Morgunblaðið - 31.03.1995, Blaðsíða 1
76. TBL. 83. ÁRG.
Fagna sjálf-
stjóm í ár
EITT ár var í gær liðið frá því
að Palestínumenn öðluðust tak-
markaða sjálfstjórn á Gaza-svæð-
inu og Vesturbakkanum. Víða var
haldið upp á daginn og stigu
menn i Gaza-borg dans af þessu
tilefni.
Tsjetsjníja
Yfir 1.400
hafa látist
Moskvu. Reuter.
RÚMLEGA 1.400 rússneskir
hermenn hafa látið lífið i
Tsjetsjníju frá því að rússnesk
yfirvöld sendu hersveitir til
svæðisins í desember sl., að
sögn yfírmanns hemaðarað-
gerðanna. Rússar náðu í gær
borginni Gudermes, stærsta
virki tsjetsjenskra uppreisnar-
manna. í tilkynningu frá rúss-
neska hemum segir að Rússar
hafi náð Gudermes „án mann-
falls eða eyðileggingar".
Anatolíj Kulíjkov hershöfð-
ingi, sem stýrir rússnesku her-
sveitunum og sveitum innanrík-
isráðuneytisins í Tsjetsjníu,
segir 1.426 hermenn hafa látið
lífíð. 4.630 hafa særst.
Hemaðaríhlutun Rússa hófst
11. desember sl. er hersveitir
vom sendar til uppreisnarhér-
aðsins til að hrekja leiðtoga upp-
reisnarmanna, Dzhokar
Dúdajev, frá völdum en hann
hafði lýst yfir sjálfstæði lands-
ins. Rússneskir mannréttinda-
sinnar fullyrða að 24.000
óbreyttir borgarar hafi látið lífið
í bardögunum um höfuðborgina
Grosní.
Reuter
Tyson í
hringinn
MIKE Tyson, fyrrverandi
heimsmeistari í þungavigt í
hnefaleikum, greindi frá því á
blaðamannafundi í gær að hann
hygðist keppa á ný. Honum var
sleppt úr fangelsi fyrir skömmu.
Tyson sagði ekki hvenær hann
myndi beiýast aftur en að það
yrði á MGA Grand Ilotel í Las
Vegas. Orðrómur hefur verið
um að hann hygðist hætta sam-
starfi við umboðsmann sinn Don
King en Tyson sagðist ætla að
starfa áfram með King.
112 SÍÐUR B/C/D/E
STOFNAÐ 1913
FOSTUDAGUR 31. MARZ 1995
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Stórsókn
í Austur-
Tyrklaudi
Tunceli, París, Ankara, Bonn. Reuter.
ALLT að 15.000 tyrkneskir her-
menn hófu í gær stórsókn gegn
kúrdískum skæruliðum í austur-
hluta Tyrklands og hernaðarað-
gerðimar verða álíka umfangsmikl-
ar og í Norður-írak, að sögn tyrk-
neskra embættismanna.
Hersveitimar, þeirra á meðal
fallhlífahersveitir og sérsveitir, hafa
verið að safnast samaYi í héraðinu
síðustu þijá daga. Þær em meðal
annars búnar langdrægum stór-
skotavopnum.
Talið er að alls kunni meira en
30.000 hermenn að verða sendir til
Tunceli. Um 35.000 hermenn hafa
tekið þátt í hemaðaraðgerðunum í
Norður-írak.
Vopnasölubann íhugað
Richard Duque, talsmaður
franska utanríkisráðuneytisins,
sagði í gær að Evrópusambandið
kynni að íhuga bann við sölu vopna
til Tyrklands vegna hemaðarað-
gerðanna.
Tyrkir sökuðu hins vegar Þjóð-
veija um að hafa rofið samstöðuna
innan Atlantshafsbandalagsins
(NATO) með því að hætta við að
senda tyrkneska hernum tæki sem
honum höfðu verið lofuð. „Tyrkir
þarfnast stuðnings bandamanna og
vina sinna þegar eining ríkisins er
í hættu vegna hermdarverka sem
stjómað er í öðru landi,“ sagði hann.
-----------» ♦ ♦-----
Isbjörn ban-
aði konu
Ósló. Morgunblaðið.
ÍSBJÖRN varð 22 ára gamalli konu,
sem var í gönguferð ásamt vinkonu
skammt fyrir utan Longyearbyen á
Svalbarða, að bana í gær.
Vinkonunni tókst að flýja og
gerði sýslumanninum á Svalbarða
viðvart. Var þyrla og vélsleðasveit
þegar send á vettvang en konan
var látin er að var komið. Hins
vegar tókst að fella björninn stuttu
síðar með riffilskoti.
Sést hefur til fjölmargra ísbjarna
í grennd við byggð á Svalbarða að
undanfömu og yfirvöld ítrekað var-
að íbúa og ferðamenn við hættunni.
Reuter
Norges Fiskarlag um veiðar íslendinga í Barentshafi
Geta fallist á Simign-
kvóta með skilyrðum
Ósló. Morminblaðið.
Ósló. Morgunblaðið.
