Morgunblaðið - 06.12.1990, Page 52

52
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 1990
Staðreyndir og
útúrsnúningar
eftirlngo Wershofen
Núna í haust hafa ferðamál á
Islandi fengið meira rými í dagblöð-
unum en á undanförnum árum.
T.d. skrifaði Birna G. Bjarnleifs-
dóttir tvær langar greinar (Mbl.
10.10. og 12.10.) og rökkstuddi vel
nauðsyn þaulþjálfaðs starfsfólks og
mikilvægi góðrar menntunar fyrir
þessa mikilvægu atvinnugrein okk-
ar. Ragnar Alexander Þórsson birti
„opið bréf til allra sem starfa við
móttöku erlendra ferðamanna á Is-
landi“ (Mbl. 13.11.), þar sem hann
hvetur ferðaþjóna (mitt innlegg fyr-
ir „starfsmenn í ferðaþjónustu") til
að sýna og sanna samvinnu. Einnig
leggur hann áherslu á það að ís-
lenskum aðilum verði gert kleift að
standa vel að vígi í samkeppni við
erlenda aðila. Fleiri greinar hafa
birst, bæði eftir aðra höfunda og í
öðrum dagblöðum. Helgina 13.-14.
október var haldin ráðstefna um
ferðamál í. Reykjavík og fylgdu
nokkur blaðaskrif í kjölfarið.
Sjálfur tók ég penna í hönd (Mbl.
31.10.) og reyndi að benda á nokk-
ur atriði, sem ég skoðaði með aug-
um aðflutts manns. Ástæður fyrir
grein minni voru margfaldar. Ein
ástæðan voru fullyrðingar í Lesbók
Mbl. þann 17. ágúst, sem ég gat
ekki sætt mig við. Fullyrðingarnar
komu fram í grein eftir Oddnýju
Sv. Björgvins um austurrísku ferða-
skrifstofuna KNEISSL. Ég kallaði
grein hennar (sem mér skilst núna
að hún vilji alls ekki kalla „grein“
heldur einungis ,,viðtal“) lofsöng,
þar sem mér fannst að hér væri
um einhliða umfjöllun að ræða.
Erlendur aðili sem gerir út á okkar
Jólatilboð íhádeginu
alla daga í desember
í desember verður sérstakt
jólatilboð í hádeginu.
Forréttur, aðalréttur og eftirréttur, sem hver velur
að vild af seðli dagsins.
Forréttir
Hreindýrapaté með púrtvínslauk
og rifsberjum
Laxaterrine með fennelkryddsósu
Blandaðir síldarréttir á íssalati
Súpa dagsins
Aðalréttir
Gufusoðin rauðsprettuflök með sveppamauki og hvítvínssósu
Eldsteikt stórlúða með biaðlauk
og rjómasauternssósu
Grísarifja með píkantsósu
Gljáður hamborgarhryggur
Nautahryggsneið með perlulauk og fieski
Eftirréttir
Jólapúns með munngæti
Mocca rjómaís
Forréttur, aðairéttur og eftirréttur frá
kr. 995
án þess að slakað sé á gæðakröfunum
*
Bergstaðastræti 37, sími 91-25700
land fékk hér góða auglýsingu, sem
hann á að mínu mati ekki skilið,
þar sem mér finnst margt athuga-
vert við starfsemi hans.
Viðbrögðin
A_ð því er ég fæ best séð höfðu
blaðaskrif mín þrenns konar afleið-
ingar. í fyrsta lagi var það mikill
fjöldi fólks, bæði góðir kunningjar
úr mörgum vertíðum (t.d. skála-
verðir, iandverðir, afgi'eiðslufólk á
hótelum og í söluskálum) og aðrir
sem ég mundi ekki alltaf jafnglögg-
lega eftir, sem tóku í höndina á
mér og þökkuðu fyrir mjög svo
þarfa blaðagrein.
I öðru lagi bentu nokkrir starfs-
kraftar inniendra ferðaskriftstofa
mér á að maður nafngreini ekki
erlendan aðila sem hafi sent marga
ferðamenn til Islands í mörg ár.
Skilst mér að það gildi fyrst og
fremst hafi maður eitthva,ð við
starfsemi þessa aðila að athuga.
Ef um lofsöng er að ræða er víst
allt í lagi að nafngreina hann (sam-
anber fyrri grein OSvB).
í þriðja lagi birtist þann 22. nóv-
ember löng grein eftir höfund ofan-
greinds lofsöngs, Oddnýju Sv.
