Morgunblaðið - 22.04.1997, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 1997 29
LISTIR
Að leíka á sína
litlu flautu
SVANURINN kvaddi Gísla Ferdinandsson á vortónleikum.
Morgunblaðið/Kristinn
TONLIST
Tjarnarbíó
LÚÐRASVEITARTÓN-
LEIKAR
Svanurinn kvaddi Gísla Ferdinands-
son á vortónleikum sveitarinnar og
lék hefðbundna lúðrasveitartónlist.
Einleikarar: Andrés Björasson, er
lék á flygelhom og Gísli Ferdinands-
son, er lék einleik á piccoloflautu.
Stjórandi var Haraldur Ami Har-
aldsson. Laugardagurinn 19. apríl,
1997.
GÍSLI Ferdinandsson hefur leikið
með Lúðrasveitinni Svaninum í 50
ár og á þessum tíma hafa mörg
stórveidi hrunið, ný verið stofnsett
en hann lét það eitt varða, að leika
á sína litlu flautu, eins ekkert hefði
í odda skorist með mönnum eða
markvert skeð. Undirritaður man
skrúðgöngur, sumardaginn fyrsta,
1. maí og 17. júni, þegar þær nálg-
uðust miðbæinn og gengið var niður
Bakarabrekkuna, þá heyrðist fyrst
í litlu flautunni, sem Gísli trillaði
á, síðan heyrðist til trommanna og
basslúðranna, er léku um stund sinn
sérkennilega samleik á móti flaut-
unni, áður en heyrðist í allri sveit-
inni.
Á vortónleikum Svansins var
Gísli hylltur og til að ná hinni réttu
marsa-stemmningu, var fluttur The
Stars and Stripes foivever, eftir
Sousa, en þar getur að heyra fræg-
ustu piccolosólo allra tíma, sem
Gísli lék með „bravúr". Flautuflokk-
ur Svansins, sem allur er skipaður
ungum stúlkum, heiðraði Gísla með
leik sínum og svo voru borin að
honum blóm ag ýmsar gjafir, svo
sem venja er, þegar góðum er þakk-
að gott og ve! unnið starf.
Efnisskrá tónleikanna voru að
mestu hefðbundin lúðrasveitar-
verkefni, marsar, dansættuð tón-
list, tækifærisverk og dægurlaga-
syrpur. Eitt íslenskt lag var á
efnisskránni, Fanfare-mars eftir
Karl 0. Runólfsson, snjöll tónsmíð
í einfaldleika sínum. Fanfare-
marsinn var leikinn í umritun Ell-
erts Karlssonar og var leikur sveit-
arinnar allur hinn besti. Norsk ball-
aða, sem einhver Jef Penders bygg-
ir á píanóballöðu eftir Grieg, er
ekki beint „góð vísa“ og væri ekki
verð umsagnar, nema vegna þess
að fyrsti trompettleikari sveitarinn-
ar lék einleik á flygelhorn og gerði
það einstaklega vel og af öryggi.
í heild var ieikur sveitarinnar
blátt áfram en átti það til að verða
einum og skarpur og jafnvel sár,
þegar leikið var sterkt. Brassið er
mjög gott og mátti oft heyra hinn
gullna hljóm lúðranna, en í heild
hætti stjórnandanum til að krefja
sveitina um mikinn hljóm og þá
ientu margir nálægt ystu mörkum
í inntónum, sem gætti mest á milli
hinna ýmsu flokka hljóðfæranna.
Slagverkssveitin var misjöfn og
naut sín best, þegar leikið var með
fullum styrk. Efnisskráin var nokk-
uð einlit og ýmislegt mjög ijarri í
tíma, eins og t.d Bob Hope-syrpan,
með lögum, sem menn hafa fyrir
löngu gleymt.
Jón Ásgeirsson
Djass og
þjóðlög frá
ýmsum
löndum
HLJÓMSVEITIN Bazaar. Flemming Quist Meller, Anders
Koppel og Peter Bastian.
