Morgunblaðið - 12.12.1989, Page 2

esei íiaíiMagaa .l-i íiuDAtiuwiia'i
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12.
1989
Framlög úr Jöfiiunarsjóði
ýta undir hækkun útsvars
Selfossi.
SVEITARFÉLÖG þurfa að leggja á 7,5% útsvar til þess að eiga mögu-
leika á tekjujöfnunarframlagi úr jöfnunarsjóði sveitarfélaga. Reglugerð-
ar um þetta efni er að vænta frá félagsmálaráðuneytinu en sveitarfélög
þurfa að taka ákvörðun um þetta efni fyrir 15. desember. Þessar regl-
ur munu einnig eiga að giida fyrir útsvarsálagningu 1989 þó svo ekki
væri vitað um þessar reglur þegar álagning var ákveðin. Þetta leiðir
til þess að mörg sveitarfélög verða fyrir skerðingu í þessu efni.
Meðaltalsálagning útsvars hjá sveit-
arfélögum utan höfuðborgarsvæðis-
ins er í ár-7,2%. Mörg sveitarfélög
missa vegna þessa alveg af þessu
tekjujöfnunarframlagi á næsta ári
éða- verða fyrir verulegri skerðingu.
Þegar útsvarsáiagning fyrir 1989 var
ákveðin, í desember 1988, var ekki
Fjólmundur Karlsson
vitað um þetta ákvæði ráðuneytisins.
Venjan í þessu efni hefur verið að
sveitarfélög eigi rétt á framlagi ef
meðaltalsnýting tekjustofna er eðli-
leg.
Skilgreining ráðuneytisins og
samtaka sveitarfélaga er sú að nýta
skuli hvem og einn tekjustofn eðli-
lega. Á fundi 23. nóvember sam-
þykkti stjórn Sambands íslenskra
sveitarfélaga að tekjujöfnunarfram-
lag færi eftir meðalnýtingu tekju-
stofna en í reglugerð frá ráðherra
verður gert ráð fyrir eðlilegri nýtingu
sem þýðir að nýta þarf hvem tekju-
stofn að fullu.
„Með þessu þrýstir félagsmála-
ráðuneytið útsvarinu upp hjá sumum
sveitarfélögum um leið og beinir
skattar ríkisins hækka,“ sagði Karl
Björnsson bæjarstjóri á Selfossi, en
Selfosskaupstaður missir vegna
þessa að líkindum af tekjujöfnunar-
framlagi úr jöfnunarsjóðnum á næsta
ári. Karl sagði að eðlilegra væri að
miða við 7,2% við útreikning á tekju-
jöfnunarframlagi fyrir 1989 þar sem
ráðuneytið hefði ekki verið tilbúið
með reglur um þetta efni 1988 þegar
álagning var ákveðin.
Utsvarsálagningin á Selfossi er
nú 7,1%, samkvæmt ákvörðun í des-
ember 1988. Til þess að eiga mögu-
leika á framlagi á næsta ári þyrfti
bæjarstjóm Selfoss að senda bæj-
arbúum 9 milljóna króna bakreikning
en það er sú 0,4% hækkun á útsvar-
sálagningunni sem þyrfti að koma
til. Þetta segir bæjarstjóri að verði
ekki gert. En ef útsvar 1989 væri
sett í 7,5% þá ætti Selfoss möguleika
á 15 milljóna króna tekjujöfnunar-
framlagi. Þessar síðbúnu reglur
ráðuneytisins þýða því 24 milljóna
króna tekjuskerðingu fyrir sveitarfé-
- Sig. Jóns.
Lést eftir árekstur
MAÐUR á sjötugsaldri lést eftir
harðan árekstur tveggja bifreiða
síðdegis á sunnudag, við bæinn
Melbreið í Fljótum. Hann hét Fjól-
mundur Karlsson, var 67 ára gam-
all vélsmiður, fæddur 16. júlí 1922,
til heimilis að Berglandi II á Hofs-
ósi. Fjólmundur rak hljóðkúta-
verksmiðjuna Stuðlaberg á Hofs-
ósi frá árinu 1965. Hann lætur
eftir sig ciginkonu og íjögur upp-
komin börn.
ar til Sauðárkróks kom var maðurinn
látinn. Hinn ökumaðurinn er á
sjúkrahúsinu á Siglufirði, en meiðsli
hans munu ekki vera alvarleg.
