Morgunblaðið - 14.06.1994, Qupperneq 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
STUTT
Dehaene
dragi sig í
hlé
ERLENT
Áhugaleysi og dræm kjörsókn einkenndu kosningarnar til Evrópuþingsins
- en sigur Helmuts Kohls, kanslara Þýskalands, kemur einna mest á óvart
FRANS Andriessen, fyrrverandi
framkvæmdastjóri Evrópusam-
bandsins, ESB, sagði í gær, að
Jean-Luc Dehaene, forsætisráð-
herra Belgíu, ætti að draga sig
í hlé í slagnum um framkvæmda-
stjóraembættið og auka þannig
möguleika Ruuds Lubbers, for-
sætisráðherra Hollands, til að
hreppa hnossið. Andriessen, sem
er Hollendingur, sagði, að Deha-
ene hefði ekki þá reynslu af al-
þjóðamálum, sem Lubbers hefði,
og hann kvað Hollendinga
mundu taka því illa ef Helmut
Kohl, kanslari Þýskalands, og
Francois Mitterrand, forseti
Frakklands, sameinuðust í
stuðningi við Dehaene.
Fjöldamorðin
í Rúanda
halda áfram
SKÆRULIÐAR í Rúanda hafa
náð á sitt vald bænum Gitarama
en til hans hafði ríkisstjórn hútú-
manna flúið áður. Eru ráðherr-
amir nú á flótta í fjöllunum.
Fréttir herma, að vöm hútú-
manna sé í því fólgin að meðan
stjórnherinn veijist á vígvellin-
um fari vopnaðar sveitir um og
drepi alla tútsímenn. Þegar
slátruninni ljúki hörfí herinn til
nýrra vígstöðva þar sem leikur-
inn sé endurtekinn.
Verkfall hjá
NRK
UM 2200 starfsmenn Norska
ríkisútvarpsins, NRK, hófu á
sunnudag verkfall til að knýja á
um launahækkanir, svipaðar
þeim sem blaðamannafétag Nor-
egs náði fram á síðasta ári.
Komu þeir að mestu í veg fyrir
sjónvarps- og útvarpsútsending-
ar. Haldi verkfallið áfram, kem-
ur það verst niður á fótboltaunn-
endum, þar sem NRK hefur sjón-
varpsréttinn frá heimsmeistara-
keppninni í fótbolta sem hefst í
vikulok.
Fækkað í her
Rússa
HAFT var eftir Pavel Gratsjev,
vamarmálaráðherra Rússlands í
gær, að skera ætti niður fjár-
framlög til hersins og yrði því
að fækka í hemum úr 2,2 millj-
ónum niður í 1,9 milljónir fyrir
árslok. Sagði Gratsjev að niður-
skurðurinn kæmi niður jafnt á
yfirmönnum, sem óbreyttum
hermönnum.
BERNHARD prins af Hollandi,
sem verður 83 ára síðar í mán-
uðinum, hefur ákveðið að ljúka
ferli sínum sem flugmaður.
Prinsinn treystir sér vel til að
fljúga en hefur ákveðið að end-
urnýja ekki flugskírteinið vegna
þess að hann vill ekki að aðrir
hafi áhyggjur af sér. Prinsinn
hefur flogið í hálfa öld og hefur
stýrt yfir 200 vélum.
Brussel, London, Bonn, París. Reuter.
Bernhard prins
Flugferlinum
lokið
fóru nú í 32,2%. Frjálsir demó-
kratar, samstarfsflokkur kristi-
legra demókrata í stjórn, fór nú
niður fyrir 5% markið, sem þarf til
að fá mann kjörinn, og fékk 4,1%
í stað 5,6% fyrir fjórum árum.
Græningjaflokkurinn jók fylgi sitt
og fékk 10,1%.
HÆGRIFLOKKAR í Þýskalandi,
Ítalíu og Spáni unnu verulega á
í Evrópuþingskosningunum á
sunnudag en í kosningunum í
Bretlandi á fimmtudag beið
íhaldsflokkurinn mikinn ósigur
en þó minni en spáð hafði verið.
Kom sigur Helmuts Kohls, kansl-
ara Þýskalands, og kristilegra
demókrata hvað mest á óvart en
einnig mikill stuðningur við
Áfram Ítalía, flokk Silvios Ber-
lusconis, forsætisráðherra Ítalíu,
en hann fékk 30,6%, næstum 10
prósentustigum meira en í þing-
kosningunum. í Frakklandi töp-
uðu gömlu stjórnmálaflokkarnir
fylgi og sósíalistar sýnu mest en
víða var niðurstaðan sú, að
stjórnarandstöðuflokkar og óháð-
ir flokkar eða ný framboð unnu
á. Kjörsókn var hins vegar lítil
víðast hvar og í Bretlandi, Hol-
landi og í Portúgal sátu tveir af
hveijum þremur heima.
Mesti sigurvegari Evrópuþings-
kosninganna var Helmut Kohl,
kanslari Þýskalands, en fiokkur
hans, Kristilegi demókrataflokk-
urinn, og systurflokkurinn í Bæj-
aralandi, Kristilega sósíalsamband-
ið, fengu nú 38,8% atkvæða en
fengu 37,8% í kosningunum 1989.
Jafnaðarmenn fengu þá 37,3% en
Reuter
Fagnað í Austurríki
UNGIR Austurríkismenn bera
leiðtoga Þjóðarflokksins,
Ehard Busek, á höndum sér,
vissir um hagstæð úrslit í þjóð-
aratkvæðagreiðslunni um aðild
að Evrópusambandinu (ESB).