DANSKA hljómsveitin Bazaar
heldur tónleika á Islandi í apríl
og maí, þá fyrstu í Bústaða-
kirkju miðvikudaginn 23. apríl
kl. 19.30.
Bazaar hefur starfað í tuttugu
ár og hvarvetna vakið athygli
og verið vel tekið. Tónlistin sem
hljómsveitin flytur er sérstæð
og flutningurinn persónulegur
þótt fyrirmyndir séu kunnar.
Stíllinn er alþjóðlegur, en eink-
um leitar hljómsveitin til djass-
ins og þjóðlaga frá Balkanlönd-
um. Tónlistin er í senn talin á
eigin frjálslegum nótum og leik-
andi tónlistarleg heild.
I Bazaar eru þrír hljóðfæra-
leikarar. Peter Bastian sem leik-
ur á fagott og klarínettu hefur
um árabil kynnt sér og leikið
með þjóðlagatónlistarmönnum
og sígaunum í Búlgaríu og Tyrk-
landi. Hann er fagottleikari í
Danska blásarakvintettinum og
hefur hlotið mörg verðlaun, m.a.
fyrir bókina „Ind i musikken"
sem hefur selst í 100.000 eintök-
um.
Anders Koppel leikur á
hammondorgel. Hann lék í
hljómsveitinni „Savage Rose“
1967-1974 og hefur oft leikið í
Evrópulöndum og Bandaríkjun-
um, m.a. á Newport-djasshátíð-
inni. Anders Koppel hefur samið
kvikmyndatónlist og einnig tón-
list í nýjum klassískum stíl og
má nefna konsert fyrir saxófón
og hljómsveit og píanótríó.
Flemming Quist Moller var
aðeins fimmtán ára þegar hann
byrjaði trommuleik í djasshljóm-
sveit. Hann hefur leikið með
tónlistarmönnum frá Suður-
Ameríku og hefur farið í fjöl-
margar námsferðir til Tyrk-
lands, Afríku, Makedóníu og
Kúbu og hefur það sett sitt
mark á tónlistarstörf hans.
Hann hefur komið víða við í Iist-
inni og er einnig þekktur teikn-
ari, kvikmyndaleikstjóri og
barnabókahöfundur.
Fyrstu tónleikar Bazaars á
Islandi verða sem fyrr segir í
Bústaðakirkju á morgun. Hljóm-
sveitin mun leika í Leikhúskjall-
aranum mánudaginn 28. apríl
og einnig í Þorlákshöfn, Vest-
mannaeyjum, á Sauðárkróki og
Akureyri.
VERK Guðrúnar Kristjánsdóttur í Leifsstöð.
Kynning á
listamönn-
um í Leifs-
stöð
í FLUGSTÖÐ Leifs Eiríkssonar
stendur nú yfir kynning á verkum
Guðrúnar Kristjánsdóttur. Féiag
íslenskra myndlistarmanna og
Leifsstöð standa sameiginlega að
þessari kynningu á verkum félags-
manna FÍM.
Guðrún sýnir sex olíumálverk
sem öll heita Fjallshlíðar og eru
unnin á árunum 1994-95.
Verk Guðrúnar verða sýnd til
1. júní en þá munu verk Braga
Ásgeirssonar myndlistarmanns
verða kynnt. Verk ltvers lista-
manns eru til sýnis í 2-3 tnánuði
og fylgja útkomu tímaritsins Atl-
antica sem dreift er í flugvélar
Flugfélags íslands. í blaðinu er
kynning á viðkontandi listamanni.
A ystu nöf með
Cronenberg
KVIKMYNPIR
L a u g a r cá s b í 6
CRASH ★ ★ ★
Leikstjóri: David Chronenberg.
Kvikmyndataka: Peter Susc-
hitzky. Handrit: David Cronen-
berg. Byggt á skáldsögu J.G. Ball-
ards. Tónlist: Howard Shore. Að-
alhlutverk: James Spader, De-
borah Kara Unger, Elias Kotreas,
Holly Hunter, og Rosanna Arqu-
ette. 100 mín. Kanadísk/
frönsk/bresk. Crash Producti-
ons/Alliance Communications.
