Morgunblaðið - 20.12.1997, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
„Við smökkuðum réttina til og
betrumbættum á meðan þeir voru
eldaðir fyrir myndatöku. Þessu
skiptum við á milli okkai- og ef ein-
hver lenti í vandræðum var hnippt
í hina.“
Sá réttur sem hvað flest krydd
eru í heitir „Lambalundir
frá Indónesíu“ og var
hugmyndin að honum grafin upp á
netinu. „Okkur fannst hann svo
óvenjulegur og kryddin voru
spennandi. Þegar við brögðuðum
hann fyrst fannst okkur hann
skrýtinn en síðan óx hann með
hverjum munnbita," segir Ingvar
en meðal þess sem notað er í sós-
una er negull, kanill, engifer og
tómatar. Austurlensk útgáfu af ís-
lensku lambi.
Þegar Oskar var spurður hvort
það markmið að miða við að allt
hráefni yrði að vera fá-
anlegt í stórmörkuðum
hafi sniðið þeim þröngan stakk
segir hann að auðvitað hafi það
stundum verið pirrandi. „Þá minnt-
um við okkur á það hvers vegna við
byrjuðum að gera þetta í upphafi,
hvert markmiðið væri. Við máttum
Sælkerinn
LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 1997 33
ekki gleyma því að almennir neyt-
endur eru ekki með sama sjón-
deildarhring og atvinnukokkar.
Þótt ég sé með tíu tegundir af
ediki í skápnum heima þá er
mamma það ekki. Þeir sem eru
vanari eldamennsku sjá síðan
auðvitað hvemig er hægt að þróa
uppskriftirnar enn frekar að þeirra
smekk. Nota skarlottulauk í stað-
inn fyrir lauk, gera sitt eigið soð í
stað teninga, nota hvítvín í stað
mysu. Oft bendum við á þessa val-
kosti. Það var því aldrei vikið frá
því grandvallaratriði að upp-
skriftimar ættu ekki að fæla frá.“
Til að einfalda málið enn frekar
era handbrögðin sýnd með mynd
og gefnar þægilegar, myndrænar
leiðbeiningar varðandi ýmislegt,
t.d. hvernig eigi að úrbeina lamba-
hrygg.
Stundum er hins vegar ekki
hægt að stytta sér leið og aðspurð-
ur um uppáhaldsuppskrift sína
segir Ingvar að það sé Appelsínu-
öndin. Uppskriftin sé með þeim
lengri en ætti þó ekki að vefjast
fyrir neinum. „Þetta er hins vegar
líklega það flóknasta sem fólk lend-
ir í þegar það eldar upp úr bók-
inni,“ segir hann og bendir á
diskinn sem var að koma.
Súkkulaðitrafflur í enskri sósu,
créme anglaise. „Enska sósan
krefst nokkurra handtaka en við
reyndum hins vegar að hafa hana
sem einfaldasta, notuðum t.d.
dropa í stað vanillustanga. Fólk
notar ekki vanillustangir venju-
lega. Þetta er fyrir venjulegt fólk
og gæðin er oftar en ekki að finna í
einfaldleikanum."
En er ekki erfitt fyrir kokka að
halda aftur af sér og mæla með
mun einfaldari aðferðum en þeir
hafa lært og nota dags daglega.
„Jú, jú,“ segir Ingvar. „Stundum
hugsaði maður með sér, æi nú
verður hlegið að mér í faginu ef ég
segi þetta. Húsmóðirinn í vestur-
bænum fagnar því hins vegar að sú
leið sé valin. Maður var því milli
tveggja elda.“
Gísli hafði hlustað á samtalið
með athygli. „Eg er alveg sammála
þér, það er ferlegt þegar menn era
að flækja hlutina of mikið. Það er
oftast langskynsamlegast að benda
á einföldu leiðina."
J ólaöl
TALIÐ er að hvítöl hafi verið
braggað á íslandi allt frá árinu
1790 þegar bakari í Vestmanna-
eyjum bruggaði fyrst hvítöl svo
vitað sé. Bakarar brugguðu hvítöl
til að viðhalda geri sem notað var
í brauðgerð. Einnig er vitað til
þess að margir íslendingar not-
uðust við heimabraggað hvítöl.