Björgvins, blaðamann Mbl. í þess-
ari grein reynir hún að rífa flestar
ábendingar mínar í tætlur, þó svo
að aðeins lítill hluti greinar minnar
hafi snúið að hennar frásögn.
Vinnubrögð og talnaleikir
Getur verið að konan gangi með
þá hugmynd, að hún hafi verið að-
altilefni greinar minnar? Þá mun
það eflaust vekja furðu hennar ef
ég fullyrði að greinin var ekki skrif-
uð um hana, heldur um vanda þann
í ferðamálum hérlendis sem stafar
m.a. af tilgreindum erlendum aðila.
Mér þykja rangtúlkanir, spádómar
og framtíðarsýn Oddnýjar bera vott
um vanþekkingu á umræddu efni,
bera vott um löngun til að gera þau
orð sem ég setti á blað dauð og
ómerk en jafnframt til að leggja
drög að því að út úr greininni megi
lesa eitthvað allt annað en til stóð.
Undarlegast af öllu þykir mér sú
vanmetakennd á eigin landi, er hún
gefur í skyn að hingað hætti fólk
jafnvel að koma vegna einnar blaða-
greinar.
(Innskot: Alltaf eru menn að
gefa í skyn að hinir og þessir ferða-
menn fari eitthvert annað — nefni-
Ingo Wershofen
„Hvaða gagn er síðan í
því fyrir landsmenn að
fá upplýsingar um
starfsemi sjóræningja í
ferðaþjónustu hérlend-
is, ef þeir fá aldrei að
vita hverjir eiga í hlut?“
lega til annarra landa — ef við lát-
um gagngrýni á erlendum aðilum
í ljós. Þvílíkt rugl! Ef KNEISSL eða
önnur fyrirtæki hættu allt í einu
að skipuleggja sjálf ferðir til ís-
lands, þá munu þeirra viðskiptavin-
ir að vísu fara eitthvað annað, en
það væri þá beinustu ieið inn á
næstu ferðaskrifstofu sem selur
íslandsferðir, en í dag er enginn
skortur á þeim lengur.)
Mér þykir ekki vert að eyða
mörgum orðum á slík blaðaskrif.
Til að sýna fram á hvers konar
framsetningu er um að ræða nægir
að taka eitt dæmi.
í grein minni benti ég Oddnýju
á að hún fari ekki alveg með rétt
mál þegar hún sagði austurrísku
konuna hafa „leyfi sem leiðsögu-
maður á íslandi". Oddný titlar sig
blaðamann. Ekki sér blaðamaður-r
inn síðan ástæðu til að kynna sér
málavexti betur og setja sig til
dæmis í samband við Féiag leiðsög-
umanna til að hafa það sem sann-
ara reynist. Nei, hana varðar að
eigin sögn ekkert um neina pappíra
og svo kemur hún bara með sömu
vitleysuna aftur. Eigum við núna
að fjalla nánar um slík vinnubrögð?
Ég held ekki.
Oddný nefnir margar tölur. Það
má endalaust leika sér að tölum.
Nú skulum við sjá hvort ég geti
ekki gert það líka, og e.t.v. jafnvei
betur en hún. Ef hennar frásögn
er treystandi komu 6.500 ferða-
menn á vegum KNEISSL til lands-
ins á síðustu 6 árum. Það gerir að
Verðbólgan
eftirJón H. Karlsson
Þessa dagana er mönnum tíðrætt
um þjóðarsáttina og að verðbólgan
ijúki upp verði bráðabirgðalögin á
BHMR-samningana felld.
Lítið hefir hins végar farið fyrir
umræðu um þá verðbólgu, sem í
vændum er erlendis frá vegna
Kuwait-deilunnar. Þeir sem standa
í innflutningi eru farnir að sjá merki
þess að innkaupsverð vara hækki
strax vegna olíudeilunnar við Persa-
flóa. Algengt er að verð hafi hækk-
að frá 3—6% á ýmsum iðnaðarvör-
um, þar sem olía er notuð sem hrá-
efni og/eða orkugjafi.
Það erþví ljóst að við íslending-
ar eigum von á hækkun aðfanga
og innfluttra vara a.m.k. um 4—5%
frá og með byrjun nýs árs og þar
með er verðbólgan komin á skrið.
Verði svo bráðabirgðalögin um
BFIMR-samningana felld er líklegt
að af stað fari skriða launahækkana
er leiði til innlendrar verðbólgu sem
bætist við þá sem kemur að utan.
