Morgunblaðið - 22.04.1997, Blaðsíða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Hugmyndafræðingur N-Kóreu til Seoul
Segir N-Kóreumenn
hafa glatað voninni
Seoul. Reuter.
HWANG Jang-yop, sem var einn
helsti hugmyndafræðingur stjórnar
Norður-Kóreu og sótti um hæli í
s-kóreska sendiráðinu í Peking um
miðjan febrúar, kom um helgina til
Suður-Kóreu og sagði að Norður-
Kóreumenn hefðu „glatað voninni".
Kvaðst hann vilja koma í veg fyrir
styijöld, sem kommúnistastjórn N-
Kóreu virðist staðráðin í að hefja.
í yfirlýsingu, sem Hwang las
skömmu eftir komuna til Seoul sagði
að „efnahagsleg lömun“ blasti við
Norður-Kóreu vegna misheppnaðrar
blöndu af sósíalisma, lénsskipulags
og hernaðarhyggju.
„Norður-Kórea hrósaði sér af því
að vera paradís sósíalismans, en er
nú land betlara," sagði Hwang.
„Norður-Kórea virðist nú telja að
eina leiðin sé að beita hinum
óárennilega her, sem byggður hefur
verið upp á undanförnum árum.“
Mikill áhugi er á að heyra hvað
Hwang hefur að segja um ástandið
í N-Kóreu og sagði William Cohen,
vamarmálaráðherra Bandaríkjanna,
í gær að samþykkt hefði verið að
Bandaríkjamenn fengju að yfirheyra
Hwang „til að komast að því hvað
forystu N-Kóreu liggur á hjarta".
Greinilegt er þó að ekki á að yfir-
heyra flóttamanninn með hraði. í
gær var hann sendur í læknisskoðun
og í yfirlýsingu sagði að hann hygð-
ist hefja enskunám.
Stjórnarkreppu
afstýrt á Grænlandi
Kaupmannahöfn. Reuter.
TEKIST hefur að leysa stjórnar-
kreppu, sem var yfírvofandi á Græn-
landi, eftir að þingforseti Lands-
þingsins, Kurt Serensen úr hægri-
flokknum Atassut, sagði af sér.
Samstarfsflokkur Atassut í heima-
stjórninni, jafnaðarmannaflokkurinn
Siumut, hafði gert kröfu um afsögn
Sorensens vegna vanhæfis hans.
Siumut hafði hótað því að leita
samstarfs við vinstriflokkinn Inuit
Ataqatigiit, sem krefst sjálfstæðis
frá Dönum, léti Sorensen ekki af
embætti. Hann gaf eftir á sunnudag
og mun Jonathan Motzfeld, fyrrver-
andi formaður landsstjórnarinnar,
taka við af honum.
Siumut-flokkurinn var einkum
ósáttur við hversu illa Sorensen gekk
að undirbúa vorþing Landsþingsins.
Hefur deila flokkanna um málið orð-
ið til þess að vorþingi, sem setja
átti sl. fimmtudag, hefur verið
frestað til 2. maí.
Úrslit þingkosninga í Búlgaríu
Kumar Gujral tekur við sem forsætisráðherra Indlands
Umbótasinnar
fá meirihluta
Sofíu. Reuter.
LÝÐRÆÐISFYLKINGIN, UDF,
flokkur umbótasinna í Búlgaríu,
hlaut hreinan meirihluta í þingkosn-
ingum sem fram fóru í landinu á
laugardag, eða 52%. Standa sigur-
vegararnir nú frammi fyrir því erf-
iða verkefni að koma efnahag Búlg-
aríu á réttan kjöl.
Reiknað er með að þessi meiri-
hluti UDF skili flokknum 137 þing-
sætum af 240. Sigur hans þykir
bera því vitni að almenningur hafn-
ar lausnum sósíalista, fyrrverandi
kommúnista, en þeir hafa haft
mest áhrif í nær öllum ríkisstjórnum
landsins sem setið hafa frá því ein-
ræði kommúnista lauk í árslok
1989. Þegar 98% atkvæða höfðu
verið talin í gær höfðu sósíalistar
hlotið 22%, sem gæfu þeim 57 þing-
sæti. Þrír litlir flokkar til viðbótar
munu eiga þingmenn á nýju þingi
Búlgara.
Skilyrði Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins
Ivan Kostov, leiðtogi UDF, sagði
á blaðamannafundi í gær, að flokk-
ur hans hygðist hefja viðræður við
hina flokkana um þingsályktun um
aðgerðir gegn efnahagskreppunni.
Hann sagðist vona að sósíalistar
tækju einnig þátt í viðræðunum.
Fyrsta verk nýs þings og ríkis-
stjórnar verður að afgreiða fjárlög
fyrir árið 1997 sem og ný lög um
starfsemi bankastofnana, en setn-
ing þeirra er liður í róttækum efna-
hagsaðgerðum sem búlgörsk stjórn-
völd hafa í samningum við Alþjóða-
gjaldeyrissjóðinn skuldbundið sigtil
að hrinda í framkvæmd. Standi
Búlgarar við sinn hluta samnings-
ins, fá þeir 46 milljarða kr. lán frá
sjóðnum.
Tafsöm framvinda umbóta í
Búlgaríu eftir að landið losnaði úr
viðjum kommúnismans skýrist að
mestu af því að á þessu tímabili
hafa setið átta ríkisstjómir. Spilling
og sala ríkisfyrirtækja til vafasamra
fyrirtækja hafa steypt landinu í al-
varlega efnahagskreppu. Óðaverð-
bólga, sem var 2.000% í marzmán-
uði, rýrir hratt verðgildi launa og
spamaðar og gengi landsgjaldmið-
ilsins hefur verið í „fijálsu falli“ frá
því í byijun árs.
