Morgunblaðið - 06.12.1990, Qupperneq 61

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 1990
61
Kyndeyfð hjá Kaufman
kvikmyndir
Sæbjöm Valdimarsson
Laugarásbíó:
Henry og June — „Henry and
June“
Leikstjóri Phil Kaufman.
Handrit Phil og Rosa Kauf-
man. Aðalleikendur Fred
Ward, Uma Thurman, Maria
de Medeiros, Richard E.
Grant. Bandarísk. Universal
1990.
Metnaðarfull, oft áferðarfal-
leg langloka sem kemst á blöð
kvikmyndasögunnar fyrir að
vera fyrsta myndin í nýjum
flokki bandaríska kvikmyndaeft-
irlitsins, sem hýsir e.k. listrænar
bersöglismyndir, til aðgreiningar
frá X, flokki hinna ómenguðu
klámmynda. Samt sem áður er
myndin afskaplega lítið erótísk
þó ekki ætti að vanta kynferðis-
lega spennu í efniviðinn. Hér er
nefnilega fjallað um ástar-
þríhyrninginn fræga sem skipað-
ur var bandaríska rithöfundinum
Henry Miller (Ward), eiginkonu
hans June (Thurman) og skáld-
konunni Anai's Nin (Medeiros).
Eiginmaður hennar Hugo
(Grant), var hinsvegar utanveltu.
Miller var mikill lífsnautnamaður
og svo opinskár í kynlífslýsing-
um sínum að bækur hans feng-
ust ekki útgefnar fyrr en áratug-
um eftir að hann lauk við þær.
Hélt skáldið til Parísar nálægt
1930, í leit að innblæstri sem
hann fékk hjá Nin, hún varð
hinsvegar fyrir miklum áhrifum
frá June, andlegum sem holdleg-
um og varð mikill örlagavaldur
í sambandi Miller-hjónanna.
Kaufman, sem kvikmyndaði
svo meistaralega skáldverk
Kundera, Óbærilegan léttleika
tilverunnar, á hér harla misjafn-
an dag. Allt ytra útlit er unnið
af vandfýsni en svo virðist vera
sem hann hafi valið leikarana
frekar eftir útliti en leikhæfileik-
um. Ward er stingandi ósannfær-
andi, þar að auki eru hann og
Thurman svo vita laus við nokk-
urt það sem nefnist kynþokki að
val þeirra sætir undrum, Medei-
ros kemst næst því að byggja
upp það sem myndin á að fjalla
um öðru fremur, erótík, þó ekki
geisli af henni kynorkan. Utkom-
an verður sú í þessari firna löngu
mynd að erótíkin mælist lítið
meiri en í saxbautaauglýsingu
frá KEA, stirðbusalegur leikur-
inn og kraftlítið handritið gerir
áhorfandann frekar fráhverfan
þessu lítt forvitnilega fólki sem
virðist fá mun meira útúr linnu-
lausum tóbaksreykingum en
amorsbrögðum. Hvar er allur
lífsþorstinn, hin hamslausa,
sögufræga erótíska spenna í
fólkinu og á milli þess og átti
að verða leiðarljós myndarinnar?
Tilfinningaleysið er yfirþyrm-
andi. En útlitið er óaðfinnanlegt
hvað varðar leiktjöld og búninga,
tónlistin er hrífandi, það er því
miður aðalatriðið, fólkið sjálft,
sem snertir mann ekki.
Hollywood og hvunndagsfólkið
Bíóborgin:
Stanley og Iris - „Stanley and
Iris“
Leikstjóri Martin Ritt. Aðal-
leikendur Jane Fonda, Robert
De Niro, Swoosie Kurtz, Mart-
ha Plimpton, Feodor Chaliap-
in. Bandarisk. Warner Bros
1990.
