Morgunblaðið - 23.11.1995, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
DX4/100 Mhz
8 MB minni
525 MB tíiskur
■ einn sá stærsti á markaðnum
rfi. hljóðkort - hátaiari
,in „TRACK POINT" mús
SMIÐJUVEGI 70, KÚP. • SÍMI564 4711 • FAX 564 4725
SIMI 569 7700
NYHERJI SKAFTAHLIÐ 24
Höfundur er fyrrverandi fræðslu■
stjóri.
UMBOÐS- OG HBLDVERSLUN
— "pm
. « # * t , 4 ‘ C* ' v ‘
MEIRIHÁTTAR C-
ESTER
d-vHomin
med calcium
’ Viiawin-og!
VÍTAMÍN
MEÐ
KALKI
Fólk
kaupir
ESTER
C-Vitm.
aftur og
aftur.
Fæstí
heilsubúðum,
mörgum
apótekum og
mörkuðum.
BIO-SELEN UMB.SIMI 557 6610
Lindab
am^
AÐSENDAR GREINAR
Kvótakerfi í lækningum
Á að banna innflutning á íslenskum læknum sem lokið hafa sérfræðinámi erlendis?
Lindab hurðirnar eru dönsk hágæða ■
framleiðsla. Þær eru þéttarmeð m
sterkar og efnismikilar brautir, sem m
gerir opnun og lokun auðvelda og m
tryggir langa endingu. Hurðagormar ■
eru sérstaluega prófaðir og spenna at
reiknuð út með hjáip tölvu. m
Lindab hurðirnar eru einangraðar og ■
fást í fjölmörgum útfærslum allt eftir ■
óskum viðskiptavina. ■
Lindab hurðirnar eru fáanlegar úr áli ■
og stáli með plastisol yfirborði, með a
eða án glugga og gönguhurða. a
Hurðabrautir geta verið láréttar, eða ■
fylgjandi þakhalla. Opnun getur verið ■
handvirk, hálfsjáiíVirk eða sjálfvirk. ■
Lindab hurðirnar eru fáanlegar í lit- ■
um að ósk viðskiptavina. ■
•S&,
Smiðshöfða 9 • 132 Reykjavík ”
y Sími 587 5699 • Fax 567 4699 ,
<11111111111111^
Kristján J.
Gunnarsson
TÆKKID'EtLD
wt-
ULLAR og SILKI
nærfatnaður fyrir alla fjölskylduna.
ÞUMALÍNA
Pósthússtræti 13 -S. 551 2136
I MORGUNBLAÐ-
INU 24. október sl.
birtist frétt undir fyrir-
sögnini: Umsóknum
tveggja lækna hafnað
og var efnislega á þessa
leið: Samráðsnefnd
skipuð fulltrúum úr
samninganéfnd sér-
fræðilækna og samn-
inganefnd Trygginga-
stofnunar ríkisins hefur
hafnað umsóknum
tveggja ungra sér-
fræðilækna um samn-
ing við Trygginga-
stofnun á þeim forsend-
um að ekki hafi verið
sýnt fram á að þörf sé
á fleiri læknum í við-
komandi sérgrein. Samráðsnefndin
sem hér um ræðir er til orðin á grund-
velli samnings milli Tryggingastofn-
unarinnar og samninganefndar sér-
fræðilækna (þ.e. sérfræðilækna sem
störfuðu hérlendis á þeim tíma sem
samningurinn var gerður) og felur í
sér að til þess að koma í veg fyrir
sjálfvirka aukningu sérfræðikostnað-
ar Tryggingastofnunarinnar var
samið um að aðeins yrði greitt upp
að umsömdu marki hámarksfjölda
vinnueininga sérfræðilækna. Af því
leiðir að ef nýr sérfræðilæknir fer
fram á að komast inn sem sérfræð-
ingur verður hann að hafa verið sam-
þykktur af „samráðsnefndinni“, ann-
ars fær hann engar greiðslur frá
Tryggingastofnun ríkisins.
