Morgunblaðið - 14.06.1994, Síða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
_________________________________VIÐSKIPTI_________________________________
Sala fráfarandi meirihluta í stjórn Stöðvar 2 á eignarhlut stöðvarinnar í Sýn
Lögbanns var krafist á
sölu á hlut Stöðvar 2 í
sjónvarpsstöðinni Sýn.
Ragnhildur Sverris-
dóttir riijar upp sögu
Sýnar og kannar hvers
vegna mönnum er svo
mjög í mun að halda
yfirráðum sínum á
rásinni.
Sala fyrrverandi meirihluta í
stjórn Stöðvar 2 á hlut
stöðvarinnar í Sýn varð til
þess að nýr meirihluti
krafðist lögbanns. Verði niðurstaða
staðfestingarmáls, sem lögbanns-
beiðendur þurfa að höfða innan
viku, sú að salan hafí verið heimil,
er ljóst að Stöð 2 hefur misst spón
úr aski sínum. Fýrirtækið hefur lagt
mikla áherslu á að halda Sýn, enda
hefur hún yfír einu tiltæku VHF-
rásinni að ráða. Það þykir enda ólík-
legt að núverandi eigendur Sýnar
ætli sér að fara út í rekstur sjón-
varpsstöðvar, heldur hafi þeir keypt
hlutabréf Stöðvar 2 til að ná sterk-
ari samningsstöðu gagnvart nýjum
meirihluta í stjórn Stöðvar 2. Kostn-
aður við að hefja rekstur sjálfstæðr-
ar sjónvarpsstöðvar hleypur á
hundruðum milljóna, en verðmæti
Sýnar-rásarinnar er óumdeilt, því
ekki þarf sérstök loftnet til að taka
við útsendingum hennar. Slíkt loft-
net þyrftu sjónvarpsáhorfendur hins
vegar að verða sér úti um, yrði ný
stöð stofnuð sem sendi út á UHV-
rás, en af rásum á því tíðnisviði er
nóg. Það hefur hins vegar sýnt sig,
að fólk er ekki mjög hrifíð af því
að þurfa að leggja í töluverðan
kostnað til að nálgast sjónvarpsút-
sendingar, eins og raunin er með
Fjölvarp Stöðvar 2.
Það gekk á ýmsu á meðan sjón-
varpsstöðin Sýn var að komast á
legg. Sýn hf. var upphaflega stofnuð
um helgarsjónvarp og var ætlun
stofnendanna að reka auglýsinga-
og áskriftasjónvarp. Að fyrirtækinu
stóð auglýsingastofan Hvíta húsið,
ásamt nokkrum starfsmönnum
hennar og í desember 1989 fékkst
leyfí til útsendinga á VHF-tíðni-
sviði. í febrúar 1990 var hlutafé
fyrirtækisins aukið og þá komu til
skjalanna Frjáls fjölmiðlun, útgáfu-
fyrirtæki DV, Bíóhöilin, Vífilfell og
Þorgeir Baldursson í prentsmiðjunni
Odda. Nýr stjómarformaður félags-
ins, Jónas Kristjánsson ritstjóri,
sagði við það tækifæri að ekki væri
útilokað að dagskráin yrði lengri en
upphaflegar áætlanir um helgar-
sjónvarp sögðu til um. Á þessum
tíma var rætt um að útsendingar
hæfust um haustið, enda kveðið á
um það við úthlutun sjónvarpsleyfis
að það félli niður að átta mánuðum
liðnum, hefðu útsendingar þá ekki
hafist.
Samnýting myndlykla
Fljótlega eftir að hlutafé í Sýn
var aukið heyrðust raddir um að
Stöð 2 kæmi inn í reksturinn. For-
ráðamenn Sýnar höfðu þá farið fram
á að fyrirtækið samnýtti mýndlykla
með Stöð 2, en því hafði verið tekið
fálega. Svör Sýnar-manna voru að
fyrirtækið myndi senda út efni alla
daga vikunnar, alls í 80-90 stundir,
og áskrifendur fengju ókeypis
myndlykla gegn tryggingargjaldi.
Þá gerði Sýn samning við banda-
ríska dreifíngarfyrirtækið Time-
Wamer, sem tryggði fyrirtækinu
sýningarrétt, m.a. á þáttum sem
verið höfðu á dagskrá Stöðvar 2.
Starfsmenn sjónvarpsstöðvarinnar
áttu að verða 30 og útsendingarnar
að hefjast í október 1990.