Sú varð líka raunin, og fylgj-
endur aðildar höfðu ástæðu til
að halda fagnaðarlátum sínum
áfram. Mikill meirihluti greiddi
atkvæði með aðild, eða 66,4%,
en 33,6% voru andvíg aðild.
Reuter
HELMUT Kohl bíður eftir því að röðin komi að honum að greiða atkvæði í Evrópuþingskosningun-
um. Hann er þarna á kjörstað í heimabæ sínum, Oggersheim.
Sigur Kohls hefur að sjálfsögðu
stóraukið líkurnar á að flokkurinn
hans sigri í þingkosningunum í
haust en miðað við frammistöðu
fijálsra demókrata nú er talið lík-
legt, að hann verði að finna sér
annan samstarfsflokk að þeim
loknum.
Staða Majors ekki í hættu
þrátt fyrir ósigur
Breski íhaldsflokkurinn beið
mikinn ósigur í kosningunum en
þó minni en skoðanakannanir höfðu
gefið til kynna. Fékk hann 27%
atkvæða og tapaði næstum helm-
ingi 32 þingmanna sinna á Evrópu-
þinginu en um tima var óttast, að
hann tapaði þeim næstum öllum.
Margir töldu, að ófarir i þessum
kosningum ofan á allt annað gætu
neytt John Major forsætisráðherra
til að segja af sér en nú ber flestum
saman um, að staða hans sé ekki
í hættu, burtséð frá úrslitunum í
þessum kosningum og nýlegum
aukakosningum.
Verkamannaflokkurinn vann
mikinn sigur í kosningunum og
fékk 45% atkvæða. Var hann með
45 þingmenn á Evrópuþinginu en
fær nú meira en 60. Voru talsmenn
hans að vonum ánægðir enda fengi
flokkurinn öruggan meirihluta á
breska þinginu með þetta atkvæða-
hlutfall í þingkosningum.
Berlusconi sigrihrósandi
Berlusconi, forsætisráðherra ít-
alíu, styrkti enn stöðu sína meðal
kjósend_a og jók flokkur hans,
Afram Ítalía, fylgi sitt verulega og
fékk 30,6% atkvæða. Næstur kom
Lýðræðisflokkur vinstrimanna,
gamli kommúnistaflokkurinn, með
19,1%, þá Þjóðarbandalagið, nýfas-
istar, 12,5% og Norðursambandið
6,6%. Berlusconi hafði kallað kosn-
ingarnar þjóðaratkvæðagreiðslu
um stjórn sína og að þeim loknum
skoraði hann á stjórnarandstöðuna
að hætta að reyna að bregða fæti
fyrir stjórnina. Ella ætti hún á
hættu þingrof og nýjar kosningar.
Gömlu flokkamir töpuðu í
Frakklandi
Edouard Balldur, forsætisráð-
herra Frakklands, sagði, að niður-
staða kosninganna sýndi, að Frakk-
ar hefðu áhyggjur af framtíð Evr-
ópusambandsins. Þeir vildu, að
hagsmuna lands og þjóðar yrði
betur gætt innan sambandsins,
ekki síður en hagsmuna þess á al-
þjóðavettvangi. Lagði Balladur
áherslu á, að framboðslisti stjórn-
arflokkanna hefði fengið mest
fylgi, 25,5%, rúmlega 10 prósentu-
stigum meira en sósíalistar, en
minntist ekki á, að niðurstaðan er
mikill ósigur miðað við 1989 þegar
sömu flokkar fengu 37,4% at-
kvæða.
Helstu sigurvegarar kosning-
anna í Frakklandi voru Maastricht-
andstæðingurinn Philippe de Villi-
ers, sem fékk 12,38%, og knatt-
spyrnufélagseigandinn Bemard
Tapie. Fékk hann rúm 12% einnig.
Mestan ósigur biðu sósíalistar, sem
fengu aðeins 14,5% atkvæða, og
þykja nú litlar líkur á, að Michel
Rocard, sem leiddi listann, verði
næstu forsetaframbjóðandi sósíal-
ista.
Felipe Gonzalez, forsætisráð-
herra Spánar og leiðtogi Sósíalista-
flokksins, mátti í fyrsta sinn í 12
lúta í lægra haldi fyrir Þjóðar-
flokknum, sem fékk 40,20% at:
kvæða en sósíalistar 30,67%. í
Portúgal unnu sósíalistar, sem eru
í stjórnarandstöðu, nokkuð á og í
Grikklandi fékk stjórnarflokkurinn,
Sósíalistaflokkurinn, mest fylgi. Á
írlandi vegnaði stjórnarflokknum,
Fianna Fail, vel og græningjar virt-
ust ætla að fá tvo þingmenn.
Danskir ESB-sinnar ánægðir
í Danmörku virtist stefna í mik-
inn sigur flokka, sem andvígir eru
Evrópusambandinu, Hreyfingar-
innar gegn ESB og Júníhreyfing-
arinnar, og þeir juku fylgi sitt að-
eins, fengu um 25% atkvæða en
sömu þingmannatölu, fjóra. Sigur-
vegararnir voru hins hins vegar
flokkar, sem styðja ESB, íhalds-
flokkurinn, sem fékk 17,7%, Radik-
ale venstre, sem fékk 8,5% og
Venstre, sem fékk 18,9%. Jafn-
aðarmenn töpuðu verulega, fengu
nú 15,8% en 23,3% 1989, og mið-
demókratar þurrkuðust næstum út.
í Belgíu þar sem það er skylda
að kjósa sátu samt um 20% kjós-
enda heima og þar töpuðu stjórn-
arflokkamir. í Hollandi fengu
kristilegir demókratar bestu út-
komuna og í Luxemborg náðu
græningjar einum af sex þing-
mönnum ríkisins.
Stj órnarandstaðan o g
ný framboð unnu víða á