Að undanförnu hefur oft verið
deilt um heilbrigðismál, stundum um
framkvæmdaatriði sem ekki skipta
sköpum. Aftur á móti virðist sem
samningurmn er ser-
fræðilæknar og Trygg-
ingastofnunin gerðu sín
í milli hafi farið framhjá
almenningi gagnrýni-
laust. Einsog fréttin sem
hér hefur verið vitnað
- til mun sennilega einnig
gerá.
Svona frétt getur
samt vakið ýmsar
spumingar. Ekki síst í
huga borgara sem
komnir eru á þann aldur
að mega búast við að
þurfa í vaxandi mæli að
skipta við sérfræðiþjón-
ustu heilbrigðiskerfis-
ins.
Spurningar vakna
eins og þessar sem „samráðsnefndin"
sjálfsagt hefur svör við:
1. Þegar „hámarksfjöldi vinnuein-
inga“ í hverri sérfræðigrein .var
ákveðinn, við gerð samningsins, á
hvaða mati eða úttekt var þá byggt?
Þurfti að segja einhveijum af þáver-
andi læknasérfræðingum upp (hvað
varðaði að senda reikninga til Trygg-
ingastofnunar) af því að of margir
reyndust vera fyrir í greininni eða
þurfti kannski að ráða nýja í greinar
þar sem of fáir voru fyrir? Eða hitt-
ist svo yfirskilvitlega vel á að allt
var hundrað prósent mátulegt?
2. Samráðsnefndin hafnar um-
sóknum tveggja ungra sérfræði-
lækna um samning við Trygginga-
stofnun ríkisins á þeim forsendum
„að ekki hafi verið sýnt fram á“ að
þörf sé á fleiri læknum í viðkomandi
starfsgrein. Hvaða aðili er það sem
á að sýna fram á þörfma og hver á
-fartölvan

að meta hvort þörfm er fyrir hendi
eða ekki? Varla getur verið að sam-
ráðsnefndin sjálf sé að sýna sjálfri
sér fram á að ekki sé þörf fyrir fleiri
sérfræðilækna en þá sem fyrir eru í
starfinu? (Sem hún er að nokkru leyti
umbjóðandi fyrir.) Slíkt mat getur
aðeins óháður aðili framkvæmt.
3. Fróðlegt væri að vita hvernig
samningsaðilar hafa gert ráð fyrir
að bregðast við ef „hámarksfjöldi
vinnueininga" skyldi nú verða upp-
Verður ísland útskækill
úreltrar læknisfræði,
spyr Kristján J. Gunn-
arsson,sem hér skrifar
um samning Trygg-
ingastofnunarinnar við
sérfræðilækna.
urinn nokkru áður en árið er allt.
Hætta þá sérfræðilæknar að fá
greiðslur frá Tryggingastofnuninni
og verða að takmarka praxisinn við
þá sjúklinga sem greitt geta að fullu?
Kemur þá til framkvæmda gamla
reglan úr villta vestrinu sem sumir
virðast vilja hefja til vegs í heilbrigð-
iskerfinu: „Peningana eða lífið.“
4. - Augljóst er að þær reglur sem
hér um ræðir reisa skorður við að
framfarir í sérfræðilækningum, ný
þekking, tækni og færni berist hindr-
unarlaust til landsins. Nýir sérfræð-
ingar komast ekki inn nema þeir eidri
falli út. Því er ástæða til að spurt
sé: Gilda einhveijar reglur um hve-
nær sérfræðilæknar, sem samkvæmt
áðurnefndum samningi hafa nú eins-
konar einokun á greiðslukvóta
Tryggingastofnunarinnar, skuli
hætta að praktiséra? Getur verið að
þar sé miðað við 75 ára aldur? Tíðk-
ast eitthvað að ríflegar undanþágur
séu veittar allt fram um eða yfir
áttræðisaldurinn? Flugmönnum er
ekki trúað fyrir mannslífum lengur
en til 62 ára aldurs, hugsanlega með
eins árs framlengingu. Tæknilega
séð er þó sennilega auðveldara að
kóma. í veg fyrir slys við meðferð
Blab allra landsmanna!