Stöð 2 og Sýn sameinast
Fulltrúar Frjálsrar fjölmiðlunar
hurfu úr stjórn Sýnar í maí 1990
og dregið var úr hlutafjárframlagi
fyrirtækisins frá því sem áður hafði
verið ákveðið. Þá stóðu yfir viðræð-
ur við Stöð 2 um afnot Sýnar af
myndlyklum stöðvarinnar. Þær við-
ræður þróuðust á þann veg, að
tveimur dögum síðar var tilkynnt
að Stöð 2 og Sýn hefðu sameinast,
ásamt Bylgjunni-Stjörnunni, í eitt
fyrirtæki sem reka myndi tvær sjón-
varpsrásir og tvær útvarpsrásir.
Enn var þá á dagskrá að hefja út-
sendingar á Sýnar-rásinni um
haustið og tilkynnt að hægt yrði að
kaupa áskrift að Stöð 2 eða Sýn,
eða báðum rásunum í einu og nota
sama myndlykilinn. Með samein-
ingu Stöðvar 2 og Sýnar var talið
að sparast hefðu allt að 200 milljón-
ir króna vegna tilkostnaðar við upp-
setningu nýrrar sjónvarpsrásar.
Framreiknað til núvirðis eru þetta
um 233 milljónir króna, svo ætla
má að stofnkostnaður eigenda Sýn-
ar við að gera stöðina að sjálf-
stæðri rás með sterka dagskrá, í
samkeppni við Sjónvarpið og Stöð
2, yrði ekki undir þeirri upphæð.
Enn dró til tíðinda í lok júlí, þeg-
ar Stöð 2 eignaðist meirihluta í
Sýn, eða 55%, með kaupum á hlut
Bíóhallarinnar, Odda og Vífílfells.
Jóhann J. Ólafsson, stjórnarformað-
ur Stöðvar 2, sagði að Sýn yrði rek-
ið sem sérstakt fyrirtæki, en útsend-
ingar yrðu mun minni í sniðum og
með öðrum hætti en áætlað hafði
verið. Jónas Kristjánsson, ritstjóri,
sagði að Stöð 2 væri með þessum
kaupum að losa sig við keppinaut á
markaðnum og gera fyrirtækið Sýn
óvirkt.
Fljótlega eftir að Stöð 2 komst í
meirihluta hófust ýmsar tilfæringar
innan Sýnar. Sjö af tíu starfsmönn-
um var sagt upp og uppsagnir voru
einnig innan Stöðvar 2, um leið og
Islenska útvarpsfélagið hf., sem
sameinaði rekstur Stöðvar 2 og
Bylgjunnar/Stjömunnar, tók til
starfa í ágústbyijun. Þá var vonast
til að útsendingar Sýnar gætu haf-
ist fljótlega og ætlunin var að hún
yrði kvikmyndarás, sem sendi ein-
göngu út um helgar.
Útvarpsleyfi Sýnar rann út án
þess að til útsendinga kæmi. Um
mitt ár 1991 fékk Sýn hins vegar
leyfí að nýju, en þá með því skilyrði
útvarpsréttarnefndar, að íslenska
útvarpsfélagið ætti ekki meirihluta
í fyrirtækinu, því það væri óeðlilegt
þar sem um fyrirtæki á sama sviði
væri að ræða. íslenska útvarpsfé-
laginu var veittur frestur til 25. júlí
1993 til að uppfylla þetta skilyrði
og breyta eignarhlut sínum niður
fyrir 20%. Þegar skilyrðið var sett
hafði íslenska útvarpsfélagið eign-
ast alls 70% hlutaljár í Sýn, en eign-
aðist síðar sjónvarpsstöðina að öllu
leyti eftir að það keypti 30% eignar-
hlut Fijálsrar fjölmiðlunar.
Um haustið 1991 er farið að huga
áð reglulegum útsendingum frá Al-
þingi á Sýnar-rásinni, en eins og
kunnugt er hafa útsendingar þaðan
verið helsta dagskrárefni stöðvar-
innar. Það var þó ekki fyrr en í
mars 1992 sem útsendingar Sýnar
hófust og þá aðejns tilraunasending-
ar um helgar. Útsendingar frá Al-
þingi hófust svo mánuði síðar. Sam-
kvæmt samningi við Alþingi átti
allt annað efni Sýnar að víkja á
meðan þingfundir stæðu yfir. Páll
Magnússon sjónvarpsstjóri sagði að
stöðin yrði í framtíðinni allt öðruvísi
en Stöð 2 og með menningarlegri
blæ.
