðingar
höfðu krafist þess að öryggislög-
reglan yrði leyst upp og að rann-
sókn yrði hafin á spillingu innan
hennar.
Sex af forystumönnunum fyrr-
verandi, sem hafa verið ákærðir,
eni í fangelsi, þar á meðal Willi
Stoph fyrrum forsætisráðherra,
Erich Mielke fyrrum öryggismála-
ráðherra og Werner Krolikowski
fyrrum landbúnaðarráðherra.
Honecker, sem er við slæma heilsu,
og Joachim Hermann, fyrrum
áróðursmálaráðherra, eru í stofu-
fangelsi. Hermann Axen, sem fór
með alþjóðatengsl í stjórninni, var
í Moskvu til að gangast undir
skurðaðgerð í auga er handtaka
hans var fyrirskipuð. Allir nema
Axen hafa verið reknir úr flokkn-
um. Verið er að rannsaka spilling-
armál rúmlega 110 embættis-
manna kommúnistaflokksins, en
hluti þeirra hefur látið af embætti.