Reuter
Barist við
elda og vatn
í Dakóta
FJÖLMÖRG hús í Grand Forks í
Norður-Dakóta í Bandaríkjunum
hafa orðið eldi að bráð þótt þar
sé nú allt á kafi í vatni eftir að
Rauðá flæddi yfir bakka sína. Um
90% íbúanna hafa verið flutt burt.
Á laugardag kviknuðu fyrstu eld-
arnir en á myndinni berjast
slökkviliðsmenn við þá úr þyrlu.
Nýtur
virðing-
ar og
trausts
Nýju Dehli, Islamabad.
KUMAR Gujral sór í gær emb-
ættiseið forsætisráðherra lands-
ins, sá fjórði sem það gerir á einu
ári. Var skipan hans víðast hvar
fagnað, m.a. í nágrannaríkinu
Pakistan en ríkin tvö hafa háð
þijú stríð frá því að þau fengu
sjálfstæði frá Bretum fyrir hálfri
öld. Spáðu dagblöð þar í landi að
skipan hans yrði til þess að það
slaknaði á spennunni á milli land-
anna.
Hörð valdabarátta hefur staðið
um stól forsætisráðherra vegna
stjórnarkreppunnar sem skapað-
ist eftir að stjórn H.D. Gowda
forsætisráðherra, beið lægri hlut
er vantrauststillaga var borin upp
á hana um miðjan mánuðinn.
Tókust margir stjórnmálamenn á
um stöðu forsætisráðherra en að
endingu náðist sátt um Gujral,
sem nýtur virðingar og trausts í
indverskum stjómmálum.
Gujral er 77 ára og hefur tví-
vegis gegnt embætti utanríkis-
ráðherra. Hann fylgdi kommún-
istum áður að málum en þykir
nú miðjumaður. Hann er þekktur
að heiðarleika og sáttfýsi og hef-
ur lítinn áhuga á því að blanda
sér í pólitíska valdabaráttu. Gujr-
al á sér fáa óvini á vettvangi
stjómmálanna og vom flokkarnir
fimmtán, sem eiga aðild að Ein-
ingarsamtökunum sem mynda
ríkisstjórn, fullsáttir við valið á
Gujral.
„Ég er lítillátur maður en ég
hef verið í stjómmálavafstri frá
dögum frelsisbaráttunnar,“ sagði
hann við blaðamenn er hann hafði
verið skipaður forsætisráðherra.
Gujral hefur verið utanríkisráð-
Reuter
GUJRAL, forsætisráðherra Indlands, og eiginkonan Shiela.
herra í tvígang, fyrst 1989-1990
og svo í síðustu ríkisstjóm, sem
sat í tíu mánuði. Á þeim tíma
tókst honum að bæta mjög sam-
skiptin við Suður-Afríku sem hafa
verið stirð og í desember var end-
ir bundinn á deilur Indlands og
Bangladesh, sem hafa snúist um
aðgang að vatni. í sama mánuði
var undirritaður samningur Indd-
vetja og Kínveija, um að fækka
hermönnum á landamæmnum í
Himalaya-fjöllum.
Samstarfsmaður
Indiru Gandhi
Gujral er fæddur í Jhelum, sem
er nú í Pakistan, árið 1919 en
fluttist til Indlands árið 1947 er
landið fékk sjálfstæði frá Bretum.
Hann varð þingmaður Kongress-
flokksins árið 1964 og gegndi
ýmsum ráðherraembættum frá
1967-1964, auk þess sem hann
var einn nánasti samstarfsmaður
Indiru Gandhi.
Frá 1976-1980 var hann
sendiherra Indlands í Moskvu.
Gujral yfirgaf síðar sinn gamla
flokk og gekk til liðs við sósíal-
istaflokkinn Janata Dal, sem er
stærsti flokkurinn í Einingar-
samtökunum.
Gujral er kvæntur Shielu, sem
er þekkt ljóðskáld og rithöfundur
í heimalandi sínu.
Ólga í Zaire
Ráðist
gegn
flótta-
fólki
Lula, Kinshasa. Reuter.
ZAIREMENN, vopnaðir hníf-
um og sveðjum, réðust i gær
gegn hjálparstarfsmönnum og
flóttamönnum frá Rúanda og
sökuðu þá um að hafa drepið
sex íbúa í þorpi skammt frá
flóttamannabúðunum í Kasese.
Þá rændu þeir vöruflutninga-
bíla sem fluttu matarbirgðir til
flóttafólksins, sögðust gera
það að áeggjan skæruliðanna,
sem ráða nú rúmlega helmingi
Zaire og undirbúa stórsókn í
átt að höfuðborginni Kinshasa.
Skæruliðarnir eru flestir
tútsar og saka flóttafólkið, sem
er hútúar, um að hafa drepið
Zairemenn. Fullyrtu skærulið-
amir að vopn væru flutt til
flóttafólksins, falin í matar-
sendingum.
Ekki hefur fengist staðfest
hversu margir létu lífið í árás
flóttamanna á þorp nærri búð-
unum. Blaðamenn sáu sex lík
en voru grýttir þegar þeir
hugðust kanna málið frekar.
Skelfilegt ástand er á meðal
flóttafólksins, um 40 manns
deyja dag hvern úr vannær-
ingu, malaríu og kóleru.
Skæruliðar nálgast
Kinshasa
Laurent Kabila, leiðtogi
skæruliðanna, lýsti því yfir á
laugardag að um 100.000
manns hefðu gengið til liðs við
skæruliða. Kvaðst Kabila
reiðubúin að hefja stórsókn á
Kinshasa, menn hans væru
aðeins 200 km frá borginni.