ODDMUND Bye, formaður Norges
Fiskarlag, heildarsamtaka norska
sjávarútvegsins, segist geta fallist
á að veita íslendingum fiskveiði-
kvóta í Smugunni, ef viðunandi nið-
urstaða fæst á úthafsveiðiráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna. „Við getum
sætt okkur við það til að fá ró og
næði,“ segir Bye í samtali við
norsku fréttastofuna NTB en hann
situr ráðstefnuna í New York.
Að mati Bye getur norskur sjáv-
arútvegur fallist á að íslendingum
verði úthlutaður kvóti í Smugunni
en ekki annars staðar í Barents-
hafi. Hann segir að ef niðurstaða
ráðstefnunnar verði sú að hægt verði
að stjóma úthafsveiðum, verði einn-
ig settir kvótar á veiðar. Fiskarlaget
telji ásættanlegt að íslendingar fái
hlut í þeim kvóta en þó takmarkað-
an. „Það verður að minnsta kosti
að vera alveg ljóst að íslendingar
geti ekki veitt jafnmikið og sjómenn
í Lofoten veiða á einni vertíð. Þeir
veiða 60 þúsund tonn en í fyrra
veiddu íslendingar 58 þúsund tonn
í Smugunni," segir Bye.
Norðmenn og Rússar myndu
einnig fá kvóta en það mikilvæg-
asta segir formaður Norges Fiskar-
lag vera að regla komist á veiðarn-
ar. Hann telur að sama skapi mikil-
vægt að það verði Norðmenn og
Rússar sem fari með fiskveiðistjórn
á öllu Barentshafí og haldi uppi
eftirliti í Smugunni.
Ef ekki náist samkomulag á út-
hafsveiðiráðstefnunni telur hann að
Norðmenn og Rússar eigi að stöðva
hinar óheftu veiðar í Smugunni í
nafni neyðarréttar. „í því tilviki
teljum við að þessi ríki verði að
stækka landhelgi sína í 250 mílur,“
segir Bye en þá myndi Smugan
alfarið lenda innan rússneskrar og
norskrar landhelgi.
Styðja Kanada
Meirihluti þingmanna á norska
þinginu hefur krafíst þess að ríkis-
stjómin styðji Kanada í fískveiði-
deilunni við Spán. Sósíalíski vinstri-
flokkurinn lagði í gær fram ályktun
þessa efnis og lýstu þingmenn
Hægriflokksins, Miðflokksins og
Kristilega þjóðarflokksins yfír
stuðningi við hana. Norges Fiskar-
lag samþykkti einnig í gær ályktun
þar sem lýst er yfír stuðningi við
Kanada.
Jan Henry T. Olsen sjávarútvegs-
ráðherra segir Norðmenn þegar
hafa stutt Kanada en sagði aðalat-
riðið vera að deiluaðilar settust að
samningaborði.
Sænska krónan fellur ört
Kaupmannahöfn. Morgunbladid.
SÆNSKA krónan hefur fallið gagnvart öðrum
gjaldmiðlum undanfama daga, en óvænt vaxta-
lækkun þýska seðlabankans í gær dró úr fall-
inu. Verðfall sænsku krónunnar nú þykir vís-
bending um vantrú á efnahagsráðstöfunum
sænsku stjórnarinnar. Carl Bildt, formaður
Hægriflokksins og fyrrum forsætisráðherra,
segir að ef kosningar í haust til Evrópuþingsins
sýni vantrú kjósenda á stjórn jafnaðarmanna
hljóti það að ýta undir að aftur verði þingkosn-
ingar og þar með möguleiki á stjórnarskiptum.
Síðan um áramótin hefur sænska krónan
fallið í verði um 10-12 prósent gagnvart helstu
gjaldmiðlum og um níu prósent gagnvart
dönsku krónunni. Um áramótin þótti ósenni-
legt að þýskt mark gæti kostað 5,20 sænskar
krónur, en verðið fór í 5,34 nú í vikunni, en
lækkaði síðan um nokkra aura, eftir óvænta
vaxtalækkun þýska seðlabankans. Það sem
er sérstakt við verðfallið nú er að það hefur
ekki haft nein áhrif á aðra veika evrópska
gjaldmiðla, sænska krónan féll ein. Þetta þyk-
ir benda til vantrúar á sparnaðarráðstöfunum
sænsku stjórnarinnar, sem einkennast af
skattahækkunum fyrst og sparnaði seinna.
Aðgerðir í apríl?
í vikunni tilkynnti stjórnin að barnabætur
yrðu lækkaðar um 110 sænskar krónur á mán-
uði frá og með næstu áramótum, úr 750 krón-
um í 640 krónur, eða í um 6.400 íslenskar
krónur. Ekki verður lengur greitt álag fyrir
fleiri en eitt barn. Þar með reiknar stjómin
með að spara um 24 milljarða króna.
Göran Persson fjármálaráðherra hefur um
skeið látið í veðri vaka að frekari aðgerðir vérði
í lok apríl, en hins vegar em uppi háværar
kröfur meðal stjórnarandstöðuflokkanna og víð-
ar um snarpar og skjótar aðgerðir, því ekki sé
eftir neinu að bíða.
I september verða haldnar kosningar í Svíþjóð
til Evrópuþingsins. Carl Bildt leiðtogi Hægri-
flokksins hefur látið svo um mælt að ef Jafnaðar-
mannaflokkurinn fari illa út úr þeim sé full
ástæða til að huga að nýjum þingkosningum.