Morgunblaðið - 09.12.1989, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. DESEMBER 1989
47
Hinn mannlegi þáttur/ÁSGEiR hvítaskáld
Bláa lugtin, kráin við hafið
Sólin skein sterkt svo maður
fékk ofbirtu í augun frá hafinu.
Litla skektan bar sig vel í stuttum
öldunum. Við vorum í vari frá
úthafinu; við vorum á siglingu í
norska skeijagarðinum.
Um borð voru 7 manns, 4 full-
orðnir en skipstjórinn og eigandi
bátsins var aðeins 10 ára gamall
ljóshærður drengur. Þetta var
falleg hálfopin mahonyskekta,
byggð eftir norskum venjum.
Hann hafði fengið hana hjá pabba
sínum og sjálfur skrapað hana og
málað. Hann þekkti allar siglinga-
leiðir, hættuleg sker og vissi
stefnuna upp á hár. Báturinn
vaggaði blítt. Um allt voru skútur
og mótorbátar á siglingu, fólk lá
á klöppum og sólaði sig. Ljós-
geislarnir stungu mann í augun.
Mig sveið í axlirnar eftir sjóbaðið
og sólbrunann. Hlý gola lék um
vanga mína, smaug í gegnum
hárið og ég vissi að þetta var
lífið. Þetta var eins og langþráður
draumur.
Ljóshærði drengurinn tók
stefnuna að Lyngör, eyju í Suður-
Noregi, þar sem áður var fiskibær
en er nú paradís siglingamanna.
Ríka fólkið í Osló hafði keypt
gömlu skipstjóra- og stýrimanna-
húsin og gert að sumarbústöðum.
Og um þessar mundir voru flest
allir Norðmenn í sumarfríi. En
ljóshærði skipstjórinn var að fara
með okkur á heimsfræga krá, þar
sem margur siglingamaður hafði
svalað hungri og þorsta í aldarað-
ir. Þessa krá átti að sýna mér,
skáldinu frá íslandi.
Við sigldum inn á milli tveggja
eyja og allt var morandi í sumar-
bústöðum á báða bóga; falleg
hvít timburhús með bryggju og
bát. Matvöruverslun stóð við
bryggju og fólk bar matvörur um
borð í skútur sínar. Ég hafði
aldrei séð eins mikla bátatraffík;
allt frá risastórum milljónaskútum
niður í litlar jollur. Húsmóðir með
innkaupatösku undir handarkrik-
anum kom brunandi á litlum bát
og píndi rassmótorinn til hins ýtr-
asta. í miðri bugtinni lá víst stór
skonnorta á hafsbotninum.
Fyrr á tímum bjuggu fast á
eyjunni um 500 manns og þá var
þar skósmiður, sláturhús og
slökkvistöð. En nú bjuggu 125
manns fast, allt hitt voru túristar.
Á eyjunni voru engir bflar, bara
bátar, minnst tveir bátar á hús.
Og þama er kráin sem aðeins er
hægt að komast að á bát. Þarna
sigldum við í litlu sundi og mætt-
um skútum frá flest öllum þjóðum,
risastórum hraðskreiðum lysti-
snekkjum, allir voru á stuttbuxum
'og sólbrúnir.
Við beygðum fyrir nes og við
blasti stórt hvítt hús með blámál-
uðum gluggakörmum, smárúðótt-
ir gluggamir minntu á seiðandi
augu. Aragrúi af bátum lá þar
við bryggju. Utan á húsinu hékk
stór gömul koparlugt. Lugt sem
vísaði votum og köldum sjómönn-
um veginn að húsi þar sem þeir
gátu endurnýjað drauma sína.
Þetta var kráin við hafið; Bláa
lugtin.
Við bundum bátinn og klifmð-
um yfir seglskútur sem voru
komnar langt að og hraðbáta í
lúxus-flokki, fólk kinkaði kolli og
var vinalegt, úti á kajanum sat
fólk við borð og drakk öl úr stór-
um krúsum. Þama var mjög sér-
stakt andrúmsloft; „spesial sjarm-
ur“. Innan úr húsinu heyrðist
söngur frá sjóglöðum gestunum.
Er ég kom í dyragættina mætti
mér matarilmur blandaður sætum
vinþef. Það var troðfullt út að
dymm. Útitekið fólk sat þétt við
hlaðin borð. Það var skálað, hleg-
ið og sagt frá ævintýmm dagsins.
Hvergi var laust borð, það var svo
troðið að þjónustustúlkan átti
erfitt með að komast leiðar
sinnar. Upp á vegg vom skútu-
málverk, reipi og gömul harm-
óníka. Við fómm upp á efri hæð-
ina til að leita að borði. Ég heyrði
óm af ævintýram, sjóaravísum,
ástum; hugsanir þutu í gegnum
kollinn.
Við settumst við þykkt eikarb-
orð í einu af mörgum herbergjun-
um á efri hæðinni. En þar skein
„Og danski vísna-
söngvarinn spilaði
fimlega á gítarinn og
söng: „Det var en skik-
kelig bondemann, han
skulle ud efter ol...“
og allir tóku undir.“
í bera klöppina því húsið virtist
byggt utan í kletti. Upp á vegg
hékk risastórt stýrishjól úr skonn-
ortunni stóm, sem einhveijir
höfðu sótt niður á hafsbotn,
skrítnir og slitnir gítarar og
ásláttarhljóðfæri frá suðrænum
höfum.
