Morgunblaðið - 09.12.1989, Qupperneq 51

MORGUNBIAÐIÐ LAUGARDAGUR 9.' DKSEMBER 1989
51
Gegn fáfræði hrokans
bliknar sannleikurinn
eftir Úlfar
Þormóðsson
Þessi skilningur Eiríks þessa á
hugarfari uppboðsgesta skýrist
mætavel í næstu málsgrein í ritsmíð
hans. Og áður en ég endurprenta
hana vil ég vekja athygli lesenda
Morgunblaðsins og forráðamanna
þess á því að þessi orð eru skrifuð
af fastráðnum menningarskríbent
blaðsins. En Eiríkur þessi fullyrðir:
„Þar sem engan vanhagar í raun
um listaverk,...“ Þetta er ótrú-
legt. Svo ótrúlegt að ég fæ mig
ekki til að fjalia frekar um þessa
fullyrðingu, því ég hlýt að vera —
er — ákaflega afbrigðilegur, og þá
allflestir gestir uppboðanna og allir
viðskiptamenn Gallerí Borgar, allir
kaupendur bóka, flytjendur og
aðdáendur tónlistar og leiklistar og
hins talaða orðs. Og líka Matti Jó
og Styrmir og mestöll ritstjórn
Morgunblaðsins.
í raun ætti ekki að þurfa lesa
lengra í þessari grein til þess að
hveijum sé ljóst að hún er kafald
hrokans og fáviskunnar umhverfis
sannleikann. En þijóska mín fær
mig til að halda áfram leiðréttingum
ef verða mætti Eiríki þessum til
einhven-ar upplýsingar. Hann talar
um matsverð og „óljóst á hveiju
það mat byggist og ekkert staðfest
verð er birt til samanburðar".
Um nokkurt skeið hefur Gallerí
Borg birt matsverð/markaðsverð
við sum þau verk sem boðin eru
upp. Það hefur komið fram í blöð-
um, það hefur komið fram á sýning-
um uppboðsverka og á hveiju upp-
boði á fætur öðru, að markaðsverð
er það verð sem samsvarandi verk
viðkomandi höfunda hafa verið að
seljast á í Galleríinu frá degi til
dags. Þetta er sú aðferð sem viður-
kennd er um allan heim og meðal
annars notuð jafnt af Kunsthallen
og Ame Bruun í Kaupmannahöfn
sem Sotherby’s í London og New
York. Og engir þessara aðila, og
ekki heldur við í Gallerí Borg, setja
aftan við slíkt mat klausu eins og
þessa: Verð þetta er grundvallað á
því að Eiríkur Þorláksson keypti
mynd þessa af Haraldi Sveinssyni,
framkvæmdastjóra Morgunblaðs-
ins, á þessu verði í maí 1986; sjá
reikning 10555 ogeiðsvarið framtal
beggja aðila. Og ástæðan fyrir
þessu er ein og hin sama út um
allan heim: Það er trúnaðarmál á
milli listaverkasalans og kaupan-
dans hver kaupir og á hvaða verði,
og það er einnig trúnaðarmál á
milli þess sem selur og listaverka-
salans hver hafi verið eigandi mynd-
arinnar, og hann fær aldrei að vita
hjá listaverkasaianum hver keypti
myndina hans, né heldur fær sá sem
keypti að vita hver hafi átt myndina
á undan honum, nema í þeim fáu
tilvikum sem seljandanum er sama
umjjað og gefur leyfi sitt til þess.
Agæta Morgunblað (að mörgu
leyti). Grein þessi er þegar orðin
of löng. Ef ég ætti að svara og leið-
rétta öll rangmæli í grein þessa
starfsmanns þíns þyrfti ég heila
opnu. En ég hvorki fer fram á það
né heldur tel ástæðu til, því ég veit
að allt skynugt fólk skilur nú þegar
Mér hefur lengst af þótt Morgun-
blaðið virðulegt blað og gott þegar
það ljallar ekki um viðkvæm dæg-
urmál og stjómmál. Og í flestum
greinum öðrum en framantöldum
ágætlega sannverðugt blað.
Þetta á við enn.
Til áréttingar þessari fullyrðingu
ætla ég að fara nokkrum orðum
um grein eftir einhvern Eirík Þor-
láksson, sem að undanfömu hefur
skrifað a.m.k. vikulega pistla í blað-
ið um listir. Pistill hans síðasta
sunnudag bar yfirskriftina „Mynd-
list/Kunna íslendingar ekki á upp-
boð? „Fyrsta, annað og..
Vegna hinnar ótrúlegu hroka-
fullu fáfræði sem fram kemur í
greininni ætla ég að gera athuga-
semdir og leiðréttingar eftir því sem
greinin verður lesin frá upphafi til
enda.
Fyrst ber þá að geta nokkuð
réttrar ívitnunar í sundurslitið við-
tal við undirritaðan sem birt var í
DV eftir uppboð í Gallerí Borg þann
29. október. Þar sem tilvitnun þessi
er slitin úr öllu rökréttu samhengi
er full ástæða til að staldra við, en
Eiríkur þessi hefur eftir undirrituð-
um „að því lengur sem hann væri
við þetta þeim mun minna skildi
hann í þessum málum“. í viðtalinu
í DV mátti skilja rétta meiningu
að baki þessara orða, en hún var
sú, að hvert uppboð fyrir sig lifði
sjálfstæðu lífi, sem lyti engum fyrir-
fram gefnum lögmálum, þannig að
ekki væri með neinu móti hægt að
segja til um það fyrir fram á hvaða
verði verk yrðu seld, og þeim mun
fleiri uppboð sem haldin eru þeim
mun fleiri sjálfstæð líf spretta án
röklegs samhengis við það líf sem
önnur uppboð og áður haldin hafa
kveikt og þeim mun óskiljanlegri í
samhengi og samanburði við allt
og allt. Þetta er skýringin á þeim
ummælum mínum að þeim mun
lengur sem ég fæst við uppboð þeim
mun minna skil ég í ástæðum fyrir
því verði sem upp kemur hveiju
smm.