VHF-rásin dýrmæta
Eins og sjónvarpsáhorfendum er
kunnugt hefur dagskrá Sýnar lítið
breyst frá því að tilraunaútsending-
ar og útsendingar frá Alþingi hóf-
ust. I raun virðist áhugi manna á
rekstri sjónvarpsstöðvarinnar fyrst
og fremst beinast að því að halda
leyfi til útsendinga á VHF-rásinni
og skyldi engan undra. Aðeins fjór-
ar rásir eru ætlaðar til sjónvarpsút-.
sendinga á þessu tíðnisviði, sem er
lægra en UHV-tíðnisvið og betra
fyrir sjónvarpsútsendingar. Aður en
Sýn kom til sögunnar hafði Ríkis-
sjónvarpið þijár VHF-rásanna til
umráða á höfuðborgarsvæðinu, en
Stöð 2 eina. Þegar Sýn sótti um að
komast að á markaðnum lét sam-
gönguráðuneytið Sjónvarpið rýma
eina rásina, sem notuð hafði verið
til útsendinga þess til Mosfellsbæjar
og víðar. Sérstakur samningur kvað
á um að Sýn yrði að tryggja að
útsendingar Sjónvarpsins myndu
ekki líða fyrir þetta fyrirkomulag
og var það gert með því að settir
voru upp sendar á kostnað Sýnar
fyrir útsendingar Sjónvarpsins.
Dýrt að nýta UHV-rás
Margar UHV-rásir eru lausar, en
notendur þyrftu að kaupa sé'r ný
loftnet til að taka við útsendingum
á þeirri tíðni, svo skiljanlega þykir
lítt fýsilegt að markaðssetja nýja
sjónvarpsstöð, sem sendir út á
ÚHV-rás. Það sýndi sig að almenn-
ingur setti fyrir sig 23-30 þúsund
króna kostnað, sem fylgdi því að
koma upp loftnetsbúnaði fyrir Fjöl-
varp Stöðvar 2. Það er því til mik-
ils að vinna að halda þeirri einu
VHF-rás, sem stendur til boða.
Vegna þessa hefur einnig komið
fram það sjónarmið, að rétt væri
að sjónvarpsrásir væru leigðar út
eða boðnar hæstbjóðanda. Fordæmi
eru fyrir slíku í Bretlandi, þar sem
rásir voru boðnar út í ákveðinn ára-
ljölda. Þegar Stöð 2 eignaðist
meirihluta í Sýn var ljóst að reka
þyrfti Sýn sem sérstakt fyrirtæki,
ef halda ætti VHF-rásinni, enda
sjónvarpsleyfið ekki framseljanlegt
heldur bundið við þann lögaðila sem
fékk rásinni úthlutað. Sýn var sá
lögaðili og því lá fyrir að ef Stöð 2
innlimaði fyrirtækið myndi leyfið
falla niður. Þegar við bættist skil-
yrði útvarpsréttarnefndar, að hlutur
Stöðvar 2 í Sýn yrði ekki yfir 20%,
var sú hætta fyrir hendi að Stöð 2
missti eignarhald sitt’ á Sýn. Það
gerðist með sölu fyrrum meirihluta
stjórnar Stöðvar 2 á hlut fyrirtækis-
ins í Sýn, en dómstólar eiga eftir
að skera úr um hvort sú sala stenst.
Rafeindavogir
SINDRI
pallvogir
talningavogir
eftirlitsvogir
brettavogir
- sterkur í verki
BORGARTÚNI 31 • SÍMI 62 72 22 ti
Páll Magnússon áskilur sér rétt
til að semja um starfslok
Telur atburði geta
jafngilt uppsögn
PÁLL Magnússon forstjóri ís-
lenska útvarpsfélagsins hf. hefur
áskilið sér rétt til að semja um
hugsanleg starfslok sín, þar sem
undangengnir atburðir geti jafng-
ilt fyrirvaralausri uppsögn.
í bréfí frá Páli Magnússyni, sem
lagt var fyrir stjórnarfund Islenska
útvarpsfélagsins á föstudag, segir
að fyrir liggi að ákveðnir stórir
hluthafar hafi ítrekað lýst yfir vilja
sínum til þess að hann víki úr
sæti útvarpsstjóra. í ljósi undan-
genginna atburða segist Páll því
líta svo á að hann njóti ekki leng-
ur nauðsynlegs trausts nægilega
margra stórra hluthafa til þess að
geta sinnt starfí sínu sem skyldi.
Páll segist jafnframt telja að
áðurgreindar yfírlýsingar og at-
burðir geti jafngilt fyrirvaralausri
uppsögn og því áskilji hann sér
rétt til að semja um hugsanleg
starfslok sín nú þegar.
„Sem fyrsta bók sinnar
tegundar á íslenskvi er hún
sannarlega tímabær.64
Árni Vilbjálmsson prófessor um bókina:
VERÐBRÉF OG ÁHÆTTA
Hvemig er best að ávaxta peuinga?
I bókabúðum um land allt!
t
I
I
í
i
.
!
i
L
i
i
:
i
i
i
i
:
Í
I
i
i