JHorgimliInbÍb
- kjarni málsins!
flugvéla en mistök við allar þær-
óendanlegu uppákomur sem hijáð
geta mannslíkamann. Með þessu er
ekki sagt að aldraðir læknar með
langa reynslu geti ekki unnið ágætt
starf. Kvótahindranir á innstreymi í
stéttina leiða einfaldlega til þess að
fyrr þarf að skipta út í hópi þeirra
sem fyrir eru ef ekki á að koma til
stöðnunar.
Við erum semsé komin að
spurningunni um kvótann
Kvótinn er alltaf slæmur við sig.
Líka í heilbrigðismálum. Ef þeir sér-
fræðingar í læknislistinni, sem með
samningum við ríkisvaldið hafa út-
hlutað sjálfum sér kvóta (og þar með
einskonar einokunaraðstöðu) til
læknisaðgerða á sínum sérsviðum
sem Tryggingastofnunin greiðir eða
niðurgreiðir — ef þeim leggjast á
þann kvótá eins og Fáfnir á gull og
hindra að utanaðkomandi nýgræð-
ingar verði til trafala innan friðhelgi
kvótans, verður framþróunin í lækn-
islist á íslandi hæggeng á komandi
tímum.
Það er líka annar flötur á þessu
máli. Fjárhagslegur. Ekki veit ég né
hefi ég aflað mér upplýsinga um
hvað menntun læknis frá Háskóla
Islands kostar almenna skattborgara
auk framlags hvers einstaklings
sjálfs. Þarna er um það margar millj-
ónir að ræða að milljónin til eða frá
skíptir ekki máli. Margir, ef ekki
flestir, okkar ungu lækna fara utan
til framhaldsnáms í sérfræðigreinum
og eiga þá ósk heitasta að geta horf-
ið heim að námi loknu til að nýta
kunnáttu sína í þágu iands og þjóðar.
Það er svo sem alveg í samræmi
við íslenska íjármálapólitík að við
kostum hér heima stórfé til að
mennta lækna, njótum velvildar ann-
arra þjóða í sambandi við framhalds-
nám þeirra erlendis og gerum þeim
svo að lokum ókleift að koma aftur
til landsins.
Vissulega er þörf á sparnaði í
heilbrigðiskerfínu og sparnaðarleiðir
eru alltaf torfærar. En sé það rétt
.að hægt hafi verið að spara álíka
upphæð með því að taka upp tilvísun-
arkerfið margumrædda og sparast
með þessu kvótakerfi má mikið vera
ef ekki hefur verið valin sú ieiðin sem
verri var sé til iengri tíma litið.
Ýmsir stjórnmálamenn fundu tilvís-
anakerfinu margt til foráttu og höfðu
sjálfsagt gildar ástæður til. Maður
hefði bara búist við að þeir sömu
stjómmálamenn yrðu ennþá óánægð-
ari með kvótakerfið. Eru kannski
ekki allir ennþá búnir að átta sig á
því að einokun með tilheyrandi út-
hlutunum leyfa er tímaskekkja í dag,
einsog verið hefur á ölium tímum?
Vonandi á núverandi heilbrigðis-
málaráðherra ekki beinan hlut —
elst ekki einu sinni óbeinan — að
amningi Tryggingastofnunar rík-
iins og sérfræðilækna. En sá samn-
ígur er sannarlega þess eðlis að
mak’svert væri fyrir ráðherra að
skoða“ hann eins og nú þykir fínt
ð segja.
Nema af vera skyldi að gáfaðasta
jóð í heimi láti sig engu skipta þó
5 ísland verði útskækill úreltrar
eknisfræði.