Fonda leikur miðaldra,
tveggja barna móður sem er
nýbúin að missa mann sinn og
á fullt í fangi með að halda heim-
ilinu gangandi á rýrum tekjum
af vinnu sinni í. bakaríinu. A
matsölustað í nágrenninu vinnur
kokkurinn De Niro, einrænn og
fáskiptinn, en leiðir þeirra Fonda
skarast af tilviljun. Verður það
upphaf að kunningsskap sem
eflist er Fonda kemst að því að
maðurinn hefur alist upp á flæk-
ingi með föður sínum og er
hvorki læs né skrifandi og tekur
að sér uppfræðsluna. Hollywood
hefur löngum átt í hinum mestu
vandræðum með að fjalla um
óbrotið almúgafólk. Fyrr en var-
ir er kvikmyndaiðnaðurinn búinn
að hefja það uppá hærri stall,
vinna fyrir það í happdrætti, láta
það lúra á leyndum hæfileikum,
nú eða fjarskyldum forríkum
ættingjum, ef ekki vill betur.
Ameríski draumurinn hefur
löngum verið raunsæinu fjötur
um fót í kvikmyndaborginni
miklu.
Lengi vel virðist Stanley og
íris prýðileg. Til að byija með
eru þau venjulegar hversdags-
manneskjur, blessunarlega
víðsfjarri þeim glæsilegu plast-
hetjum sem við eigum að venjast
í kvikmyndum, einkum að vest-
an. En smám saman fer í verra.
De Niro-manngerðin er alltof
skynsöm til að trúlegt geti talist
að hann hafi flækst um öng-
stræti Ameríku sem ólæs og
óskrifandi skyndibitabrasari,
kamarvaktari og þvíumlíkt í eina
þijá áratugi. Þar með dettur
botninn úr myndinni og ekki
nema eftir öðru að hann komi í
lokin og heimti sina konu úr slav-
eríinu í brauðgerðarhúsinu á
spánnýjum eðalvagni, og-einbýlið
bíður þeirra í Detroit. Ómálað
að vísu. Samleikur stórstjarn-
anna er geislandi góður en breyt-
ir þó engu um að Hollywood
hefur misst niðrum sig, eina
ferðina enn, í tilburðum til að
fjalla um líf lágstéttanna.
KVOLDKAFFI
...og þú sefur betur.
sími 24000
Pennavinir
Tveggja barna 35 ára austur-
þýsk húsmóðir með m.a. mikinn
áhuga á íslandi:
Christa Junge,
1141 Berlin-Biesdorf,
Wuhlestrasse 8,
D.D.R.
Átján ára japönsk stúlka með
nargvísleg áhugamál:
Naomi Fukui,
106 Watase Yokowa-cho,
Mino-gun Hyogo,
673-11 Japan.
Sextán ára vestur-þýsk stúlka
með áhuga á hestum, tónlist o.fl.:
Maike Köhler,
Wagrierweg 1,
2000 Hamburg 61,
West Germany.
Sextán ára vestur-þýsk stúlka
með áhuga á hestum og tónlist:
Marit Leykum,
Drostenbrink 3,
Nammen,
Porta Westfalika,
West Germany.
Þýsk 21 árs stúlka, ritari í véla-
verksmiðju í Bæjaralandi, með
margvíslega áhugamál:
Babette Peter,
Degerndorfer Strasse 9,
8196 Achmuhle,
W-Germany.
HALTU MER — SLEPPTU MER
— pottþétt unglingabók eftir
metsöluhöfundinn Eðvarð Ingólfsson
Spennandi unglingabók um Eddu og Hemma, 16 og
17 ára. Þau kynnast af tilviljun. Það verður ást við
fyrstu sýn — barn og sambúð ... En lífið er ekki alltaf
dans á rósum. Þegar á reynir kemur í Ijós hve sam-
bandið er sterkt. Það verður ekki bæði sleppt og
haldið.
HALTU MER — SLEPPTU MER
— bókin sem unglingarnir biðja um !
Bækur Eðvarðs Ingólfssonar hafa verið sðluhæstu unglingabæk-
urnar undanfarin ár. Bók hans, Sextán ára i sambúð. seldist
best allra bóka 1985. Eðvarð hlaut verölaun Skólamálaráðs
Reykjavíkur fyrir bestu frumsömdu barnabókina 1988, Meiriháttar
stefnumót