Morgunblaðið - 14.06.1994, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
£5*

F« ú Vigtlís Fiiinbogadóttir, forseti ísjands, í viðtali við Maimlíf
Evrópuáliug’i Norðurland-
anna eins og blint æskuskot
Þoir cru
svo innilcga áslfangnir og glcyma
fjölskyldunni sem hangir |)arna
cinlivcrs stadar og bíður þess að
þcssi óskaplegi Astarblossi dofni,
líði hjá cða vcrði að hjónabandi.
Formannskosningarnar á flokksþingi Alþýðuflokksins
Jón Baldvin sigraði
með 60% atkvæða
„Minn tími mun koma,“ sagði Jóhanna Sigurðardóttir
Að loknu formannskjöri
JÓN Baldvin Hannibalsson og Jóhanna Sigurðardóttir tókust
í hendur eftir að úrslit lágu ljós fyrir í formannskosningunum
á flokksþingi Alþýðuflokksins.
JÓN Baldvin Hannibalsson var
endurkjörinn formaður Alkþýðu-
flokksins á flokksþinginu í Suð-
umesjabæ en kosningarnar fóru
fram síðdegis á laugardag. Jón
Baldvin fékk 226 atkvæði eða
60,26% greiddra atkvæða en
Jóhanna Sigurðardóttir fékk 146
atkvæði eða 38,93%.
Mikil spenna ríkti á fiokksþing-
inu þegar formannskosningin fór
fram. A kjörskrá voru 393 en at-
kvæði greiddu 375. Guðmundur
Árni Stefánsson fékk 1 atkvæði
og Rannveig Guðmundsdóttir^eitt
atkvæði í formannskjörinu.
„Tregur gekk ég til þessa leiks,“
sagði Jón Baldvin þegar úrslitin
lágu fyrir. „Ég er hins vegar
ánægður með að þessi traustsyfir-
lýsing er afdráttarlaus og hún mun
gera mér kleift, með samstarfs-
mönnum okkar, að leiða þennan
flokk, vonandi af myndugleik, í
þeim átökum sem fram undan
eru,“ sagði hann.
Jón Baldvin sagðist aldrei hafa
farið öðrum orðum en viðurkenn-
ingarorðum um störf Jóhönnu Sig-
urðardóttur í þágu flokksins og
þjóðarinnar og kvaðst hann láta í
ljósi þá von að hann og Jóhanna
gætu bæði sagst ætla að una
endanlegum dómi flokksþingsins.
Jón Baldvin lagði mikla áherslu á
samheldni innan Alþýðuflokksins
og stefnufestu hans og sagði að á
flokksþinginu hefði Alþýðu-
flokkurinn tekið frumkvæðið í
Evrópumálunum, sem ætti eftir
að valda þáttaskilum í íslenskum
stjómmálum. „Það sem mun skera
úr um það hvernig okkar flokki
og jafnaðarstefnunni vegnar á
næstu árum er samheldnin í okkar
flokki,“ sagði Jón Baldvin.
Geng ósár frá þessum leik
Það fór ekki leynt á þinginu að
Jóhanna Sigurðardóttir varð fyrir
mikium vonbrigðum með úrslitin.
í upphafi ræðu sinnar sló hún þó
á létta strengi og sagði þá m.a.:
„Þú ert klókur, Jón Baldvin, það
verður aldrei af þér skafið. Þá
sást fyrr í dag að ég var að vinna
þig. Þú þurftir lengri tíma til að
smala og iætur Ámunda hringja á
lögreglustöðina með sprengjuhót-
un. En til að gæta alls sannmælis,
þá sögðu gárungar líka að þetta
væri enn ein hótunin frá Jó-
hönnu.“ Mikið iófaklapp kvað við
í salnum við þessi orð Jóhönnu.
í ræðu sinni sagðist Jóhanna
ennfremur ganga ósár frá þessum
leik þó hún hefði tapað einni orr-
ustu við Jón Baldvin. „Ósigur er
ekki endalok alls, því í sigri geta
rætur ósigurs leynst en í ósigri
rætur velgengni. Minn tími mun
koma,“ voru lokaorð hennar.
Jóhanna tók að þessu loknu
þátt í kosningu varaformanns en
hvarf svo af þinginu ásamt nokkr-
um stuðningsmönnum sínum og
kom hún ekki til þingsins á sunnu-
dag. Jóhanna gaf engar yflrlýs-
ingar um hvaða áhrif ósigur henn-
ar í formannskjörinu hefði á setu
hennar í ríkisstjórn. Hún fór svo
utan í gær en er væntanleg til
iandsins á morgun eða fímmtu-
dag.
Formaður norska Verkamannaflokksins
Gætum ráðið
sjávarútvegs-
stefnu ESB
Morgunblaðið/Þorkell
Thorbjorn Jagland
THORBJ0RN Jag-
land, formaður
norska Verka-
mannaflokksins, segist
vongóður um að Norð-
menn samþykki ESB-
aðild þrátt fyrir að skoð-
anakannanir bendi til
annars. Hann segir Norð-
menn hafa náð góðum
samningum og að þeir
eigi eftir að hafa mikil
áhrif á sjávarútvegs-
stefnu sambandsins. Ef
íslendingar gangi einnig
'í ESB segir Jagland að
þá muni þeir í samvinnu
við Norðmenn geta ráðið
sjávarútvegsstefnu Evr-
ópusambandsins.
