Morgunblaðið - 23.11.1995, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Nei, nei, ég vil ekki fá mína SS pylsu með öllu, Davíð minn, bara með Guðsorði, góði.
Dagpeningar úr sjúkrasjóðum vegna veikinda barna. Miðað er við starfsmann með eitt bam. 1 ' 1 1 p.-l 1 O"!
1 1 i' nnn Verkakvenna- félagið Framsókn IÐJA Landsamb. iðnverkafólks Starfsmanna- félagið Sókn Verslunar- mannafélag Suöumesja Fél. verslunar- og skrifst.fólks á Akureyri Verslunar- mannafélag Reykjavíkur
1 Dagpeningar á dag 1.202 1.286 1.401 1.720 2.340 3.264*
^ 0 0 O 000 0 0
Hámarkstími greiðslna á12mán. tímabili 30 dagar 30 dagar 105- 210dagar ** 30 dagar 30 dagar
0 0 fO O © 0 ^ 0
Hámarks dagpeninga- greiðslur á 12 mán. tímabili 36.060 38.580 147.105- 294.210 12.040 70.206 97.924*
•s — 'Tekjutengt. Miöaö er við 100 þús. kr. mánaðartekjur. — . " 105dagareftir3jamánaðastarf. 210dagareftir15árastarf.
Greiðslur dagpeninga vegna veikinda barna
Misjafnar eftir
stéttar félögum
MISJAFNT er eftir stéttarfélögum
hvort greiddir eru dagpeningar úr
sjúkrasjóðum ef foreldrar missa nið-
ur launaða vinnu vegna veikinda
barna sinna. Einnig eru upphæðir
þessar misháar og sömuleiðis há-
mark greiðslna á hverju ári. Innan.
ASI er nú starfandi vinnuhópur sem
hefur það verkefni að samræma
vinnureglur sjúkrasjóða innan sam-
bandsins.
Algengara þar sem
konur eru í meirihluta
í samtölum við talsmenn stéttar-
félaga kom fram að mun algengara
væri að konur væru frá vinnu vegna
veikra barna. Væri það líklega
ástæða þess að dagpeningar væru
frekar greidðir úr sjúkrasjóðum
stéttarfélaga þar sem konur eru í
meirihluta. Hjá Landssambandi
vörubifreiðastjóra fengust t.d. þær
upplýsingar að ekki væru greiddir
dagpeningar vegna veikra barna,
sömuleiðis hjá Sambandi iðnfélaga,
Þjónustusambandi íslands, Sjó-
mannasambandi Islands og Versl-
unarmannafélagi Árnessýslu.
Dagpeningar eru tekjutengdir
hjá Verslunarmannafélagi Reykja-
víkur, sem nýlega tók upp greiðslur
úr sjúkrasjóði vegna veikinda
barna. Samkvæmt lauslegri athug-
un Morgunblaðsins eru dagpening-
ar hæstir hjá V.R. miðað við 100
þúsund kr. mánaðartekjur, 3.264
krónur á dag. Lægstir dagpeningar
vegna veikinda barna eru, sam-
kvæmt sömu athugun, hjá Verka-
kvennafélaginu Framsókn, 1.202
krónur á dag.
Sjúkrasjóður Verslunarmannafé-
lags Suðurnesja greiðir dagpeninga
vegna veikinda barna í allt að sjö
ÞORSTEINN Pálsson dómsmálaráð-
herra hefur lagt fram þingsályktun-
artillögu um að stefnt skuli að því
að fækka umferðarslysum um
fimmtung fyrir næstu aldamót.
í ályktunartillögunni eru raktar
niðurstöður nefndar um umferðar-
öryggi og meðal annars lagt til að
tekið verði upp punktakerfi í sam-
bandi við skrár um ökuferil og
kanna hvort niðurfelling skatta á
öryggisbúnaði ökutækja gæti leitt
daga á hverju 12 mánaða tímabili,
en sjúkrasjóður Sóknar greiðir þá
lengst, eða í allt að 210 daga á
ári, miðað við 15 ára starfsaldur.
Algengast er að dagpeningar séu
greiddir í allt að 30 daga á ári, en
þess ber að geta að greiðslur úr
sjúkrasjóðum eru ekki inntar af
hendi nema launuð störf falli niður
vegna veikinda barns. Atvinnurek-
endur greiða laun í allt að sjö daga
á ári vegna veikinda barna og taka
sjúkrasjóðir þá við, þar sem settar
hafa verið reglur þar að lútandi.
til aukins umferðaröryggis.
Segir að samræma þurfi skrán-
ingu umferðarslysa um land allt og
lagt til að stonfaður verði sjóður, sem
styrki rannsóknarverkefni um um-
ferðaröryggi.
Steingrímur J. Sigfússon, þing-
maður Álþýðubandalags á Norður-
landi eystra, fagnaði tillögunni og
sagði að íslendingar hlytu að geta
gert gagn með aðgerðum, sem skilað
hefðu árangri víða erlendis.
Bílslysum fækki um 20%
Hreyfingarfræðileg jarðvegsgreining
Óeðlilegar sveiflur
o g titringiir
vegna rokktónleika

Dr. Sigurður Erlingsson
AUllevi-leikvangin-
um í Gautaborg,
Svíþjóð, voru
haldnir stærstu rokktón-
leikar á Norðurlöndum á
árunum 1976 til 1985.