Stofnandi Olgerðarinnar,
Tómas Tómasson, hóf fljótlega
eftir 1913 að brugga hvítöl fyrir
jólin. Þegar það spurðist út að Öl-
gerðin væri að framleiða hvítöl
færðist það í vöxt að fólk kom
með sín eigin ílát tíl að fá þennan
eftirsótta mjöð. Árið 1917 var
hafist handa við byggingu á nýju
húsi Ölgerðarinnar á horni
Frakkastígs og Njálsgötu. Eitt af
því sem einkenndi öll jól, eftir að
flutt var í nýja húsið, var biðröðin
sem myndaðist af fólki sem mætti
í Ölgerðina til að ná í hvítöl. Oft á
tíðum myndaðist mikil umferðar-
teppa í kringum homið á Njáls-
götu og Frakkastíg. Var þetta
orðið stór hluti af jólaundirbún-
ingi hjá fólki að fara í Ölgerðina
og ná sér í hvítöl í sína eigin
brúsa. Með þessari hefð fór fólk
að kalla hvítölið jólaöl.
Um og eftir 1960 var reynt að
setja á markað sérbruggað jólaöl
í flöskum. Salan á þessu flöskuöli
reyndist lítíl og var sem fólk vildi
frekar fara í Ölgerðina og ná í sitt
hvítöl Upp úr 1967 flutti Ölgerð-
in þessa starfsemi í Þverholtið.
Ekki minnkaði eftirspumin og
var portið í Þverholtinu iðulega
fullt af fólki sem beið eftir að fá
jólaölið sitt. Eiga margir eflaust
góðar minningar frá þessum tím-
um því viss stemmning myndað-
ist er menn biðu í biðröðum eftir
jólaöli. í kringum 1986 var bann-
að að selja jólaölið á brúsa sem
viðskiptavinir höfðu meðferðis
þannig að salan færðist í verslan-
ir.
Það að blanda saman appelsíni
og maltextrakti er ekki alíslensk-
ur siður eins og margir kannski
halda. Þetta er siður sem þekkist
vel frá Norður-Evrópu. En þar
hafa menn blandað saman hveiti-
bjór og ávaxtasafa í margar aldir.
Talið er að þessi siður hafi borist
til íslands með Dönum.
OÓSKAR, Kristján,
Gísli, Jakob, Guð-
varður og Ingvar
fletta bókinni.
Q INGVAR setur
sveppaseyði í
bolla.
OGÍSLI bragðar á
villisveppaseyð-
inu.
□ GUFFI þefar af
suðrænni og seið-
andi smálúðu.
0JAKOB ber útkom-
una saman við
bókina.
Bígildur sími
TÆKNIFRAMFARIR hafa verið
miklar síðustu áratugi og hefur
símtækið, sem prýðir langflest
heimili, ekki farið varhluta af
þeim. Nútímasímar eru margir
hjáróma; gefa frá sér veimiltítu-
leg hljóð sem sumum leiðast.
Þeir hinir sömu hugsa með gleði
í huga til þeirra tíma þegar sím-
inn var húsgagn; tæki sem
prýddi hvert sómaheimili og gaf
frá sér viðkunnanlegan bjöllu-
hljóm. Þá var ekki hægt að
stinga tólinu í vasann og hlaupa
með hann um allt hús eins og
brjálæðingur. Nú er Maybello
Deco 872-síminn kominn fram á
sjónarsviðið. Hann sameinar
kosti gamaldags símtækja (gamla
fallega formið og skemmtileg
bjölluhringing) og nýtískulegra.
A honum eru takkar, ekki skífa
sem á að snúa, og að auki er
hann búinn öllum þeim aðgerð-
um sem við eigum að venjast, svo
sem endurvali. Því má búast við
að kátt sé í koti smekkmanna og
-kvenna, sem eflaust bjóða þessa
nýjung velkomna á falleg heimili
sín.