Morgunblaðið - 12.12.1989, Blaðsíða 32

Morgunblaðið - 12.12.1989, Blaðsíða 32
PÍ>(M Frá fundi áiiugahópsins. Morgunblaðið/Þorkel! Stoftia konur nýtt fæðingarheimili? ÁHUGAHÓPUR um starfrækslu fæðingarheimilis í Reykjavík kom saman um helgina og fjallaði um þá ákvörðun borgarstjóriiar að ganga til samninga við 11 lækna um leigu á 1. og 2. hæð Fæðingarheimilis Reykjavíkur. Ingibjörg Hafstað, sem sæti á í undirbúningsnefnd áhuga- samtaka um fæðingarheimili, sagði að til greina kæmi að konur sam- einuðust um að stofna nýtt fæðingarheimili í Reykjavík. „Við erum með vissar aðgerðir á ptjónunum. Við ætlum að rita heil- brigðisráðherra bréf og skora á hann að veita læknunum ekki starfsleyfi sem er forsenda þess að starfsemi þeirra geti hafist. Við ætlum líka að skora á læknana 11 að hætta við áform sín um að leigja húsnæði Fæðingarheimilisins." Ingibjörg sagði að 16 samtök hefðu staðið fyrir fundi á Hótel Borg í síðasta mánuði um vanda Fæðing- arheimilis Reykjavíkur. Hún sagði að mikil ólga væri í konum vegna þessa máls því fæðingum hefði fjölg- að mjög að undanförnu og útilokað væri með öllu að fæðingardeild Landspítalans gæti annað öllum fæðingum. Ingibjörg sagði að áhugasamtökin ætluðu að boða til opins fundar með þátttöku læknanna ellefu og heilbrigðisráðherra á næst- unni. Hitastig og selta sjávar í meðallagi NIÐURSTÖÐUR sjórannsókna í nóvember á miðunum umhverfis landið sýna að hitastig og selta voru í meðallagi miðað við árstíma. Isrek er hins vegar með mesta móti. Ástand sjávar á Is- landsmiðum verður næst kannað í febrúar 1990. Fyrir Vesturlandi og Vestfjörðum var' hlýsjór ríkjandi út að sterkum skilum við pólsjóinn og hafísinn í Austur-Grænlandssstraumi. Á land- gnannssvæðinu austur með Norður- landi gætti strandstraums með lágri seltu niður á um það bil 100 metra dýpi, en tiltölulega háu hitastigi, 4 gráður, sem rekja má til sumar- hitans. Þar segir ennfremur að við land- grunnsbrúnina út af Norðurlandi hafi skilin milli strandsjávarins og kalda sjávarins í Austur-íslands- straumi verið. Djúpt út af land- grunnshallanum norðanlands og norðaustan á 400 til 600 metra dýpi { svonefndum millisjó, sem kemur norðan úr hafi og er leyfar hlýja sjávarins við Noreg og Svalbarða reyndist seltan í haust ve?ra óvenju- lág. Þessar aðstæður í sjónum í ís- landshafi voru þær einu í mælingun- um sem voru á annan veg en venju- lega, en þær hafa áhrif á blöndun sjávar, lagskiptingu og skil í sjónum. Fyrir Austur- og Suðausturlandi voru skilin milli kaldsjávarins í Aust- ur-Islandsstraumi og hlýsjávarins að sunnan að venju frá Rauða torginu að Lónsbug og Eystrahorni. Við Suðurland var ástand sjávar í hlýja sjónum svipað og í meðalári. Reuter Steingrímur Sigfússon, samgönguráðherra, ræðir við Olivier Stirn ferðamálaráðherra Frakklands á opnunarhátíðinni. Ferðamálaár Evr- ópu 1990 hafið FERÐAMÁLAÁR Evrópu 1990 hófst formlega í Strassborg í Frakkl- andi í gær, en hér er um að ræða sameiginlegt átak Fríverslunar- bandalags Evrópu (EFTA) og Evrópubandalagsins (EB) til að efla ferðaþjónustu sem atvinnugrein fyrir sig. Að auki er stefnt að því að kynna Evrópu í öðrum heimshlutum og að auka ferðalög Evrópubúa um nágrannaríkin. Steingrímur J. Sigfússon samgönguráðherra flutti ávaip fyrir hönd aðildarríkja EFTA. Landsnefndir hafa verið skipaðir í öllum 18 aðildarríkjum bandalaganna tveggja