-. Er ekki a ðild Noregs
að Evrópusambandinu
orðin nokkuð óviss, þar
sem aiiar skoðanakannan-
ir undanfarið benda til að
andstæðingar aðildar séu
mun fleiri en fylgismenn?
„Ég er alls ekki sam-
mála því að úrslit þjóðarat-
kvæðagreiðslunnar liggi nánast
fyrir, ekki síst í ljósi reynslunnar
af síðustu þingkosningum. Þá
bentu skoðanakannanir iengi vel
til að við í Verkamannaflokknum
myndum bíða verulegan ósigur
en þegar upp var staðið unnum
við kosningarnar. Almennings-
álitið er fljótt að sveiflast til og
frá. Það sem einkennir stöðuna
mest núna er hin mikla óvissa.
Ef Svíar og Finnar samþykkja
aðild bendir flest til að Nprðmenn
muni einnig gera það. Úrslitin í
Austurríki hafa einnig áhrif en
ekki jafn mikil sökum fjar-
lægðarinnar.“
- Hver er eiginlega sá munur
á aðildarsamningi þeim, sem nú
liggur fyrir, miðað við þann sem
Iá fyrir 1972, er gerir aðild að
fýsilegri kosti en þá?
„Samningurinn er fyrst og
fremst hagstæðari hvað sjávarút-
vegsmálin varðar. Evrópusam-
bandið hefur lært af mistökunum
og komið til móts við kröfur á
ásættanlegan hátt. Þá fáum við
viðunandi stuðning við landbúnað
okkar. Það eru sérstaklega þessar
tvær atvinnugreinar sem hafa
. fengið hagstæðari samning."
Skiljum gagnrýnina
- „En hvernig skýrir þú þá
hina mikiu andstöðu við samn-
inginn innan norska sjávarút-
vegsins?
„Við teljum þá gagnrýni vera
byggða á röngum forsendum.
Hins vegar höfum við
skilning á því af
hveiju hún er sett
fram en það er fyrst
og fremst af samnin-
gat?eknilegum ástæð-
um. Þetta er á marg-
an hátt klókt af sjáv-
arútveginum því með þessu getur
hann gert meiri kröfur á hendur
ríkinu.
Þá verðum við einnig að líta
til þess að það er fyrst og fremst
fiskvinnslan sem hagnast á
samningnum með auknum tolla-
fríðindum. Kostirnir eru minni
fyrir útgerðina enda er andstöð-
una fyrst og fremst þar að
fínna.“
- Hver telur þú að áhrif Norð-
manna á sjávarútvegsstefnu
ESB yrðu?
„Ég held að við munum koma
► Jagland, sem er fæddur
1950, hefur verið formaður
Verkamannaflokksins frá því
í nóvember 1992. Hann er
hagfræðingur að mennt og
hefur gegnt fjölmörgum trún-
aðarstörfum fyrir flokkinn.
Hann var kjörinn á þing 1993
og á sæti í utanríkisnefnd
norska Stórþingsins auk þess
að vera þingflokksformaður
Verkamannaflokksins.
til með að hafa úrslitaáhrif á
sjávarútvegsstefnuna. í sögu
bandalagsins frá upphafi hafa
þau ríki, sem mestra hagsmuna
hafa að gæta á viðkomandi sviði,
ávallt ráðið ferðinni. Þar er heldur
ekki eitt einasta dæmi að fínna
um að gengið hafí verið þvert á
hagsmuni aðildarríkis. Norðmenn
yrðu það sterkir í evrópskum sjáv-
arútvegi að það væri ekki hægt
að taka ákvarðanir án þess að
ráðfæra sig við þá. Ef Norðmenn
og Islendingar væru innan banda-
lagsins myndu þeir nánast ráða
ferðinni í sjávarútvegsmálum.“
- Hver heldur þú að yrðu við-
brögð ESB við sjávarútvegskröf-
um íslendinga í aðildarviðræðum?
„Ég þekki ekki alveg nógu vel
til íslenskra hagsmuna til að tjá
mig um það. Það er aftur á
móti engin ástæða til að ætla
að íslendingar myndu ná fram
færri kröfum en Norðmenn. ís-
lendingar áttu til að mynda í
mun minni erfiðleikum en við í
EES-viðræðunum.“
- Er hætta á að
baráttan fyrir þjóðar-
atkvæðagreiðsluna
verði jafn óvægin og
skilji eftir sig jafn
djúp sár og 1972?
„Það bendir ekkert
til þess. Þá áttu átökin sér fyrst
og fremst stað innan Verka-
mannaflokksins en nú hefur ver-
ið tekið öðru vísi á málum þar.
Engar skorður hafa verið settar
á andstæðinga aðildar innan
flokksins. Ég held ekki að
flokkurinn muni klofna nú ekki
síst vegna þess að aðstæður eru
aðrar en þá. Það er erfitt að
vera með mjög tilfinninga-
þrungna andstöðu þegar málið
snýst um það hvort að við ætlum
að ganga inn í sambandið ásamt
hinum Norðurlöndunum. “
„Fyrst og
fremst fisk-
vinnslan sem
hagnast."