Kostnaðarauki
vegna niður-
greiðslna 17—20
milljónir króna
ÁÆTLAÐ er að kostnaðarauki
vegna aukinna niðurgreiðslna á
landbúnaðarvörum verði á bilinu
17 til 20 milljónir króna í þessum
mánuði. Niðurgreiðslurnar eru
greiddar á selt magn búvara í
mánuðinum, og koma þær því
ekki til greiðslu fyrr en á næsta
ári.
Verðlagning búvara er til þriggja
mánaða. Kostnaðarauki vegna niður-
greiðslna, sem ríkisstjómin ákvað um
síðustu helgi, er fyrst og fremst
hugsaður vegna sölu búvara í þessum
mánuði. Fyrirsjáanleg lækkun verður
á búvöruverði 1. janúar vegna til-
komu virðisaukaskattsins, og lækka
niðurgreiðslur þá í samræmi við það.
Bíl hvolfir við
aftanákeyrslu
HÖRÐ aftanákeyrsla varð á Hvítárvallavegi, skammt austan Borgar-
fjarðarbrúar, sl. laugardag. Bíllinn sem ekið var aftan á hentist út
af veginum og hvolfdi. Ökumenn og farþega, sem voru í öryggisbelt-
um, sakaði ekki. Bílamir voni óökufærir eftir áreksturinn og annar
talinn nánast ónýtur.
Verslunarráð um virðisaukaskatt:
Tekjur ríkissjóðs hækka um 1,2 milljarða
á slgiufl^TuSkkani^l'^J - en lækka ekki um tvo. Ekki rétt, því miður, segir fjármálaráðherra
urinn var á leið til Hofsóss þegar
bifreið hans skall framan á annarri,
sem kom á móti. ísing var á vegin-
um, sem er fremur mjór. Ökumaður
hinnar bifreiðarinnar gekk þijá kíló-
metra að næsta bæ og hafði þaðan
samband við lögregluna á Siglufirði.
Sjúkrabíll þaðan kom á staðinn og
flutti manninn til Sauðárkróks, því
fyrirhugað var að flytja hann með
flugvél á sjúkrahús í Reykjavík. Þeg-
VERSLUNARRÁÐ íslands telur að tekjur ríkissjóðs af kerfisbreyting-
unni í heild, þegar 24,5% virðisaukaskattur kemur í stað söluskatts,
muni aukast um 1,2 milijarða króna miðað við þær tekjur sem sölu-
skattur hefði að óbreyttu skilað á næsta ári, en ekki lækka um tvo
milljarða eins og haldið er fram af hálfu fjármálaráðherra. Ólafur
Ragnar Grímsson Qármálaráðherra segir þessa niðurstöðu Verslunar-
ráðs vera ranga.
Verslunarráð ber saman hvernig vins Hannibalssonar, þáverandi fjár-
tekjuáhrif skattkerfisbreytingarinn- málaráðheira, til laga um virðisauka-
ar eru sýndar í frumvarpi Jóns Bald- skatt og í frumvarpi til breytinga á
virðisaukaskattslögum frá Ólafi
Ragnari Grímssyni. Vilhjálmur Egils-
son, framkvæmdastjóri Verelunar-
ráðs, segir tekjuáhrif af kerfisbreyt-
ingunni ekki vera sýnd með sama
hætti í þessum frumvörpum.
„í frumvarpi Jóns Baldvins voru
sýnd heildaráhrifin af breytingunni,
en nú eni aðeins teknir afniarkaðir
þættir málsins út úr,“ segir Vilhjálm-
Tillögur fjárveitinganefhdar:
Útgjöld fjárlaganna verði
hækkuð um 1,2 milljarða
Fjárveitinganefhd Alþingis
leggur til að útgjaldaliður fjár-
laga hækki um 1 milljarð og 182
milljónir króna. Þar af hækki
rekstrarliðir um rúmar 570
milljónir vegna lagfæringa á
áætlunum frumvarpsins um út-
gjöld vegna launa miðað við
óbreyttan rekstur, vegna rangr-
ar verðuppfærslu í frumvarpinu
eða vegna vanáætlana um önn-
ur rekstrargjöld.
Þá leggur nefndin til að sértekj-
ur ríkisstofnana verði lækkaðar í
fjárlögum um 260 milljónir, aðal-
Iega vegna leiðréttinga á áætlun-
um í fjárlagafrumvarpinu. Fjár-
veitinganefnd gerir síðan tillögu
um að ýmiss stofnkostnaður verði
hækkaður um 342 milljónir króna
og viðhaldskostnaður um 8 millj-
ónir króna.