og munu sameiginlega og í hverju Iandi þær annast framkvæmd Ferða- málaársins í hverju landi fyrir sig. í íslensku landsnefndinni sitja þeir Birgir Þorgilsson ferðamálastjóri, formaður, Árni Þór Sigurðsson deildarstjóri í samgönguráðuneyt- inu og varaformaður Ferðamála- ráðs og Haukur Ólafsson sendi- ráðunautur í utanríkisráðuneytinu. Hafskips- og Útvegsbankamál: Fjórir Hafskips- og banka menn gáfu ft*umskýrslur FJÓRIR ákærðu í Hafskips- og Útvegsbankamálinu gáfu frumskýrslur í sakadómi Reykjavíkur í gær. Fyrstur kom fyrir Helgi Magnússon fyrrum löggiltur endurskoðandi Hafskips, sem ákærður er fyrir rang- færslu skjala, fjársvik, brot á lögum um hlutafélög og löggilta endur- skoðendur, tengt reikningsskilum Hafskips fyrir fyrstu 8 mánuði árs- ins 1984 og sömu brot að undanskildum fjársvikum í tengslum við gerð ársreiknings félagsins fyrir 1984. Þá er hann ákærður fyrir hylm- ingu með því að hafa aðstoðað þrjá forsvarsmenn Hafskips við að leyna fjárdráttarbrotum þeirra og viðhalda ávinningi þeirra af slíkum brot- um. Helgi kvaðst fyrir dómi telja ákærur á hendur sér út í hött. Hann kvaðst hvorki kannast við að hafa einn eða í félagi við aðra rangfært reikningsskil Hafskips í blekkingarskyni. Hann kvaðst hafa unnið störf sín fyrir Hafskip með eðlilegum hætti í samræmi við venju- legar starfsaðferðir íslenskra endur- skoðenda og sagði að þau uppgjör sem ákært sé vegna, haf i verið unn- ið í samræmi við varúðarsjónarmið. Því sé rangt að efnahagsreikningar félagsins í þessum uppgjörum hafi verið fegraðir. Helgi tók fram að hann hefði engra hagsmuna haft að gæta hjá Hafskipi hf. heldur hafi hann verið hlutlaus og utanaðkom- andi ráðgjafi. Hann hafi hvorki ver- ið fjárhagslega háður né tengdur fyrirtækinu; hann hafi hvorki verið hluthafi né á nokkurn hátt tengdur stjórnendum fyrirtækisins og hann hafi hvorki unnið fyrir þá persónu- lega né önnur fyrirtæki á þeirra vegum. Því væri vert að spyija hví hann hefði átt að hætta starfi sínu, starfsferli, starfsréttindum, framtíð og mannorði með því að taka þátt í rangfærslum eða blekkjandi vinnu- brögðum. Hans hagsmunir hafi gengið í þveröfuga átt. Helgi kvaðst ekki kannast við að áritun reikningsskila fyrstu átta mánuða ársins 1984 hafi verið unnt að skilja þannig að þau væru endur- skoðuð. Hann sagði að í árituninni komi fram að annmarkar fylgi reikn- ingsskilum sem gerð séu svo skömmu eftir að því tímabili sem þau ná til Ijúki. Hann kvaðst telja að öllum sem um reikningsskilin hefðu fjallað hefði verið ljóst hvað í árituninni fólst. Þá sagðist hann ekkert hafa haft með að gera hvem- ig reikningsskilin voru kynnt öðrum en framkvæmdastjórn félagsins. Um ákæru vegna áritunar ársreiknings 1984 sagði Helgi að ársreikningur- inn hefði verið endurskoðaður en engu að síður væri í árituninni fyrir- vari þar sem vakin væri athygli á neikvæðri eiginfjárstöðu fyrirtækis- ins. Þá sagði Helgi að þær tvær skýrslur löggiltra endurskoðenda sem ákærur tengdar reikningsskil- um grundvölluðust á væru að hans mati stórgallaðar og að mörgu leyti villandi. Þær séu um margt ólíkar enda komi fram við lestur þeirra að höfundar skýrslnánna tveggja væru í ýmsum veigamiklum atriðum ós- ammála. í því sambandi nefndi hann verðmætamat skipa Hafskips. Þá kvaðst hann telja að sérstakur sak- sóknari hefði oftúlkað efni þeirrar endurskoðendaskýrslu sem