1996.
KRÓM og bláleitt ljós skapa
kuldalega stemmningu þegar
kynningartitlarnir rúlla í upp-
hafi nýjustu myndar Davids
Cronenbergs, „Crash“. Upphaf-
ið byggir upp fjarlægð sem er
fylgt eftir með daufum litatón-
um, skerandi einhæfum gítar-
tónum og þunglyndislegu and-
rúmslofti. Cronenberg vill
greinilega halda fjarlægð við
efni myndarinnar, enda er það
eldfimt: kynlíf, siðblinda og af-
brigðileg afstaða til bílslysa.
Persónur „Crash" eru lífsleitt
fólk í leit að fullnægingu. Aðal-
persónur myndarinnar er ungt
par sem vantar neistann. Kynlíf-
ið er orðið vélrænt og veitir enga
útrás. Eftir að maðurinn lendir
í bílslysi og margbrýtur á sér
fótlegginn kemst hann í kynni
við einkennilegan hóp fólks sem
fær kynferðislega útrás við það
að sviðsetja fræg dauðaslys.
Leikararnir James Spader,
Deborah Kara Unger, Holly
Hunter, Rosanne Arquette og
Elias Kotreas taka verkið greini-
lega mjög alvarlega. Þeim stekk-
ur aldrei bros, og Spader og
Unger muldra sínar línur þung
á svip. Þau minna i byrjun á
persónur úr mynd eftir Antoni-
oni, þar sem þau standa á svöi-
um fjölbýlishússins, þar sem þau
búa, og horfa yfir mauralegan
bílastrauminn á umferðarmann-
virkjunum á milli háhýsanna.
Cronenberg hefur löngum
haft gaman að því að velta fyrir
sér tengslum nútímamannsins
við tækni og tæki. Billinn er
nokkuð sem flestir Vestur-
landabúar líta á sem sjálfsagðan
hlut en Cronenberg hristir upp
í þeirri afstöðu. Hann skoðar
þetta flutningstæki sem ástar-
hreiður og morðtól. Með því að
tengja saman bílslys og kynlíf
sem fókusar á skaddaða líkama
fer hann, með aðstoð bókar Jam-
es G. Ballards, yfir á svæði sem
er líklegt til að misbjóða sumum.
„Crash“ er vandasamur línu-
dans. Hún býr yfir aðdráttarafli
bannhelginnar og sveiflast á
milli þess að vera aulalega vit-
laus yfir í andartök sem eru
þrungin spennu og óhugnaði.
Það sem kveikir losta persón-
anna eru atburðir sem flestum
finnast fráhrindandi. Bílslysin
gerast hratt og af miklum krafti.
Á eftir rennir myndavélin hægt
og rólega yfir brakið og skoðar
eins og heillaður elskhugi afleið-
ingar eyðileggingarinnar. Kyn-
lífið sem fylgir í kjölfarið er hins
vegar hvorki heillandi né heitt
heldur kalt og ópersónulegt.
Enginn gerir veður út af því að
fjöldi bíla eru sýndir klessa sam-
an og springa í loft upp í hæga-
gangi eða hálfnaktir kroppar
vefjist saman í ástarbríma undir
vafasömum kringumstæðum í
fjölda hasarmynda en „Crash"
kemur svo við kaunin á fólki að
reynt hefur verið að banna hana
alfarið í sumum löndum.
Er Cronenberg að þessu ein-
göngu til þess að stuða fólk eða
er hann að reyna að segja eitt-
hvað? Er hann öfuguggi eða
listamaður? Cronenberg er kvik-
myndaleikstjóri með sýn.
„Crash" fær áhorfandann til
þess að hugsa um iivað er leyfi-
legt og hvar mörkin liggi. í hvað
eru kvikmyndir almennt notaðar
til að sýna áhorfandanum? Og
hversu langt erum við tilbúin
að ganga til þess að svala nýsi-
áráttunni?
Anna Sveinbjarnardóttir