í greinargerð meirihluta fjár-
veitingamefndar segir m.a. að í
fjárlagafrumvarpinu hafi ekki ver-
ið gert ráð fyrir sérstakri fjárveit-
ingu vegna uppgjörs ríkisins við
sveitarfélögin í samræmi við lög
um verkaskiptingu ríkis og sveit-
arfélaga sem taka gildi um ára-
mótin. Nú sé komið í ljós að að
kostnaður ríkissjóðs vegna yfir-
töku verkefna frá sveitarfélögum,
hafi verið vanáætlaður um mörg
hundruð milljónir króna og nemi
um 1,2-1,4 milljörðum króna. Er
boðað að fjárveitinganefnd muni
gera tillögur um uppgjör ríkisins
fyrir 3. umræðu fjárlaga en ríkið
á að greiða vangreiddan hluta sinn
á 4 árum.
Fjárlagafrumvarpið var lagt
fram með tæplega 3 milljarða
króna halla og kemur tillaga fjár-
veitinganefndar þar til viðbótar.
Fjárveitingamefnd stendur óskipt
að þeim breytingartillögum sem
lagðar voru fram á Alþingi í gær
fyrir 2. umræðu um fjárlagafrum-
varpið.
Álíka margar fíeðingai' og í fyixa
FJÖLDI fæðinga í Reykjavík virðist verða mjög svipaður á þessu
ári og því síðasta. Þcgar hafa fæðst rúmlega 2.900 börn á Fæðing-
ardeild Landspítalans og Fæðingarheimili Reykjavíkur, en þar
fæddust samtals yfir 3.100 börn allt árið í fyrra.
Að sögn Kristínar Tómasdóttur
yfirljósmóður á Fæðingardeild
Landspítalans hafði frá áramótum
fæðst 2.591 barn þar í gær, en
allt árið í fyrra fæddust þar 2.800
böm.
Á þessu ári hafa fæðst að með-
altali um og yfir 200 böm á mán-
uði og samkvæmt spám er gert
ráð fyrir að svo verði einnig fyrstu
þtjá mánuði á næsta ári.
Það sem af er árinu höfðu 310
börn fæðst á Fæðingarheimili
Reykjavíkur í gær og er um fjölg-
un að ræða frá í fyrra, en þá fædd-
ust þar rúmlega 300 böm. Sigur-
björg Guðmundsdóttir ljósmóðir
sagði að frá því að aftur var opn-
að eftir sumarlokun í september
síðastliðnum hefði alltaf verið
fullt.
ur. Hann segir að af útreikningum
nú mætti misskiljast að ríkissjóður
tapi tveimur milljörðum króna. „Það
er hreinlega rangt. Þegar kerfis-
breytingin í heild er skoðuð, hagnast
ríkissjóður á annan milljarð."
í frumvarpi Ólafs Ragnars eru
tekjur af söluskatti taldar mundu
verða^ 39,8 milljarðar, en af virðis-
aukaskatti hins vegar 37,8 milljarð-
ar, því vanti tvo milljarða upp á að
ríkissjóður nái sömu tekjum af virðis-
aukaskatti og af söluskatti að
óbreyttu. Verslunarráð setur fram
útreikninga, sem það byggir á sömu
reikningsaðferð og gert var í fnim-
varpi Jóns Baldvins. Þar kemur fram
að tekjur af söluskatti mundu verða
39,8 milljarðar. Meðtaldar eru 200
milljóna króna nettótekjur af jöfnun-
argjaldi, 1.400 milljóna króna endur-
greiddur söluskattur, 4,1 milljarða
króna niðurgreiðslur og 700 milljóna
króna verðbólguálag. Niðurstöðutala
söluskattstekna yrði því 33,8 inillj-
arðar.
Tekjur af virðisaukaskatti eru
sagðar munu nema 38,6 milljörðum,
til frádráttar komi niðurgreiðslur
samkvæmt fjárlögum og virðisauka-
skattslögum, alls 5,1 milljarður, til
viðbólar komi 500 milljóna króna
jöfnunargjald og 1.000 milljónir
vegna bættrar innheimtu. Niðurstöð-
utalan sé 35,0 milljarðar, eða 1,2
milljörðum hærri en söluskattur hefði
skilað.
Ólafur Ragnar Grímsson hafnar
þessum niðurstöðum. „Það hefur far-
ið fram ítarleg athugun á þessu af
hagdeild fjármálaráðuneytisins og
öðrum sérfræðingum,1* segir hann.
„Því miður er það núþannig, að tekj-
ur ríkisins verða ekki meiri. Það
væri auðvitað margt auðveldara við
gerð fjárlaganna ef þær væru meiri
og það er mikill misskilningur að
fjármálaráðuneytið sé að leyna ein-
hveijum tekjum í virðisaukaskattin-
um.“