Við tónleika Brace
Springsteen 8. og 9. júní
1985 mynduðust óeðli-
Iegar sveiflur og titring-
ur í jarðvegi, áheyr-
endapöllum og þaki leik-
vangsins. Þetta gerðist
þegar um sextíuþúsund
tónleikagestir hoppuðu
og dönsuðu í takt við
tónlistina. Eftir þetta var
tónleikahald bannað á
leikvanginum. Dr. Sig-
urður Erlendsson skrif-
aði doktorsritgerð um
þessar sveiflur og flytur
í kvöld fyrirlestur í bygg-
ingu Verkfræðideildar Háskóla
íslands sem hann nefnir Sveifl-
ur af völdum rokktónleika -
hreyfingarfræðileg greining.
- Hvað kom til að þetta
varð viðfang doktorsrítgerðar
þinnar?
„Ég var í doktorsnámi í
Stokkhólmi í fræðum sem
tengjast þessu, útbreiðslu
bylgna í jarðvegi, og svo kom
upp þetta vandamál. I tengslum
við greiningu þess var gert
mikið af mælingum sem við
gátum nýtt okkur. Bárum við
þær saman við tölulega reikn-
inga og fengum þannig saman-
burð. Þannig er þetta til kom-
ið.“
- Var erfitt að reikna þetta
út?
„Þetta eru flóknir útreikn-
ingar, það er verið að leysa
bylgjujöfnuna, m.a. í þrívídd,
og það verður fljótlega mjög
flókið að reikna það í venju-
legri tölvu svo við bjuggum til
okkar eigið forrit sem leysti
þetta og nýttum þá nýlega of-
urtölvu til þess og gátum þá
gert þetta á tiltölulega skömm-
um tíma.“
- Er þetta fyrírbrígði þekkt
víðar?
„Menn hafa lent í vanda
vegna óeðlilegra sveiflna í
tengslum við tónleikahald á
íþróttaleikvöngum víða um
heim, en -þá er það fyrst og
fremst vegna fólks sem hoppar
á áhorfendapöllum. Hvað varð-
ar Gautaborg þá er borgin
byggð á mjög þykkum og veik-
um leir og helmingur af áhorf-
endunum, um 30.000 manns,
er á miðjum grasvell-
inum og hoppar eða
dansar í takt við mús-
íkina. Frá þeim bár-
ust svo bylgjur niður
í jarðveginn og mynd-
aðist samsveiflun á
milli álagsgjafans, fólksins, og
jarðvegsins, bylgjurnar magn-
ast með mjög stórum útslögum
og þær berast svo í undirstöður
mannvirkisins sem bytjar að
titra.“
- Eru þessar sveiflur bein-
línis hættulegar?
„Það er erfitt að meta það
þar sem engar mælingar voru
gerðar á meðan á tónleikunum
stóð. Þakið á byggingunni er
mjög sérstakt. Það er mjög
sveigjanlegt og hangir í vírum
sem tengjast tveimur möstrum.
Nokkrir víranna skemmdust og
► Dr. Sigurður Erlingsson er
fæddur í Reykjavík 1960. Hann
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum við Hamrahlið 1980
og BS-prófi í jarðeðlisfræði frá
Háskóla íslands 1984. Árið 1985
hóf Sigurður nám við Konung-
iega tækniháskólann í Stokk-
hólmi og lauk þaðan meisLara-
prófi í byggingaverkfræði
1988. Sama ár hóf hann störf
við jarðtæknideild skólans sem
Iauk með doktorsprófi. Dokt-
orsritgerðin, sem fjallað er um
í fyrirlestrinum, er á ensku og
nefnist Dynamic Soil Analysis
with an Application to Rock
Music Induced Vibrations in
Ullevi Stadium, eða í lauslegri
þýðingu: Hreyfingarfræðileg
jarðvegsgreining og beiting
hennar á sveiflur af völdum
rokktónleika á Ullevi-leikvang-
inum.
festingarnar á milli víranna og
þaksins beygluðust. Eftir á
halda menn að þakið hafi verið
nánast komið að því að hrynja."
- Er þetta vandamál ekki
til staðar víðar í Evrópu?
„Það er laus leir víða í Evr-
ópu, til að mynda undir stórum
hluta af London og París sem
reistar eru á framburði mikilla
fljóta og því gæti þetta gerst
víðar.
- Til hvaða ráða gripu menn
í Gautaborg?
„Allir tónleikar á leikvangin-
um voru bannaðir, og leikvang-
urinn var styrktur fljótlega eft-
ir þetta, sem var ekki mikið
vandamál. Jarðvegurinn reynd-
ist aftur á móti erfiðari viðfangs
og eftir að hafa gert
nokkrar misheppnað-
ar tilraunir til að
styrkja hann, var það
loks gert almennilega
á síðasta ári. Þá voru
rekin niður fóðurrör
sem eru einn og hálfur metri í
þvermál. Þar ofan á er síðan
steypt plata sem grasflöt ásamt
hlaupabrautum var byggð á.
Með þessu móti er tryggt að
öll sveifluáraun á grasflöt
vallarins er tengd frá jarðvegi
undir leikvanginum. Þetta kost-
aði eitthvað um milljarð ís-
lenskra króna, en menn hafa
líklega ekki horft í skildinginn
vegna þess að leikvangurinn,
sem reistur var á sjötta ára-
tugnum, setur mikinn svip á
Gautaborg. Nú er tónleikahald
aftur leyft á leikvanginum.“
Þakið var
nánast komið
að því að
hrynja