Þessu næst reynir Eiríkur þessi
að skýra listmunauppboð út frá
uppboðum tollstjóra. Skýring hans
á eðli tollstjórauppboða er út af
fyrir sig ekki verri en hver önnur
því þar eimir svo sannarlega eftir
af nauðungaruppboðum til sjávar
og sveita fyrr á öldinni þegar heim-
ili þurfalinga voru boðin upp. En
þegar greinarhöfundur fer að draga
ályktanir af tollstjórauppboðunum
dregur kólgubakka upp á hugar-
himin hans. Hann segir um gesti
listmunauppboða að þeir telji „Að
borga sannvirði fyrir hiutinn er að
tapa leiknum sem kaupandi...“
Rétt er fyrir Eirík þennan að þjálfa
samræmi hugsana sinna því síðar
í greininni vill hann gera að sínum
orðum að sannvirði hluta á uppboði
sé það verð sem þar er fyrir þá
greitt. Og það er út af fyrir sig
rétt Því greiða menn jafn glöðu
geði þá upphæð fyrir þau verk sem
þeir kaupa á uppboði hvort sem hún
CBÓKflFORLflGSBÓK/
v.
Úlfar Þormóðsson
„Af hverju ekki að
spyrja þá sem til þekkja
áður en maður svarar
spurningu sem maður
hvorki skilur né veit
svar við?“
er þúsundinú undir uppgefnu mark-
aðsverði eða yfir því.
að grein starfsmannsins er ómerki-
legt hjal og marklaust. Því ætla ég
rétt að stikla á eftirfarandi:
Starfsmaðurinn segin „Þannig
áttu eigendurnir hæsta boð í eitt
verkið á uppboði fyrir mánuði."!
Rétt er: Eigendur áttu hæsta boð
í 23 verk. Starfsmaðurinn segir:
„Verkin á uppboðinu eru greinilega
ekki tryggð fyrir lágmarksverði,"!
Rétt er: Á Qölda uppboða hefur
fylgt prentað lágmarksboð í mynd-
ir, þ.e.a.s. sú fjárhæð sem eigandi
viðkomandi verks er tilbúinn til að
selja verkið á lægst. Sé það ekki
prentað í skrá er það ýmist svo að
eiganda er sama á hvaða verði verk-
ið selst, eða hann hefur tjáð upp-
boðshaldara að hann muni sjálfur
veija það upp í einhveija tiltekna
upphæð áður en uppboðið hefst.
Hingað kominn í skrifum hef ég
ekki meira þrek í að ala upp þenn-
an starfsmann þinn, Morgunblaðið-
góðan daginn, en í lokin, skil ég
eftir handa honum eina spurningu,
sem allir blaðamenn Morgunblaðs-
ins kunna svar við, nema greinilega
ekki margnefndur starfsmaður
þess. Spurningin er þessi:
Af hveiju ekki að spyija þá sem
til þekkja áður en maður svarar
spumingu sem maður hvorki skilur
né veit svar við?
Höfundur er forstöðumaður
Gallerí Borgar.
■
MARIUHÆNAN
gestur í garðinum
eftir Jóhönnu Á. Steingrímsdóttur.
Maríuhænan hefur borist með jóla-
greninu í blómagarð á Islandi þar sem
hún hefur tekið sér bólfestu í stóru
öspinni ásamt gullsmið, hunangsflugu
og ótal smádýrum. Þarna mynda þau
dálítið samfélag þar sem ýmis átök
verða. Ógnvaidur þessa samfélags er
þrösturinn sem á sér hreiður í öspinni
og litur á aðra íbúa hennar sem góm-
sæta bita. Skemmtiiegt, fallega
myndskreytt ævintýri úr íslenskri nátt-
uru.
8g
Verð kr. 1.460,00
IðKaFORLDGSBIKUR)
Sófasett - Immsófar
Homsófa er hægt að fó í
þeim stærðum sem best henta.
Einnig mikið úrval sófasetta
í leðri, leðurlux og óklæði.
Greiðslukjör við allra hæfi.
G.B. húsgögn,
Bíldshöfða 8, símar 686675 og 674080.
Úr myndinni „Sendingin" sem
Háskólabíó sýnir þessa dagana.
Háskólabíó sýnir
myndina „Sendingin“
Háskólabíó hefur tekið til sýn-
inga myndina „Sendingin". Með
aðalhlutverk fara Gene Hackman
og Joanna Cassidy. Leikstjóri er
Andrew Davies.
Risaveldin hafa náð samkomulagi
um að eyða kjarnorkuvopnum en á
síðasta fundi þeirra verður vart við
grunsamlegt fólk í grennd fundar-
staðarins. Gallagher telur sig hafa
komist á snoðir um samsæri um að
ráða forseta Bandaríkjanna af dög-
um og ieitar á náðir fyrrum stríðsfé-
laga síns frá Víetnam, Milan Delich,
lögreglumanns. Brátt þrengist
hringurinn um samsærismennina en
báðir lenda þeir í lífshættu, Milan
og Gallagher.