„Hvað má bjóða ykkur?" spurði
þjónustustúlkan og tók upp blokk
og blýant, hún gaf mér auga eins
og hún skynjaði víkingablóðið.
„Þetta er íslenskt skáld sem
ætlar kannski að skrifa um stað-
inn,“ sagði einn Norðmaðurinn í
hópnum.
„Já, ef ég fæ innblástur," sagði
ég og reyndi að lækka rosta hans.
„Innblásturinn kemur þegar
kvölda tekur,“ sagði þjónustu-
stúlkan og sendi mér leyndar-
dómsfullt augnaráð.
Fiskisúpa borin fram í jámpotti
var frægasti réttur staðarins, þar
í vom skelfiskar af fínustu teg-
und, steinbítur með humarsósu
var líka á matseðlinum. Eftir
matinn fengu litlu strákarnir að
fara heim. Það tók að rökkva og
stóra bjórkönnumar urðu fleiri og
fleiri, og sögumar urðu meira
spennandi.
Danskur vísnasöngvari í dugg-
aratreyju gekk um herbergin og
söng drykkjuvísur, sjómannavalsa
og sagði brandara. Hann var með
skalla og stóran ölmaga. Gítarinn
var gatslitinn en það komu undra
blíðir tónar úr honum.
„To pilsnere i en snor, eftir en1-
bát...“ söng hann með sinni silki-
mjúku rödd, svo tónarnir bára
hugann langar leiðir.
Samræðumar gengu út á sigl-
ingar, köfun, góða krabba,
torpítóbáta. Ég heyrði sögu um
heimsins stærstu risalúðu sem
gamall fiskimaður á eyjunni hafði
fengið. Sögu um kafbát í stríðinu
sem beið 2 sólarhringa við klett,
hinum megin í sundinu á meðan
tveir menn fóm í land til að finna
einhver njósnagögn frá norsku
andspymuhreyfingunni. Og þessi
gögn höfðu veriðgrafin í kartöflu-
garði í þorpinu. Eg heyrði smygl-
arasögur frá bannámnum. Þegar
norskir sjómenn sigldu á móti
útlenskum skipum og keyptu farm
af brennivíni til að smygla í land
þegar hraðskreiðir tollbátamir
bmnuðu um allt og skutu aðvör-
unarskotum. En aðeins þeir sem
þekktu sker og þröngar grunnleið-
ir eða klettaskorur sluppu.
Og danski vísnasöngvarinn
spilaði fimlega á gítarinn og söng:
„Det var en skikkelig bondemann,
han skulle ud efter ol...“ og allir
tóku undir.
Ég sá út um gluggann að tungl-
ið var komið á loft og sló blárri
birtu yfir kyrrt hafið. Bátar dugg-
uðu rólega í festum. Á eyjunni
vom þröngirgöngustígar í staðinn
fýrir vegi, lítil falleg hús, skrúð-
garðar, rólegt líf, fólk sat úti á
veröndum sínum og naut kvöld-
kyrrðarinnar. Sá mann sigla heim
á opnum báti í tunglskininu, hann
var ber á skyrtunni. Maurildi lýstu
upp grænar öldurnar eftir bátn-
um. Taxibátur kom að bryggjunni
til að sækja fjölskyldu. Kvöldið
var heitt.
Alls staðar heyrðist mannamál.
Ég heyrði orð eins og sjóræningj-
ar, rifin segl, 24 sólarhringa logn,
stormur, Karíbahafið. Sumir karl-
mennimir urðu háværir og bmgðu
sér í sjómann. Margar stúlkur
vom með roða í vöngum.
„ .. .han skulle ud efter 0I, eft-
er 0I, efter oppsasa, tralalala...“
söng danskarinn og fólk hélt und-
ir arminn hvort á öðm og vagg-
aði í takt.
Hvar annars staðar gæti skáld
betur fengið innblástur en á Bláu
lugtinni, kránni við hafið.
22.900
Þú þarft ekki að eiga afruglara til þess að
eignast ódýrt og gott sjónvarp.
Við bjóðum úrvals 14 tommu litsjónvörp á
hreint frábæru verði.
*stgr.
Mfflfff
$ SAMBANDSINS
HOLTAGÖRÐUM SIMI 68 55 50
VK> MIKLAGARÐ

BAÐSKAPAR
3 gerðir - Oíal möguleikar ó uppsetningu.
Góð greiðslukjör EURO OG VISA RAÐGREIÐSLUR

Innréttingahúsíö
Háteigsvegi3 Verslun Sími 27344
NILFISK
Mótor með 2000 tíma kolaendingu
Kónisk slanga
10 lítra pappírspoki
Þreföld ryksíun
Nilfiskernúmednýrri ennbetri
útblásturssiu "MikroStatic-Filter".
Hreinni útblásturen ádur
hefurpekkst.
/FOniX
HATUNI 6A SÍMI (91J24420
HAGSTÆTT VERD *
Leðurklæddir hvíldarstólar
með skemli. 5 litir.
Margar gerðir.
Verð Irá
kr. 27.000,- stgr.
Myndbandsskápar
3 gerðir.
VALHÚSGÖGN
Ármúla 8,
sími 82275.
Þ.ÞORGRÍMSSOW &C0
UU RUTLAND
UU ÞÉTTIEFNI
AÞÖK-VEGGI-GÓLF -
ÁRMÚLA29, SÍMI 38640