fyrir hann var unnin. Þar væru gerðir ýmsir fyrirvarar sem ákæruvaldið virtist ekki taka neitt tillit til. Þann- ig segi þar að órannsakað sé hvort rekstrarreikningur hafi villandi áhrif á lesanda uppgjörsins og að ekki hafi nema að takmörkuðu leyti verið könnuð frumgögn og í því sambandi vísað til að fyrri endurskoðunar- skýrsla væri mjög ítarleg. Að auki hafi endurskoðendur sérstaks ríkis- .saksóknara aldrei endurskoðað þau reikningsskil sem þeir fjölluðu um. Fyrrgreindir fyrirvarar þeirra séu mjög þýðingarmiklir og geri að verk- um að óeðlilegt sé að byggja ákæru á skýrslum með þeim hætti sem gert var. Einnig vildi hann benda á að í báðum endurskoðendaskýrslun- um sem gerðar voru í málinu séu villur og alvarleg mistök sem hafi áhrif á niðurstöðuna. í báðum skýrslum séu gerðar tilraunir til að endurmeta efnahagsreikning, sem allar séu á einn veg, einungis til að rífa niður en ekkert litið til duiinna varasjóða sem síðar hafi verið sýnt fram á að væru til staðar. Helgi Magnússon sagði að ákæran á hend- ur sér virtist hvíla í aðalatriðum á hugtakinu góðri reikningsskilavenju og þar virðist gengið út frá að það hugtak hvíli á traustum grunni hér á landi en svo sé ekki. Helgi Magnússon kvaðst ekki kannast við að ákæra um að hann hafi aðstoðað Björgólf Guðmunds- son, Pál Braga Kristjónsson og Ragnar Kjartansson við að leyna fjárdráttarbrotum þeirra og halda við ávinningi af slíkum brotum ætti við rök að styðjast. Hann sagði að sú ráðstöfun að fá forsvarsmönnum félagsins til umráða tékkareikninga til greiðslu jaðarkostnaðar og að hluta kostnaðar hefði verið ákveðin af stjórn Hafskips. Starfskjarasamn- ingar stjórnenda fyrirtækisins hefðu verið gerðir af stjórnarmönnum og hefði hann sem löggiltur endurskoð- andi fyrirtækisins fengið afrit þeirra í hendur. Stjórnendurnir hafi látið sér í té yfirlit um ráðstafanir þess fjár sem rann í gegnum reikning- ana. Það sé ekki óeðlilegt að treysta stjórnendum fyrirtækis til að gefa slíkt yfirlit enda sé æðstu stjórnend- um fyrirtækja treyst fyrir öðru og meiru. Tékkareikningar sem þessir þekkist víða í íslenskum fyrirtækj- um. Næstur kom fyrir dóminn Árni Ámason, sem var deildarstjóri fjár- reiðudeildar Hafskips síðasta árið sem fyrirtækið var rekið. Hann er ákærður fyrir skilasvik með því að hafa ásamt Björgólfi og Ragnari mismunað lánardrottnum félagsins og greitt Reykvískri endurtryggingu 20 þúsund dollara vikulega þegar þeim gat ekki dulist að gjaldþrot vofði yfir Hafskip. Árni lýsti því yfir að hann væri algjörlega saklaus af þessum ákærum. Honum hefði hvorki verið ljóst né rennt í grun að gjaldþrot vofði yfir Hafskip. Hann sagði að Hafskip hefði nokkrum sinnum á starfstíma sínum gert samninga við lánardrottna um reglu- legar greiðslur til að minnka skuldir sem voru orðnar mjög háar. Þannig hafi staðið á með skuld við Reykví- ska endurtryggingu, nýtt tryggin- gatímabil hefði verið við það að hefj- ast og því nauðsynlegt að grynnka á skuldinni. I framhaldi af gerð samningsins hafi Reykvísk endur- trygging gengið eftir greiðslu viku- lega.. Ingi R. Jóhannsson kjörinn endur- skoðandi Útvegsbanka íslands kom næstur fyrir dóminn og hafnaði ákæru um að hann hefði látið undir höfuð leggjast í þeim störfum sínum og sem löggiltur endurskoðandi að rækja eftirlitsskyldu sína vegna við- skipta bankans við Hafskip, sérstak- lega hvað varðar