Jón H. Karlsson
Ekki er óvarlegt að áætla að
verðbólguhraðinn verði kominn í
8—10% í janúar næstkomandi mið-
að við ofangreindar forsendur.
Það er því hagsmunamál allrar
meðaltali 1.100 á ári. Mikil aukning
á að hafa átt sér stað' milli ára,
þannig að þeir voru víst aðeins
færri fyrsta árið, en því fleiri á síð-
asta sumri. Gefum ókku'r þá að
rúmlega 1.500 manns hafi komið í
ár.
Oddný upplýsir okkur um að fyr-
. irtækið hafi keypt fæði fyrir 3,6
milljónir króna síðastliðið sumar.
Gífurleg upphæð það, jafngildir
hálfu kaupvirði meðalstórrar íbúðar
á höfuðborgarsvæðinu. Sannir Is-
landsvinir á ferð hér, að skilja eftir
svona mikla peninga!
Ef við deilum hins vegar í matar-
kostnaðinum með fjöida farþega
kemur í ljós að handa hveijum far-
þega var keyptur matur fyrir heilar
2.400 krónur á þeim 14 dögum sem
ferðamaðurinn var á landinu. Ekki
voru það margir lambaskrokkar
sem fóru ofan í þá gesti. Hefði
upphæðin ekki verið öllu hærri ef
íslensk ferðaskrifstofa hefði séð
þeim fyrir fæði?
Ætli þjóðarbúið færi nú strax á
hausinn þó að við misstum svona
góðan viðskiptavin? Ég sel það ekki
dýrara en ég keypti það og vil leggja
áherslu á það að allar tölur í þessum
talnaleik eru fengnar hjá blaða-
manni, sem hefur það starf að
skrifa um ferðamál. En ég stend í
þakkarskuld við Oddnýju fyrir að
styðja þannig málstað minn, þó að
sennilega óviljandi sé.
Hverjir eiga Island?
Ég get ekki fallist á ofangreinda
ábendingu úr röðum innlendra ferð-
askrifstofa að ekki megi nefna nein
nöfn, þó að ég telji mig skilja
áhyggjur þeirra. Ég byggi afstöðu
mína á þeirri forsencju, að það eru
tæplega 250 þúsund menn sem eiga
eyju þessa, sem við köllum ísland.
Landið er ekki í einkaeign hrepp-
stjóra, ekki stórbænda, ekki ferða-
félaganna, ekki ráðherranna, ekki
náttúruverndarmanna og ekki held-
ur leiðsögumanna. Né eiga þau
rúmlega tíu þúsund manns, sem að
ferðamálum standa, þetta land ein-
ir. Allir landsmenn eiga það!
Hvaða gagn er síðan í því fyrir
landsmenn. að fá upplýsingar um
starfsemi sjóræningja í ferðaþjón-
ustu hérlendis, ef þeir fá aldrei að
vita hveijir eiga í hlut? Núna er
hins vegar búið að kynna einn slík-
an aðila fyrir landsmönnum, bæði
á jákvæðan (sjá greinar OSvB) og
neikvæðan (sjá mína grein) hátt.
Því geta landsmenn fylgst spenntir
með rútum á vegum BSI næsta
sumar sem hafa í framrúðu nafn-
spjald fyrirtækisins KNEISSL og
síðan komist að eigin niðurstöðu.
Ef ekkert annað vinnst með þess-
um blaðaskrifum mínum, þá von-
andi þó það, að við leiðsögumenn
séum ekki lengur hafðir fyrir rangri
sök, ef mönnum finnst eitthvað að
skipulagi þessara ferða eða þá
framkomu meðreiðasveinanna.
upp!!!
„Það er því hagsmuna-
mál allrar þjóðarinnar
að spornað verði við
fyrirsjáanlegri óheilla-
þróun eins og frekast
er unnt.“
þjóðarinnar að spornað verði við
fyrirsjáanlegri óheillaþróun eins og
frekast er unnt. Það er því fyrst
og fremst spurning um þjóðhollustu
og ábyrgð þingmanna er kemur að
atkvæðagreiðslu um bráðabirgða-
lögin. Atkvæði gegn þeim og fall
þeirra er innleiðing á aukinni verð-
bólgu sem raunar enginn óskar eft-
ir eða hvað?
Reykjavík, 30. nóv. 1990.
Höfundur er viðskiptafræðingur
og framkvæmdastjóri
Teppnbúðarinnar.