tryggingar vegna skuldbindinga bankans gagnvart fé- laginu. Hann sagðist hafa sem kjör- inn endurskoðandi skoðað mál stærstu skuldara, þar á meðal Haf- skips, og eftir atvikum hinna minni og reynt að gera sér grein fyrir tryggingum sem bankinn hefði að baki útlána svo og efnahag skuld- ara. Hann sagðist í apríl 1982 gert athugasemd um að hann taldi nokk- uð vanta á tryggingar Hafskips á fundi með bankastjórum. Hann hafi einnig í október 1984 skoðað sér- staklega skuldabréf og allar skuld- bindingar Hafskips gagnvart bank- anum og talið að vanta mundi á að tryggingar nægðu fyrir útlánum sem þegar höfðu verið veitt. Þá hefðu bankastjórar tjáð sér að verið væri að huga að hlutafjáraukningu og frekari tryggingum. Axel Kristjánsson fyrrum aðstoð- arbankastjóri og forstöðumaður lög- fræðideildar bankans er ákærður fyrir að hafa gerst sekur um brot í opinberu starfi meðal annars með stórfelldri og ítrekaðri vanrækslu og hirðuleysi að því er tók til viðskipta bankans við Hafskip. Axel kvaðst ekkert hafa brotið af sér og að ákær- an væri röng og vanhugsuð hvað sig varðaði. Hann sagði að í starfi sínu sem tengiliður milli bankastjórnar og framkvæmdastjórnar Hafskips hefði ekki falist að hafa eftirlit með viðskiptum bankans við Hafskip heldur að sitja vikulega fundi með framkvæmdastjórninni og halda uppi tengslum við hana. Axel neit- aði ákæru um að hafa eingöngu stuðst við gögn og upplýsingar sem starfsmenn Hafskips hefðu látið í té. Hann kvaðst sjálfur hafa aflað upplýsinga og reynt að sannreyna þær varðandi raunverulegt verðmæti eigna sem voru veðsettar bankanum. Um að hann hefði tilgreint verð- mæti trygginga í skipum að verulegu leyti sem nafnverð tryggingarétt- inda, án tillits til markaðsverðs, sagði Axel að þar hafi hann tilgreint þær fjárhæðir sem veðskrá bankans hafði að geyma. í því hafi ekki fa- list verðmætismat á skipum. Þá sagðist hann hafa talið óhætt að fallast á tillögu framkvæmdastjórn- ar Hafskips um að tryggingagildi skipa félagsins yrði hækkað úr 70% í 85% af áætluðu markaðsverði. Þetta hafi verið gert með vitund og samþykki bankastjórnar. Ákært er fyrir að hafa tekið við verðlausum veðandlögum til trygg- ingar skuldbindinga bankans vegna Hafskips. Axel sagði það byggjast á sama misskilningi og ákæra um verðmætamat skipa. Þarna hefði ekki verið að færa verðmætamat heldur að gefa ákveðnar upplýsingar úr veðskrá sem tekin hafði verið saman til að nota á fundum banka- stjórnar, sem vissi hvernig í málinu lá. Ákært er fyrir að telja meðal trygginga gagnvart Hafskip skulda- bréf vegna hlutafjáraukningar að upphæð 80.000.000 þótt aðeins hluti þeirra hefði fengist afhentur. Axel sagði rétt að bréfin hefðu ekki öll verið í vörslu bankans þegar þeirra var getið á veðskrá. Hins vegar hafi bankinn á endanum fengið í hendur langmestan hluta umræddra skulda- bréfa. Bankastjórum hefði verið kunnugt um stöðuna. Um ákæru um vanrækslu í athug- un áætlana Hafskips sagði Axel að sér hefði borist mikið af gögnum sem hann hefði komið til bankastjórnar og hagdeildar. Hann kvaðst ekki vera bókhaldsfróður og sérstaklega hefði verið tekið fram að honum hafi ekki verið ætlað að fara ofan í og rannsaka ársreikninga, milliupp- gjör, rekstrar- og greiðsluáætlanir. Sér hefði verið skýrt frá að það yrði á verksviði hagdeildar.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.